علمی-پژوهشی
علی اکبر ایزدی فرد؛ حسین کاویار
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 1-20
چکیده
یکی از ویژگی‌های بارز و وظیفة مهم حکومت، رعایت اصل مسئولیت‌پذیری در ازای حقوق دیگران است، و در اندیشه و سلوک علوی مسئولیت‌پذیری حکومت همان پاسخگویی به مردم است. از دیدگاه امام علی (ع)، مسئولیت مدیران حکومتی در پاسخگویی به مردم، وظیفه‌ای بسیار مهم و آزمایش سختی برای آنان است و کسی می‌تواند موفق‌تر باشد و گوی سبقت را در ...
بیشتر
یکی از ویژگی‌های بارز و وظیفة مهم حکومت، رعایت اصل مسئولیت‌پذیری در ازای حقوق دیگران است، و در اندیشه و سلوک علوی مسئولیت‌پذیری حکومت همان پاسخگویی به مردم است. از دیدگاه امام علی (ع)، مسئولیت مدیران حکومتی در پاسخگویی به مردم، وظیفه‌ای بسیار مهم و آزمایش سختی برای آنان است و کسی می‌تواند موفق‌تر باشد و گوی سبقت را در عرصة خدمترسانی از دیگران برباید که در انجام وظایف و تعهدات خود در قبال جامعه و مردم کوتاهی نکند و کارها را به نحو نیکو انجام دهد. در مسئلة مسئولیت‌پذیری کارگزاران حکومت، فرمانبرداری، اطاعت امر و اجابت درخواست دیگران در برابر وظایفی که برعهدة کارگزاران است، مطرح می‌شود و عنصر اصلی مسئولیت‌پذیری، پاسخگویی یعنی اصالتدادن به حقوق دیگران است به این معنا که «شما حق دارید و من تکلیف دارم». حضرت علی (ع) در نهج‌البلاغه در موارد متعدد به این نوع از مسئولیت اشاره کرده است. در این مقاله، پیرامون اصل مسئولیت‌پذیری کارگزاران و مفهوم و موارد آن ازمنظر امام علی(ع) بحث و بررسی شده است.
علمی-پژوهشی
سیاوش پورطهماسبی؛ آذر تاجور
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 21-42
چکیده
در این تحقیق نشان داده شده است که حضرت علی(ع) پس از انتخاب کارگزاران خود، مستقیم و بلاواسطه بر آنها نظارت می‌کردند و آنان را از هرگونه کوتاهی در انجام وظایف محوله بر‌حذر می‌داشتند. به نظر آن حضرت، بی‌توجهی در امور سبب می‌شود که حکومت‌ها پس از مدتی به واسطة فسادهای مالی، اداری، اخلاقی، ... در سراشیبی انحطاط و سقوط بیفتند. ...
بیشتر
در این تحقیق نشان داده شده است که حضرت علی(ع) پس از انتخاب کارگزاران خود، مستقیم و بلاواسطه بر آنها نظارت می‌کردند و آنان را از هرگونه کوتاهی در انجام وظایف محوله بر‌حذر می‌داشتند. به نظر آن حضرت، بی‌توجهی در امور سبب می‌شود که حکومت‌ها پس از مدتی به واسطة فسادهای مالی، اداری، اخلاقی، ... در سراشیبی انحطاط و سقوط بیفتند. در نگاه ایشان، اهمیت کارگزاران حکومتی چنان است که هر جامعهای برای آنکه بتواند روی سعادت ببیند و امور آن اصلاح شود، باید از کارگزاران لایق و متعهد بهره گیرد. در اهمیت نقش کارگزاران در ثبات یک نظام همین بس که ضعف کارگزاران آن نظام سیاسی حتی در مواردی که مشروعیت اولیه داشته است ـ همانند کشورهایی که با رأی مردم بر سرکار آمدهاند ـ موجب زوال آن مشروعیت شده است؛ برعکس، گاه یک نظام فاقد مشروعیت اوّلیه ـ همانند کشورهایی که با کودتا روی کار آمدهاند ـ توانسته است به دلیل توانمندی کارگزاران و مدیران بهمرور زمان مقبولیت و مشروعیت مردمی کسب کند. بنابراین، دوام و قوام حکومت‌ها قبل از هر چیز به نقش کارگزاران حکومتی بستگی دارد.
علمی-پژوهشی
بهرام جبارلوی شبستری؛ حسین علی افخمی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 43-57
چکیده
اندیشمندان تأکید دارند و مطالعات متعدد نیز نشان داده است که حکومت‌ها برای برقراری تعامل بین عناصر سازندۀ هر ساختار سیاسی ـ که قانون، مقامات و مردم را شامل می‌شود ـ نیازمند و موظف به تهیه و تنظیم خط‌مشی‌‌های ارتباطی‌اند. در این راستا، بررسی فرمان حضرت امام‌علی(ع) به مالک اشتر، با روش تحقیق اسنادی ...
بیشتر
اندیشمندان تأکید دارند و مطالعات متعدد نیز نشان داده است که حکومت‌ها برای برقراری تعامل بین عناصر سازندۀ هر ساختار سیاسی ـ که قانون، مقامات و مردم را شامل می‌شود ـ نیازمند و موظف به تهیه و تنظیم خط‌مشی‌‌های ارتباطی‌اند. در این راستا، بررسی فرمان حضرت امام‌علی(ع) به مالک اشتر، با روش تحقیق اسنادی و در چهارچوب زبان و ادبیات علوم ارتباطات اجتماعی، بیانگر این مهم است که آن حضرت(ع)، به‌نوعی تإکید دارند که هیچ حکومتی نمی‌تواند بدون ارتباط با شهروندان خود عمل کند و باید بین حکومت (حاکم، نهادها و دستگاه‌های حکومتی) با مردم و برعکس، جریان مداوم اطلاعات، دستورالعمل‌ها، عقاید و ... برقرار باشد. در این حوزه می‌توان در بخش‌هایی از محتوای عهدنامۀ مالک اشتر، رهیافت‌هایی برای تمامی جوامع بشری مشاهده کرد، از جمله: توجه و احترام یکسان به تمامی شهروندان، مشخص‌کردن گروه‌های اجتماعی که شهروندان به آنها تعلق دارند و فراهم‌سازی امکان تعامل بین حکومت با قشرهای مختلف جامعه، فراهم‌کردن فرصت‌هایی برای برقراری ارتباط مستقیم، مباحثه و گفت‌وگوی عموم شهروندان با بالاترین مقامات حکومتی، فراهم کردن زمینه‌هایی برای دسترسی گروه‌های اجتماعی ضعیف‌تر به مراکز قدرت و نیز انتقال نیازهای آنان به حکومت، بدون آنکه این طبقه از شهروندان در بیان تقاضاها و انتظارات خود پیش‌قدم باشند، و فراهم‌کردن فرصت‌‌های متنوع ارتباطی برای بیان انتقادها و ارائۀ نظرات شهروندان و یا گروه‌های اجتماعی به مقامات حکومتی.
علمی-پژوهشی
رقیه صادقی نیری
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 59-74
چکیده
قرآن‌کریم، پس از نزول، تأثیر فراوانی بر ادبیات و فرهنگ ادبی عرب داشته است و میزان این تأثیر، معیاری برای ارزیابی متون محسوب می‌شود. این تأثیر از دو جنبه قابل بررسی است: 1. مفاهیم که موجب غنای معنا می‌شود 2. شکل و ساختار که موجب زیبایی متون می‌شود؛ و بی‌گمان به‌دلیل همراهی مداوم علی(ع) با پیامبر(ص)، اثر حقیقی قرآن در ...
بیشتر
قرآن‌کریم، پس از نزول، تأثیر فراوانی بر ادبیات و فرهنگ ادبی عرب داشته است و میزان این تأثیر، معیاری برای ارزیابی متون محسوب می‌شود. این تأثیر از دو جنبه قابل بررسی است: 1. مفاهیم که موجب غنای معنا می‌شود 2. شکل و ساختار که موجب زیبایی متون می‌شود؛ و بی‌گمان به‌دلیل همراهی مداوم علی(ع) با پیامبر(ص)، اثر حقیقی قرآن در کلام عربی بر زبان و کلام علی(ع) بوده وآنچه از مجموع کلام ایشان در نهج‌البلاغه به ما رسیده، از بارزترین تجلیات قرآن در ادب عربی هم در مفهوم و هم در ساختار است و این امر موجب شده که علی(ع) امام و پیشوای فصیحان و سرور بلیغان و کلامش (نهج‌البلاغه) پایینتر از کلام خالق و برتر از کلام مخلوق باشد. در این مقاله با مقایسۀ نمونههایی از آیات قرآن و کلام علی (ع) تأثیر آیات قرآن از جنبة ساختاری به‌ویژه در گزینش مفردات و ساختار جملات بررسی شده است.
علمی-پژوهشی
مرتضی قائمی؛ زهرا طهماسبی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 75-96
چکیده
تابلوهای زیبای تشبیهی نهج‌البلاغه، از طرح‌های ابتکاری، رنگ‌آمیزی متنوع، وسعت و عمق بینش، مناظر پویا و پرتحرک، دقت و ظرافت، هماهنگی و تناسب شگفت‌آور، موسیقی سحرانگیز، وحدت و انسجام فوق‌العاده‌ای تشکیل شده که از خیالی قوی و عمیق و عاطفه‌ای جوشان و صادق و اندیشه‌ای غنی و خلاق سرچشمه گرفته است. از مهم‌ترین زوایای ...
بیشتر
تابلوهای زیبای تشبیهی نهج‌البلاغه، از طرح‌های ابتکاری، رنگ‌آمیزی متنوع، وسعت و عمق بینش، مناظر پویا و پرتحرک، دقت و ظرافت، هماهنگی و تناسب شگفت‌آور، موسیقی سحرانگیز، وحدت و انسجام فوق‌العاده‌ای تشکیل شده که از خیالی قوی و عمیق و عاطفه‌ای جوشان و صادق و اندیشه‌ای غنی و خلاق سرچشمه گرفته است. از مهم‌ترین زوایای هنر امام(ع) در استفاده از تشبیه این است که ایشان مفاهیم مهم و اندرزهای انسانی را با استفاده از تشبیه در اختیار درک و فهم مخاطب قرار می دهد. قرآن کریم، اهل بیت، اسلام، دنیا و متعلقاتش، تقوا و طاعت الهی، موضوعاتی هستند که بیشترین تشبیهات را به خود اختصاص دادهاند. هنر و ادبیات امام(ع) و ازجمله تصاویر ادبی وی برای خود هنر و ادبیات نیست و همة وجود ایشان درخدمت انسانسازی، هدایتگری و ارشاد و نجات مردم است.
علمی-پژوهشی
محمود مهرآوران
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 97-119
چکیده
یکی از کارهای مهم عالمان تصوف و عرفان اسلامی، تدوین و نوشتن کتاب‌هایی برای آموزش یا پاسخ به سؤالات مریدان و رهروان و در‌مجموع برای راهنمایی اهل طریقت و جویندگان این راه بوده است. در این کتاب‌ها بنا به اعتقاد نویسنده و سلیقة او، مباحث مهم اصولی و عملی عرفان و نیز سرگذشت‌ها و سخنان بزرگان و پیشوایان طریقت گردآوری می‌شده است. ...
بیشتر
یکی از کارهای مهم عالمان تصوف و عرفان اسلامی، تدوین و نوشتن کتاب‌هایی برای آموزش یا پاسخ به سؤالات مریدان و رهروان و در‌مجموع برای راهنمایی اهل طریقت و جویندگان این راه بوده است. در این کتاب‌ها بنا به اعتقاد نویسنده و سلیقة او، مباحث مهم اصولی و عملی عرفان و نیز سرگذشت‌ها و سخنان بزرگان و پیشوایان طریقت گردآوری می‌شده است. کشفالمحجوب هجویری غزنوی، نخستین متن تألیفی به‌زبان فارسی در زمینه‌های گوناگون عرفان است. این کتاب درواقع دائرۀ‌المعارفی از مباحث، اصول، اندیشه‌ها و اصطلاحات عرفانی است که مؤلف در کتاب خود گرد آورده است. هجویری خود از عالمان و دانایان عامل بوده است. یکی از موضوعات و مبناهای مهم در کتاب، سیره و سخنان حضرت علی(ع) و ائمة اهل بیت(ع) است که همراه با توصیف سیمای نورانی آن بزرگان در متن آمده است. سیرة علوی و زندگی و گفتار امیرالمؤمنین و فرزندان پاکش، منبع الهام‌بخش و اسوة کردار کسانی است که می‌خواهند دل از دنیا بکنند و تهذیب نفس و خدمت برای رضای حق را در‌پیش بگیرند. درواقع علمای عرفان و تصوف به پیروی از سنت حضرت رسول(ص) و صحابه، به‌ویژه اهل بیت(ع)، زندگی، سیره و سخنان آن بزرگان را سرمشق خود قرار می‌داده‌اند. در این مقاله، سیما، سیره و سخنان ائمة اهل بیت از امام علی(ع) تا امام صادق(ع) و نحوة پرداختن به آن و نیز بهره‌های معنوی آن و موضوعات مهمی چون نماز، ایثار، نحوة پوشش، ... بررسی شده است.
علمی-پژوهشی
علیرضا میرزا محمد
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، صفحه 121-150
چکیده
شورا از اصول بدیهی و ضروری اسلام است که در ادارة امور جامعه و تحکیم روابط اجتماعی نقشی به‌سزا دارد. این امر مهم و حیاتی را ضوابط و معیارهایی است که رعایت آنها آدمی را در تصمیم‌گیری‌ها از خطا و لغزش مصون می‌دارد و تلاش وی را در دفع مضار و جلب منافع و مصالح عمومی به نتیجه می‌رساند. ازاین‌رو، هیچ کس از مشورت‌جویی و نظرخواهی ...
بیشتر
شورا از اصول بدیهی و ضروری اسلام است که در ادارة امور جامعه و تحکیم روابط اجتماعی نقشی به‌سزا دارد. این امر مهم و حیاتی را ضوابط و معیارهایی است که رعایت آنها آدمی را در تصمیم‌گیری‌ها از خطا و لغزش مصون می‌دارد و تلاش وی را در دفع مضار و جلب منافع و مصالح عمومی به نتیجه می‌رساند. ازاین‌رو، هیچ کس از مشورت‌جویی و نظرخواهی و بهره‌‌گیری از آرا و افکار و تجارب مشاوران متعهّد و متخصّص بی‌نیاز نیست. علاوه‌بر آیات صریح قرآن کریم دربارة شورا و مشورت و ترغیب بدان، در تعالیم پیشوایان معصوم، به‌ویژه امام علی(ع)، بدین مهم از زوایای گوناگون پرداخته شده و از اصول و آداب آن به طرزی بدیع سخن رفته که در خور مطالعه و بررسی دقیق و همه‌جانبه است. در این مقاله با تأکید بر عظمت اندیشة ملکوتی حضرت علی(ع) و تفوّق آن بر افکار و آرای بشری تلاش شده است به مبانی شورا در اندیشة علوی، با محتوا و اهدافی متعالی، توجه شود. بدین منظور، طرحی در تطبیق نظریات امام(ع) با آیات شورا ارائه شده و در آن از اهمیت و ضرورت، فواید و آثار، اصالت و حجیت و نیز حدود و جایگاه مشورت سخن به‌‌میان آمده و سپس جنبه‌های ایجابی و سلبی آن در طیفی وسیع تبیین شده است که درواقع انسان‌شناسی شورا از دیدگاه امام علی(ع) را تداعی می‌کند.
