علمی-پژوهشی
محمد علی چلونگر
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، صفحه 1-22
چکیده
چکیده در دوران کوتاه حکومت امام علی(ع) مهم‌ترین مسأله‌ای که امام(ع) را به خود مشغول داشت، اصلاحات بود. امام(ع) با اطلاع از اینکه جامعه نیازمند اصلاحات عمیق و گسترده است، حکومت را پذیرفت و از همان روزهای اول قدم در راه اجرای آنها نهاد. اصلاحات مورد نظر امیرمؤمنان(ع) که از نظر استراتژی یا روش آمیزه‌ای از روش ایجاد تغییرات تدریجی درون ساختاری ...
بیشتر
چکیده در دوران کوتاه حکومت امام علی(ع) مهم‌ترین مسأله‌ای که امام(ع) را به خود مشغول داشت، اصلاحات بود. امام(ع) با اطلاع از اینکه جامعه نیازمند اصلاحات عمیق و گسترده است، حکومت را پذیرفت و از همان روزهای اول قدم در راه اجرای آنها نهاد. اصلاحات مورد نظر امیرمؤمنان(ع) که از نظر استراتژی یا روش آمیزه‌ای از روش ایجاد تغییرات تدریجی درون ساختاری و روش تغییرات ساختاری یا تغییرات انقلابی بوده، ویژگی‌های خاصی داشت. مهم‌ترین ویژگی‌های شیوه‌های اصلاحی امام، مقدم بودن اصلاح حاکمیت اسلامی بر فتوح و جنگ با مشرکان، مقدم بودن اصلاح نظام سیاسی بر نظام اقتصادی، رجحان عدالت بر امنیت و اصلاح همه جانبه که این ویژگیها تحت عنوان اصلاح در تفکر و بینش حاکم بر ساختار سیاسی حاکم است و نفی خشونت و خونریزی در راه اجرای اصلاحات و عدم بهرهگیری از شیوه‌های غیراسلامی که این موارد تحت عنوان اصلاح در رفتارهای سیاسی حاکم بر جامعه جای میگیرد. در این مقاله به تبیین این ویژگیها پرداخته میشود.
علمی-پژوهشی
کاوس روحی برندق؛ صالح قربانیان
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، صفحه 23-42
چکیده
سنت معصومان(ع) و به ویژه سیره عملی آنان گسترده ترین و غنی ترین منبع دینی برای استخراج و دریافت آموزه های دینی فرهنگ جهادی، جهاد علمی می باشد و دراین میان مطالعه سیره عملی امیر مؤمنان علی (ع) به لحاظ استفاده از فرصت تشکیل حکومت اسلامی توسط آن بزرگوار و اعمال سیاست های فرهنگی از اهمّیّت بیشتری برخوردار است. این مقاله باروش کتابخانه ...
بیشتر
سنت معصومان(ع) و به ویژه سیره عملی آنان گسترده ترین و غنی ترین منبع دینی برای استخراج و دریافت آموزه های دینی فرهنگ جهادی، جهاد علمی می باشد و دراین میان مطالعه سیره عملی امیر مؤمنان علی (ع) به لحاظ استفاده از فرصت تشکیل حکومت اسلامی توسط آن بزرگوار و اعمال سیاست های فرهنگی از اهمّیّت بیشتری برخوردار است. این مقاله باروش کتابخانه ای درگردآوری ازمنابع دست اول، و شیوه توصیفی تحلیلی در تجزیه وتحلیل داده ها، با واکاوی جوانب فرهنگ جهادی و به ویژه جهاد علمی در سیره عملی امیر مؤمنان علی(ع) درزمینه شیوه‌های اجتماعی سیاسی جذب و هدایت مخالفان به این نتیجه دست یافته است که امیر مؤمنان علی(ع) با بهره گیری از پنج شیوه انتقاد پذیری ازدوست ودشمن و توسعه آزادیهای سازنده برای بیان عقاید از سوس سرسخت ترین مخالفان وسکوت معنادار و حکیمانه در مواردی که به مصلحت و مطابق حکمت است و نیز عدالت گستری ودفاع از آن تا پای جان و همچنین مدارا و نرم خویی و تحمل ناهنجارترین برخوردها از سوی مخالفان، به جذب و هدایت حد اکثری مخالفان پرداختند. سیره مستمرآن حضرت در طول عمر شریفشان و نیزسخن وکلام آن حضرت و نیز تحلیل عقلی بهترین دلیل بر تاثیر عوامل نامبرده در جذب و هدایت مخالفان می باشد.
علمی-پژوهشی
فرهاد زیویار؛ حامد جوکار
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، صفحه 43-70
چکیده
چکیده مقاله حاضر به‌بررسی تحولات اجتماعی از دیدگاه حضرت علی (ع) و مقایسه آن با دیدگاه جامعه‌‌شناسان می‌‌پردازد. از منظر امام (ع) تفرقه و گسستگی اجتماعی از آسیب‌‌هایی به‌شمار میآید که به بنیان‌‌های ثبات یک ساختار لطمه می‌زند و استمرار آن را دچار مشکل و از حرکت بالنده جامعه و حکومت اسلامی جلوگیری می‌‌کند. تکبر و تفاخر، جهالت ...
بیشتر
چکیده مقاله حاضر به‌بررسی تحولات اجتماعی از دیدگاه حضرت علی (ع) و مقایسه آن با دیدگاه جامعه‌‌شناسان می‌‌پردازد. از منظر امام (ع) تفرقه و گسستگی اجتماعی از آسیب‌‌هایی به‌شمار میآید که به بنیان‌‌های ثبات یک ساختار لطمه می‌زند و استمرار آن را دچار مشکل و از حرکت بالنده جامعه و حکومت اسلامی جلوگیری می‌‌کند. تکبر و تفاخر، جهالت و ضلالت، کم‌تحملی مردم درقبال مسئولان، و... عواملی است که با ایجاد شکاف و فاصله میان رهبران و مردم و فریب و غفلت دست‌اندرکاران از واقعیت‌های موجود، به‌تدریج پایگاه اجتماعی نظام را تضعیف و مشروعیت آن را کمرنگ می‌‌سازد. فدا کردن حق (دین) به‌پای مصلحت، و دین را قربانی حکومت‌کردن و از سوی دیگر فقر و محرومیت اجتماعی، از دیگر آفاتی است که ثبات جامعه اسلامی را خدشه‌‌دار می‌‌سازد. محصول این آسیب نیز شرایط نامساعد اجتماعی و اقتصادی است که زمینه تغییر سریع در وفاداری مردم به حکومت را به‌وجود می‌‌آورد، و زمینه را برای انقلاب و دگرگونی کل نظام سیاسی فراهم می‌‌آورد. حضرت علی (ع) نتایج شورش و طغیان مردم علیه حاکم عادل را، شکست و سقوط جامعه، وارونه‌شدن ارزش‌های اجتماعی اسلام، دچارشدن به فتنه حکومت‌های فاسد و گرفتارشدن به عذاب‌الهی می‌‌دانند. اما با این‌وجود توبه و استغفار مردم، رعایت حقوق متقابل حاکم و مردم و واگذارکردن امور به اهل بیت(ع) را چاره کار می‌‌دانند.
علمی-پژوهشی
نرگس سادات مبلغ؛ مصطفی دلشاد تهرانی
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، صفحه 71-96
چکیده
شخصیت معاویه به عنوان یکی از خلفای مسلمانان در منابع تاریخی دارای دو وجه متفاوت است. در وجهی او حاکمی با تدبیر است که مردمان به اختیار پذیرفتار و فرمانبردار اویند و در وجه دیگر پادشاهی تجمل گراست که با بی‌تدبیری خود مردمان را به هلاکت کشانده است. بنابراین این سوال پیش میآید که شخصیت واقعی او در مقام یک حاکم به چه شکل بوده است. برای ...
بیشتر
شخصیت معاویه به عنوان یکی از خلفای مسلمانان در منابع تاریخی دارای دو وجه متفاوت است. در وجهی او حاکمی با تدبیر است که مردمان به اختیار پذیرفتار و فرمانبردار اویند و در وجه دیگر پادشاهی تجمل گراست که با بی‌تدبیری خود مردمان را به هلاکت کشانده است. بنابراین این سوال پیش میآید که شخصیت واقعی او در مقام یک حاکم به چه شکل بوده است. برای دستیابی به پاسخ این سوال گزارشهای تاریخی منابع اولیه با یکدیگر مقایسه شده که با بررسی آنها میتوان چنین استنباط کرد که معاویه فردی حیلهگر بوده که مردمان را با فریبکاری به اطاعت کورکورانه خود کشانده و آنان را از سعادت و اصلاح دور کرده است. بویژه که با مقایسه عملکرد وی با شروط مدیریتی ـ که از نهج البلاغه گرفته شده است ـ میتوان به این نتیجه رسید که او هیچ یک از شروط لازم برای مدیریت را نداشته و در واقع شایسته حکومت بر مردم نبوده است.
علمی-پژوهشی
علی ناظمیان فرد
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، صفحه 97-112
چکیده
ابوبکر بن ابی قحافه به محض دریافت خبر گردهمایی انصار خزرجی درسقیفه بنی ساعده،بدون فوت وقت،به همراه عمربن خطاب و ابوعبیده جراح به این محل شتافت و در غیاب رقیبان هاشمی خود - علی و عباس-توانست با تاکید برخویشاوندی با رسول خدا(ص) و برتری قریش بر سایر قبایل عرب، بارزترین منطق قبیله ای را درتهییج و تحریک حاضران به بیعت با خویش به کار گیرد ...
بیشتر
ابوبکر بن ابی قحافه به محض دریافت خبر گردهمایی انصار خزرجی درسقیفه بنی ساعده،بدون فوت وقت،به همراه عمربن خطاب و ابوعبیده جراح به این محل شتافت و در غیاب رقیبان هاشمی خود - علی و عباس-توانست با تاکید برخویشاوندی با رسول خدا(ص) و برتری قریش بر سایر قبایل عرب، بارزترین منطق قبیله ای را درتهییج و تحریک حاضران به بیعت با خویش به کار گیرد و ردای جانشینی پیامبر را بر تن بپوشاند. پرسشی که درکانون توجه این مقاله قرار دارد، این است که انتخاب ابوبکر در سقیفه بنی ساعده، چه واکنشی را از جانب امام علی(ع) برانگیخت؟ یافته های این پژوهش که مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی و مستند به خطبه های نهج البلاغه و داده های تاریخی است،نشان می دهد که آن حضرت، قاطعانه به نفی منطق قبیله ای سقیفه پرداخت اما درهمان حال، با هوشمندی و درایت، به اتخاذ «راهبرد صبوری» و اجتناب از وحدت شکنی روی آورد تا کیان اسلام از هر گونه خطر احتمالی در امان بماند.
علمی-پژوهشی
الناز پروانه زاد؛ منصور میراحمدی؛ ابوالفضل شکوری
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، صفحه 113-132
چکیده
فرایند تفسیر متون کلاسیک با بهره گیری از روش های تفسیری مدرن مساله ای حائز اهمیت است که شایسته است بطور جدی از سوی متفکران علوم میان رشته ای، برای رسیدن به فهم بین الاذهانی (inter subjectivity) مد نظر قرار گیرد. با توجه به ضرورت نوآوری در بازخوانی سنت، موضوع این نوشتار بررسی اجمالی این نکته است که چگونه می توان مبانی هرمنوتیک روشی را با تاکید ...
بیشتر
فرایند تفسیر متون کلاسیک با بهره گیری از روش های تفسیری مدرن مساله ای حائز اهمیت است که شایسته است بطور جدی از سوی متفکران علوم میان رشته ای، برای رسیدن به فهم بین الاذهانی (inter subjectivity) مد نظر قرار گیرد. با توجه به ضرورت نوآوری در بازخوانی سنت، موضوع این نوشتار بررسی اجمالی این نکته است که چگونه می توان مبانی هرمنوتیک روشی را با تاکید بر روش شناسی اسکینر می توان به مثابه رهیافتی نظری در خوانش تحلیلی-تفسیری نهج البلاغه بکار گرفت و از رهگذر آن به برخی نیات مولف پی برد؟ در پاسخ به این پرسش، ابتدا کلیات نظری در هرمنوتیک قصد گرایانه اسکینر را طرح کرده و سپس به نسبت سنجی این کلیات با فرازهایی از نهج البلاغه پرداخته ایم. برآمد نهایی از مقاله پیش رو ما را به این فرضیه می رساند که قواعد و الگوهای اصلی در مراحل پنج گانه هرمنوتیک اسکینر به شاخصه هایی می انجامد که امکان تفسیر معنایی از نهج البلاغه را میسر نموده و با غبارروبی از زمینه های زمانی، مکانی و استعاری این متن، اهداف اصلی حضرت امیر را از فحوای کلام ایشان آشکار می سازد.
