علمی-پژوهشی
علی افضلی
دوره 5، شماره 9 ، خرداد 1393، صفحه 1-18
چکیده
چکیده یکی از زیربناهای اساسی حکومت اسلامی که به‌نوعی در حیطۀ مدیریت اسلامی قرار دارد، اصل عدالت است. به‌گونه‌ای که هر حکومتی، برای سندیت‌یافتن و مشروعیت خویش، ناگزیر از اجرای عدالت است. به همین دلیل، این مسئله در اندیشۀ سیاسی امام علی (ع) جایگاه ویژه‌ای دارد و بارزترین جلوۀ آن در کتاب نهج‌البلاغه نمود پیدا می‌کند. درحقیقت، عدالتی ...
بیشتر
چکیده یکی از زیربناهای اساسی حکومت اسلامی که به‌نوعی در حیطۀ مدیریت اسلامی قرار دارد، اصل عدالت است. به‌گونه‌ای که هر حکومتی، برای سندیت‌یافتن و مشروعیت خویش، ناگزیر از اجرای عدالت است. به همین دلیل، این مسئله در اندیشۀ سیاسی امام علی (ع) جایگاه ویژه‌ای دارد و بارزترین جلوۀ آن در کتاب نهج‌البلاغه نمود پیدا می‌کند. درحقیقت، عدالتی که در این کتاب، اساس دیدگاه امیرمؤمنان (ع) قرار گرفته، با عدالتی که مدّ نظر لغتشناسان و اندیشمندان سایر مکاتب است، متفاوت است و با مفاهیم دیگری عجین شده است. در مقالۀ حاضر، برآنیم تا ضمن بیان این تفاوتها، جایگاه عدالت و مفهوم آن را در جهانبینی سیاسی و اجتماعی و دینی این بزرگوار، تحلیل و بررسی کنیم.
علمی-پژوهشی
محمدرضا حاجی اسماعیلی؛ زهره کیانی
دوره 5، شماره 9 ، خرداد 1393، صفحه 19-46
چکیده
چکیده غدیر را باید ثمرۀ نبوت و میوۀ رسالت و تعیین‌کنندۀ خط‌مشیّ مسلمانان تا قیامت دانست، نه فقط یک واقعۀ تاریخی؛ اگرچه برخی همواره برآنند که از فروغ این حقیقت تابناک، کاسته و با طرح پرسش‌هایی بی‌اساس، آن را مخدوش و یا به‌گونه‌ای مورد پسند خود تفسیر کنند. پژوهش حاضر در راستای نقد آرای عثمان خمیس در کتاب نگرشی نو به تاریخ صدر اسلام ...
بیشتر
چکیده غدیر را باید ثمرۀ نبوت و میوۀ رسالت و تعیین‌کنندۀ خط‌مشیّ مسلمانان تا قیامت دانست، نه فقط یک واقعۀ تاریخی؛ اگرچه برخی همواره برآنند که از فروغ این حقیقت تابناک، کاسته و با طرح پرسش‌هایی بی‌اساس، آن را مخدوش و یا به‌گونه‌ای مورد پسند خود تفسیر کنند. پژوهش حاضر در راستای نقد آرای عثمان خمیس در کتاب نگرشی نو به تاریخ صدر اسلام و پاسخگویی به اصلیترین پرسش‌های پیرامون غدیر، همانند: موقعیت جغرافیایی غدیر، آیۀ ولایت و دلالت معنای واژۀ «مولا»، ادعای عدم حضور امام علی (ع) در مکه و غدیر، استناد به آیۀ شورا در موضوع جانشینی، متن صحیح حدیث ثقلین و سبب و مکان نزول آیۀ اکمال، نگاشته شده و با استناد به براهین عقلی و نقلی، مستندات شیعه را در مواجهه با پندارانگاری این واقعۀ تاریخی تبیین کرده است.
علمی-پژوهشی
یدالله رفیعی؛ رمضان رضایی
دوره 5، شماره 9 ، خرداد 1393، صفحه 47-65
چکیده
چکیده بینامتنی یا تناص، امروزه از مباحثی است که در تحلیل متون ادبی اهمیت فراوانی دارد. یکی از این متن‌ها که همیشه، در طی چهارده قرن، به آن مراجعه می‌شده، سخنان علی (ع) است. این سخنان، مانند یک دایرةالمعارف است. سخنان امام علی (ع)، نمایشی زیبا و دل‌انگیز از رابطۀ انسان با خداوند است و ازجمله مباحث آن، الهیات، سلوک، عبادت، دعا، مناجات، ...
بیشتر
چکیده بینامتنی یا تناص، امروزه از مباحثی است که در تحلیل متون ادبی اهمیت فراوانی دارد. یکی از این متن‌ها که همیشه، در طی چهارده قرن، به آن مراجعه می‌شده، سخنان علی (ع) است. این سخنان، مانند یک دایرةالمعارف است. سخنان امام علی (ع)، نمایشی زیبا و دل‌انگیز از رابطۀ انسان با خداوند است و ازجمله مباحث آن، الهیات، سلوک، عبادت، دعا، مناجات، نفی دنیاپرستی، حماسه، شجاعت، اخلاق، تهذیب نفس، و اصول و موازین اجتماعی است. ازاین‌رو هرکس به اندازۀ توانش می‌تواند از آن بهره گیرد؛ کسانی که توان علمی، استعداد و هوش بیشتری دارند، بیشتر از دیگران می‌توانند در آثار خود از کلام امام استفاده کنند. در این میان، شاعران و نویسندگان در ادبیات عربی و فارسی، بیشتر از همه از کلام امیرالمؤمنین (ع) متأثر شده‌اند. ازجمله شاعران عرب، متنبی است که سحر کلام وی همیشه توجه ادب‌پژوهان را به خود جلب کرده است. یکی از امتیازات شعر وی، وجود مضامین حکمی است؛ تا جایی که لقب «شاعر حکیم» به وی داده شده است. بدون شک، متنبی از کلام علی (ع)، چه در مضامین حکمی و چه در سایر مضامین، بهره‌های فراوان برده است. در مقالۀ حاضر برآنیم تا با ذکر نمونه‌هایی، چگونگی تجلی مضامین کلام امام (ع) را در شعر متنبی، تبیین و اطلاعات به‌دست‌آمده را تجزیه‌وتحلیل کنیم.
علمی-پژوهشی
محسن فرمهینی فراهانی؛ فاطمه اشرفی
دوره 5، شماره 9 ، خرداد 1393، صفحه 67-86
چکیده
چکیده یکی از شاخه‌های دانش اخلاق که به‌تازگی در ایران جایگاهی پیدا کرده، حوزۀ اخلاق حرفه‌ای است که لازم است ازلحاظ معرفتی بیشتر به آن توجه شود. یکی از منابع غنی در اخلاق حرفه‌ای، آموزه‌های دین مبین اسلام است. اما شناخت و ترویج اخلاق حرفه‌ای برمبنای اسلام، بدون تحلیل آموزه‌های اخلاقی نهج‌البلاغه امکان‌پذیر نیست. باتوجه به این ...
بیشتر
چکیده یکی از شاخه‌های دانش اخلاق که به‌تازگی در ایران جایگاهی پیدا کرده، حوزۀ اخلاق حرفه‌ای است که لازم است ازلحاظ معرفتی بیشتر به آن توجه شود. یکی از منابع غنی در اخلاق حرفه‌ای، آموزه‌های دین مبین اسلام است. اما شناخت و ترویج اخلاق حرفه‌ای برمبنای اسلام، بدون تحلیل آموزه‌های اخلاقی نهج‌البلاغه امکان‌پذیر نیست. باتوجه به این مهم، در پژوهش حاضر برآنیم تا با استفاده از روش تحلیل اسنادی، اصول اخلاق حرفه‌ای را در کتاب ارزشمند نهج‌البلاغه بررسی کنیم. نتایج نشان میدهد که امام علی (ع) همواره به بحث اخلاقیات و اصول اخلاقی توجه داشتهاند و در موارد فراوانی، کارگزاران و یاران خود، بهطور اخص و تمامی انسانها را در طول زمان به رعایت آنها فرمان دادهاند. اصول اخلاقی مطرح در نهج‌البلاغه، مشتمل بر: اصل احترام، اصل آزادی، اصل انصاف، اصل وفای به عهد، اصل امانت، اصل صداقت، اصل مسئولیتپذیری، اصل نقادی و انتقادپذیری، اصل مدارا و سعۀ صدر، اصل قانونمداری، اصل اعتدال و اصل رازداری است.
علمی-پژوهشی
عزت‌الله مولایی‌نیا؛ محمود رضا توکلی محمدی
دوره 5، شماره 9 ، خرداد 1393، صفحه 87-105
چکیده
چکیده واقعۀ غدیر در جریان تاریخ اسلام، از سال دهم هجرى تا به امروز، چالش‌برانگیزترین مسئله میان مدرسۀ اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) و مدرسۀ عامه بوده است. آیات غدیر از حیث شأن نزول، پژوهش‌های بسیارى از فریقین را به خود جذب کرده است. در مقالۀ حاضر برآنیم تا با برشمردن ویژگی‌هاى انبیا (ع) و ارزیابى امامت به‌عنوان پشتوانه و قرین رسالت در ...
بیشتر
چکیده واقعۀ غدیر در جریان تاریخ اسلام، از سال دهم هجرى تا به امروز، چالش‌برانگیزترین مسئله میان مدرسۀ اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) و مدرسۀ عامه بوده است. آیات غدیر از حیث شأن نزول، پژوهش‌های بسیارى از فریقین را به خود جذب کرده است. در مقالۀ حاضر برآنیم تا با برشمردن ویژگی‌هاى انبیا (ع) و ارزیابى امامت به‌عنوان پشتوانه و قرین رسالت در قرآن، و نیز با توجه به نقش اساسى اسبابالنزول در تفسیر آیات و بیان بروز اختلاف دربارۀ نزول آخرین سوره و آخرین آیۀ قرآن، شأن نزول آیات غدیر را در حوزۀ تفسیر و تاریخ و حدیث فریقین نقد و بررسى علمى کنیم و فضاى مناسبى را فراروى تفسیر این آیات فراهم سازیم.
علمی-پژوهشی
علی‌‌رضا میرزامحمد
دوره 5، شماره 9 ، خرداد 1393، صفحه 107-132
چکیده
چکیده علّامۀ امینی از متفکّران بزرگ و مصلحان بنام جهان اسلام است که سالیان دراز به مطالعه و تحقیق در عرصۀ تاریخ و فرهنگ و تمدّن اسلامی پرداخت و به تألیف کتاب گران‌سنگ الغدیر در دفاع از حریم ولایت همّت گمارد. طرح جامع، سبک بدیع و خصایص علمی این اثر برجسته در ابعاد گوناگون بدان پـایه از ارزش و اعتبار است که آن را ماندگار و از دیگر آثار ...
بیشتر
چکیده علّامۀ امینی از متفکّران بزرگ و مصلحان بنام جهان اسلام است که سالیان دراز به مطالعه و تحقیق در عرصۀ تاریخ و فرهنگ و تمدّن اسلامی پرداخت و به تألیف کتاب گران‌سنگ الغدیر در دفاع از حریم ولایت همّت گمارد. طرح جامع، سبک بدیع و خصایص علمی این اثر برجسته در ابعاد گوناگون بدان پـایه از ارزش و اعتبار است که آن را ماندگار و از دیگر آثار مشابه ممتاز گردانید و رجال علم و فکر و ادب را به اعجاب و تحسیـن واداشت. این مقـاله با بحثی در اصل ولایت و خاستگاه تاریخی شکوهمندش آغاز میشود و سپس در ارزشیابی الغدیر و یادکرد مزایای بهاور علمی مترتّب بر آن ادامه مییابد و سرانجام به نتایجی ارزنده پایان میپذیرد که نشـر ولای علی و بازگویی حقایق تشیع و برقراری وحدت اسلامی در رأس آنهاست، چنان که شماری از علمای مذاهب اسلامی که در تجلیل از کتاب قلمفـرسایی کردهاند، بر این امر اتّفاق نظر دارند.
