نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
استادیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی، آمل، ایران
چکیده
نظریۀ «آمیختگی مفهومی»، انگارهای چندفضایی است که از برجستهترین نظریات ژیل فوکونیه و مارک ترنر به شمار میآید. این نظریه در فهم پیچیدگیهای ذهن بشری با گذر از الگوی دو دامنهای، فضایی چهاردامنهای فراهم آورده که متشکل از دو فضای درونداد، فضایی عام و فضایی آمیخته برای ساخت معانی نوظهور است، نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی در حوزة شناختی، نظریۀ آمیختگی مفهومی را در تحلیل استعاره مفهومی نهجالبلاغه مورد پردازش قرار میدهد و کارکرد این فضای تخیلی را در زایش معانی نوین تبیین مینماید. مهمترین رهیافتهای این جستار آنکه این مدل شناختی در بسیاری از مفاهیم دینی و اخلاقی استعاری بنیاد نهجالبلاغه همچون تقوا، فسق و فجور، مرگ، کوتهبینی و بلندنظری انسان و.. قابل بازسازی بوده و به تبلور تعابیر جدید متن میپردازد؛ افزون بر آن، سازة شناختی موجود در نهجالبلاغه، تعابیر اصیل و منطقیِ سیاقمند به حساب میآیند و حکایت از سبکی بیبدیل و هدفمند دارند
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
تحلیل شناختی استعاره در نهج البلاغه (بر پایه نظریة ترنر و فوکونیه)
نویسنده [English]
- sayyedeh fatemeh salimi
Assistant Professor of Arabic Language and Literature, University of Science and education of Quran karim, Amol, Iran
چکیده [English]
نظریۀ «آمیختگی مفهومی»، انگارهای چندفضایی است که از برجستهترین نظریات ژیل فوکونیه و مارک ترنر به شمار میآید. این نظریه در فهم پیچیدگیهای ذهن بشری با گذر از الگوی دو دامنهای، فضایی چهاردامنهای فراهم آورده که متشکل از دو فضای درونداد، فضایی عام و فضایی آمیخته برای ساخت معانی نوظهور است، نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی در حوزة شناختی، نظریۀ آمیختگی مفهومی را در تحلیل استعاره مفهومی نهجالبلاغه مورد پردازش قرار میدهد و کارکرد این فضای تخیلی را در زایش معانی نوین تبیین مینماید. مهمترین رهیافتهای این جستار آنکه این مدل شناختی در بسیاری از مفاهیم دینی و اخلاقی استعاری بنیاد نهجالبلاغه همچون تقوا، فسق و فجور، مرگ، کوتهبینی و بلندنظری انسان و.. قابل بازسازی بوده و به تبلور تعابیر جدید متن میپردازد؛ افزون بر آن، سازة شناختی موجود در نهجالبلاغه، تعابیر اصیل و منطقیِ سیاقمند به حساب میآیند و حکایت از سبکی بیبدیل و هدفمند دارند.
کلیدواژهها [English]
- معناشناسیشناختی
- آمیختگی مفهومی
- استعاره شناختی
- تحلیل معنایی
- گفتمان نهجالبلاغه