فتحیه فتاحی زاده؛ صدیقه کاشفی؛ محمد عترت دوست
چکیده
انسان موجودی کمال طلب است و برای رشد خود نیاز به شناسایی موانع مسیرش دارد. ازجمله موانع بزرگ در مسیر دستیابی به کمال انسانی، شیطان است. عنایت به نقش شیطان در ضلالت انسان و توصیههای مکرر امام علی(ع) در این رابطه را میتوان در بلندترین و مهمترین خطبهی امام علی(ع) مشهور به خطبهی قاصعه که پس از جنگ نهروان ایراد شده، جستوجو کرد. حضرت در ...
بیشتر
انسان موجودی کمال طلب است و برای رشد خود نیاز به شناسایی موانع مسیرش دارد. ازجمله موانع بزرگ در مسیر دستیابی به کمال انسانی، شیطان است. عنایت به نقش شیطان در ضلالت انسان و توصیههای مکرر امام علی(ع) در این رابطه را میتوان در بلندترین و مهمترین خطبهی امام علی(ع) مشهور به خطبهی قاصعه که پس از جنگ نهروان ایراد شده، جستوجو کرد. حضرت در این خطبه تلاش کردهاند تا ضمن تبیین ماهیت شیطان و ویژگیهایش، تصویر جامعی از مراحل نفوذ او در انسان و راهکارهای مقابله با آن ارائه کنند. بر این اساس در این پژوهش کوشش شده با استفاده از روش «تحلیل محتوا» و بهرهگیری از فن «تحلیل مضامین کیفی»، مهمترین مضامین و مؤلفههای مفهومی بیان شده در رابطه با شیطان را شناسایی کرده و ضمن استخراج مضامین اصلی و فرعی بیان شده پیرامون این موضوع، با استناد به کلام امام علی(ع) در خطبه قاصعه، به تبیین مؤلفههایی ازجمله: بررسی واژه شیطان و ابلیس در خطبه، القاب شیطان، نمایندگان و تأییدکنندگان شیطان، گستره فعالیت شیطان، عوامل انزجار شیطان، راهکارهای شیطان برای فریب انسان، مراحل نفوذ شیطان، سرانجام نفوذ شیطان در انسان و تبیین راهکارهای اعتقادی و عملی بازدارنده از نفوذ شیطان بپردازیم. درنهایت با مبنا قرار دادن کلام امام علی(ع)، تلاش شده تا تصویری جامع از مقوله «شناخت شیطان» در این مقاله ارائه شود.
معصومه شیردل؛ بیبیسادات رضی بهابادی؛ فتحیه فتاحی زاده؛ محمد جانی پور
دوره 8، شماره 16 ، دی 1396، ، صفحه 45-70
چکیده
ازجمله وظایف خطیر حاکمان اسلامی،موضعگیری مناسب دربرابر تهدید مخالفان داخلی میباشد.راهکار مناسب،الگوگیری از سیره امیرالمؤمنین(علیهالسلام) دربرابر اولین مخالفان داخلی حکومت علوی است.پژوهش حاضر به مطالعه مجموع سخنان حضرت درباره«اصحاب جمل»، با روش علمی و نظاممند «تحلیل محتوا»میپردازد. از دیدگاه امام،برخورد ...
بیشتر
ازجمله وظایف خطیر حاکمان اسلامی،موضعگیری مناسب دربرابر تهدید مخالفان داخلی میباشد.راهکار مناسب،الگوگیری از سیره امیرالمؤمنین(علیهالسلام) دربرابر اولین مخالفان داخلی حکومت علوی است.پژوهش حاضر به مطالعه مجموع سخنان حضرت درباره«اصحاب جمل»، با روش علمی و نظاممند «تحلیل محتوا»میپردازد. از دیدگاه امام،برخورد هدایتآمیز با مخالفان و تحلیل حرکت سیاسی آنان اهمیت بسزاییدارد. ایرادحجم عمدهای از خطبههای روشنگرانه حضرت قبل از جنگ، اهتمام وافر ایشان برای گفتگوی مستقیم با مخالفان در آغاز فتنه، همچنین بهرهوریاز فضایجنگ برای گفتگو با سران مخالفان و موعظه سپاهیان و نیز، نگارش نامههای مفصل بعد از جنگدر تبیین نتیجه نبرد و تحلیل «فتنه جمل»، همگی بیانگر بینش فرازمانی حضرت برای اصلاح جامعه اسلامیاست. بنابراین در الگوی رفتاریامام دربرابر مخالفان داخلی،اولویت با «تبیین جنگطلبی و تهدیدهای مخالفان برای جامعه اسلامی» و«تلاش برای هدایت مخالفان و ممانعت از جنگافروزی آنان» میباشد. امام درپی«اخذ تعهد از مخالفان جهت پرهیز از فسادگری در جامعه»، درصدد «ریشهیابی علل فتنهانگیزی مخالفان» برمیآید. همچنینعلاوه بر«الزام مخالفان برای پایبندی به بیعت»،بر ضرورت مقابله با آنان «بهخاطر پیمانشکنیشان»تأکید میکند. ازطرفی، «با اثباتمشروعیت حکومتش»دراحتجاج با مخالفان، به «آموزههای قرآنی و روایی» تمسک میجوید.
محمدرضا ستودهنیا؛ محمد جانیپور
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1391، ، صفحه 27-52
چکیده
چکیده
استخراج الگوها و مدلهای مدیریت اسلامی، دغدغهای است که درطول سالیان اخیر بسیاری از پژوهشگران را بهسمت مطالعات تاریخی ـ تطبیقی کشانده است. این مهم گرچه امکانپذیر و کارآ بوده، انتخاب روشهای وصول به این الگوها و حوزههای مطالعاتی نیز درخور توجه است.
استفاده از روشهای تحقیق مناسب در حوزۀ علوم انسانی، بهویژه ...
بیشتر
چکیده
استخراج الگوها و مدلهای مدیریت اسلامی، دغدغهای است که درطول سالیان اخیر بسیاری از پژوهشگران را بهسمت مطالعات تاریخی ـ تطبیقی کشانده است. این مهم گرچه امکانپذیر و کارآ بوده، انتخاب روشهای وصول به این الگوها و حوزههای مطالعاتی نیز درخور توجه است.
استفاده از روشهای تحقیق مناسب در حوزۀ علوم انسانی، بهویژه در مطالعات تاریخی ـ دینی، به پژوهشگر کمک میکند درک بهتری از چگونگی روند وقوع حوادث تاریخی و زمینههای شکلگیری متون دینی در آن شرایط و گفتمان حاکم بر آن عصر پیدا و درنهایت الگوهای مدیریتی آن را استخراج کند.
وقوع جنگهای سهگانۀ جمل، صفین و نهروان در زمان حکومت امیرالمومنین(ع)، ازجمله بحرانهای سیاسی ـ اجتماعی است که باعث ایجاد تفرقه در امت و جغرافیای اسلام، تضعیف اقتدار رهبری و لطمهخوردن مقبولیت عمومی جامعۀ اسلامی شده بود. این جنگهای داخلی به تحریک افرادی صورت میگرفت که نفاق آنان مانع از کشف حقیقت برای جامعۀ اسلامی میشد؛ از این رو، بررسی رفتار حضرت علی(ع) در مدیریت این بحرانها میتواند کمک شایانی به مدیریت بحرانهای مشابه در عصر حاضر بکند.
استخراج الگوی مدیریت این بحرانها ازخلال مطالعۀ مکتوبات نگاشتهشدۀ حضرت علی(ع) به روش تحلیل محتوای کمّی و کیفی، هدفی است که در این مقاله دنبال میشود.