نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

• احمد قرائی سلطان آبادی

عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه ولی عصر رفسنجان

چکیده

بخش بسیار مهمی از اندیشه و رفتار امام علی ع در مجموعه سخنان برجای مانده از ایشان تحت عنوان نهج البلاغه بازتاب یافته است. در این پژوهش تلاش شده تا با روش توصیفی­و تحلیلی(تحلیل محتوا) بخشی از رفتارهای امام بررسی گردد تا مشخص شود چه اصول و ضوابط عقلانی بر رفتار ایشان حاکم بوده است. نتایج پژوهش از این حکایت دارد که امام در محیط وشرایط خاصِ جنگ و فتنه؛ نافرمانی در امر جهاد؛ خلافت عثمان وقتل او؛ انحراف وانحطاط جامعه؛ مواجهه با سیاستهای معاویه ونفاق وپیمان شکنی­های زمانه، عاقلانه رفتار کرده و برای نمونه مردم را از منشأ فتنه­ها و علل انحطاط جامعه ورشد رذایل اخلاقی آگاه ساخته؛ در بزنگاه حوادثی چون مواجهه با دشمنان ومشاوره به دیگران و نامه نگاری با معاویه وکارگزاران حکومتی، تصمیم درست ورویه عقلانی در پیش گرفته؛ برای اصلاح امور و تغییر نگرش­و باور مردم، چهره منافقان و پیمان­شکنان واوصاف بدترین(عالم­نماها ومنافقان وقاضیان ناپخته)و بهترین(پارسایان، مؤمنان وعالمان واقعی) مردم را بیان کرده؛ در شرایط مختلف با استدلال منطقی و بیان قواعد عقلانی حاکم بر زندگی بر همه اتمام حجت کرده تا او را حریص به حکومت، شوخ طبع و علاقه­مند به بازی، ناآگاهی از فنون جنگی ومداخله­گر در قتل عثمان و غیرآن متهم نکنند.
 

کلیدواژه‌ها

• امام علی( ع)
• نهج البلاغه
• رفتار
• اصول و ضوابط
• عقلانی

عنوان مقاله [English]

A Study of Rational Principles and Codes Governing Imam Ali (PBUH)’s Conduct Based on Nahj al-Balagha

نویسنده [English]

• ahmad gharaee

Member of the academic faculty of the Department of Quranic and Hadith Sciences of Vali Asr Rafsanjan University

چکیده [English]

A very important part of Imam Ali (PBUH)’s thought and conduct has been reflected in the extant collection of his words entitled Nahj al-Balagha. This study tries to examine some of Imam Ali (PBUH)’s behaviors with the content analysis method in order to clarify what rational principles and codes governed his conduct. The research results indicate that in the particular context of war and sedition, disobedience with regard to the issue of jihad, caliphate of Uthman and his murder, deviation and decadence of society, and in confrontation with Mua’wiya’s politics and hypocrisy and breaking of promises, Imam Ali (PBUH) acted rationally and made people aware of the source of the seditions and causes of society’s decadence and an increase in vice. At such junctures as his confrontation with enemies and in giving consultation to others as well as in his correspondence with
 
 * Associate Professor, Faculty of Literature and Humanities, Department of Qur'anic and Hadith Sciences, Vali-e-Asr University of Rafsanjan, ah.gharaee@vru.ac.ir
Date received: , Date of acceptance:
 
Mu’awiya and government agents, he took right decisions and rational procedures. To put matters right and change people’s attitudes and beliefs, he revealed true colors of hypocrites and oath-breakers and provided a description of the worst people (pseudo-ulema, hypocrites and naïve judges) and best people (the devout, believers and real ulema). In different situations, through explaining the rational rules of life he offered conclusive arguments to everyone, so that he would not be accused of being greedy for power, jocular, interested in playing games, ignorant of war techniques, and having a part in the murder of Uthman.

کلیدواژه‌ها [English]

• Nahj al-Balagha
• Imam Ali (PBUH)
• rational principles and codes
• behavior