نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه گیلان
چکیده
پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی به بررسی فصل دوم از کتاب «جامعۀ کاریزماتی: هویّت شیعه در صدر اسلام» و نقد روش مؤلفش، ماریا دکاک در فهم حدیث غدیر می‌پردازد. روش فهم وی دارای برخی نقاط قوت مانند اهتمام بر استفاده از منابع معتبر فریقین در فهم حدیث غدیر، دقّت در مؤلف کتاب الولایه، تأکید بر حفظ یکپارچگی متن حدیث غدیر، عنایت برنقش اقتضائات اجتماعی و مذهبی در نقل روایات و تحلیل عقلی در ردّ معنای محبّت برای مولی است. البته نقاط ضعفی نیز وجود دارد؛ مانند منحصر کردن ناقلان و راویان حدیث غدیر به افراد مدنی، عدم عنایت بر نقش ضابط بودن در پذیرش حدیث، تأکید بر جعلی بودن احادیث حاوی نام امامان (ع) و اشتباه در اعلام سبب صدور حدیث غدیرخم. تحلیل آسیب‌های روش فهم دکاک بیانگر فهم نادقیق وی از حدیث غدیر است که بی‌تأثیر از نظرات اهل سنّت که در فضای علمی خاورشناسان منتشر شده، نیست.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Critical Analysis of the Maria Dakake’s Method in Understanding the Hadith of Ghadir
نویسنده [English]
- mahyar khani moghaddam
Assistant Professor of Quran and Hadith Sciences Department of Guilan University
چکیده [English]
The present study, adopting a descriptive-analytical approach, looks at the second chapter of the book “The Charismatic Community: Shi’ite Identity in Early Islam”, and criticizes the methodology of its author, Maria Dakake, in understanding the hadith of Ghadir. Her method of understanding has some strengths, including the effort to use reliable sources of the two sects in understanding the hadith of Ghadir, the attention given to the author of the book Al-Walaya, the emphasis on maintaining the integrity of the text of Ghadir hadith, the consideration of the role of social and religious requirements in quoting the narratives, and rational analysis in rejecting the meaning of love for Imam Ali (as). However, there are some weaknesses too, such as limiting the narrators of the hadith of Ghadir to civil people, lack of attention to the role of being executive in accepting the hadith, emphasis on the falsity of the hadiths containing the names of the Imams (as), and mistake in declaring the reason for issuing the hadith of Ghadir Khumm. The analysis of the drawbacks of Dakake’s method of understanding indicates her inaccurate understanding of the hadith of Ghadir, which is not unaffected by Sunni views disseminated in the scientific space of orientalists.
کلیدواژه‌ها [English]
- Succession to the Prophet (saw)
- Hadith of Ghadir
- Hadith Understanding
- Charismatic Community
- Maria Massi Dakake
ابناثیر، مبارک بن محمد(1390ق)، جامع الأصول فی أحادیث الرسول، تحقیق عبدالقادر الأرنؤوط، بیجا، مکتبة الحلوانی-مکتبة دار البیان.
ابناثیر، عزّالدین(1385ق)، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر.
ابنحجر عسقلانی، احمد بن علی(1415ق)، الاصابه فی تمییز الصحابة، تحقیق علیمحمّد معوض، عادل عبدالموجود، بیروت، دارالکتب العلمیه.
ابنحزم اندلسی، علی بن احمد(1429ق)، حجةالوداع، تحقیق عبدالحق بن ملاحق، بیروت، دار ابنحزم.
ابن حنبل، احمد بن محمّد(1421ق)، مسند، تحقیق عادل مرشد و دیگران، بیجا، مؤسسة الرسالة.
ابن شعبه حرانى، حسن بن على(1404ق)، تحف العقول، تصحیح علىاکبر غفارى، چاپ دوّم، قم، جامعه مدرسین.
ابن شهر آشوب، محمد بن علی(1380ق)، معالم العلماء، نجف، مطبعه الحیدریه.
ابن حیون، نعمان بن محمد(1409ق)، شرح الاخبار فی فضائل الائمه الاطهار(ع)، تحقیق محمد حسینی، قم، جامعه مدرسین.
ابنقتیبه الدینوری، عبدالله بن مسلم(1412ق)، الاختلاف فی اللفظ والرد على الجهمیة والمشبهة، تحقیق: عمر بن محمود، بیجا، دارالرایه الطبعه.
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر(1408ق)، البدایة و النهایة، تحقیق علی شیری، بیروت، دارإحیاءالتراثالعربی.
ابن منظور، محمد بن مکرم(1414ق)، لسان العرب، بیروت، دارصادر.
احمد بن حنبل(1421ق)، مسند أحمد بن حنبل، تحقیق شعیب الأرنؤوط، عادل مرشد، بیروت، مؤسسة الرسالة.
امیری، محمّد مقداد(1390ش)، «غدیرخم در آثار پژوهشی انگلیسی زبان غرب»، فصلنامه امامت پژوهی، ، شماره3، ص204.
امینی، عبدالحسین(1397ق)، الغدیر، بیروت، دارالکتاب العربی.
آقابزرگ تهرانی، محمّد محسن(1403ق)، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، بیروت، دارالأضواء.
بلاذری، احمد بن یحیی(1407ق)، انساب الاشراف، بیروت، دارالفکر.
بیهقی، ابوبکر(1405ق)، دلائل النبوة و معرفة احوال صحاب الشریعة، تحقیق عبدالمعطی امین، بیروت، دارالکتب العلمیه.
ثعلبى، احمد بن ابراهیم(1422ق). الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، بیروت، دارإحیاءالتراث العربی.
جاحظ، عمرو بن بحر(1410ق)، البرصان و العرجان و العمیان و الحولان، بیروت، دارالجیل.
حسکانی، عبیدالله(1411ق)، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق محمّدباقر محمودى، تهران، مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة.
حلبی، علی بن ابراهیم(1427ق)، السیرة الحلبیّة، مصحّح عبدالله خلیلی، بیروت، دارالکتب العلمیه.
حلی، حسن بن یوسف(1363ش)، أنوار الملکوت فی شرح الیاقوت، تحقیق محمد نجمى زنجانى، چاپ دوم، قم، الشریف الرضی.
حموی، یاقوت(1995م)، معجم البلدان، بیروت، دارصادر.
حمویی جوینی، ابراهیم(1398ق)، فرائد السمطین، تحقیق محمّدباقر محمودی، بیروت، مؤسسه محمودی.
حمیرى، عبدالله(1413ق)، قرب الإسناد، قم، مؤسسة آل البیت(ع).
دهلوی، عبدالعزیز(1373ق)، مختصر تحفة الاثنی العشریة، تحقیق: محبّالدین خطیب، قاهره، مطبعة السلفیة.
دینوری، احمد بن داود(1373ش)، الأخبار الطوال، قم، الشریفالرضی.
راغب اصفهانى، حسین(1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، تصحیح صفوان عدنان، بیروت-دمشق، دارالقلم-الدارالشامیه.
السیوری، مقداد(1412ق)، الاعتماد فی شرح واجب الاعتقاد، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة.
شعیری، محمد(بیتا)، جامع الاخبار، نجف، مطبعه الحیدریه.
شهید ثانى، زینالدین بن على(1364ش)، معالم الدین وملاذ المجتهدین، قم، انتشارات اسلامی.
صدر، محمّدباقر(بیتا)، دروس فی علم الأصول، قم، مؤسسة النشر الإسلامی.
صدوق، محمد بن علی(1376ش)، الأمالی، چاپ ششم، تهران، کتابچى.
طباطبایى، سیّدمحمّدحسین(1417ق)، المیزان فى تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم، انتشارات اسلامى.
طبرانی، سلیمان بن احمد(بیتا)، المعجم الکبیر، تحقیق حمدی عبدالمجید، قاهره، مکتبة ابنتیمیة.
طبری، محمد بن جریر(بیتا)، تاریخ الطبری، بیروت، دارالکتب العلمیة.
عیّاشى، محمّد بن مسعود(1380ق)، تفسیر العیّاشی، تحقیق هاشم رسولى، تهران، المطبعة العلمیة.
غزالی، محمّد بن محمّد، مجموعة الرسائل الامام الغزالی، دارالفکر، بیروت، بیتا.
ــــــــــــــــــــــ(1424ق)، سِرّالعالمین وکشف ما فی الدارین، تحقیق محمّد حسن وأحمد فرید، بیروت، دارالکتب العلمیة.
فرامرز قراملکی، احد(1385ش)، روش‌شناسی مطالعات دینی، مشهد، علوم اسلامی رضوی.
فراهیدی، خلیل بن احمد(1409ق)، کتاب العین، چاپ دوّم، قم، نشر هجرت.
فضلالله، محمد جواد(١٣٨٢ش)، تحلیلی از زندگانی امام رضا علیهالسلام، ترجمه محمّدصادق عارف، مشهد، آستان قدس رضوی(ع).
قندوزی حنفی، سلیمان(1416ق)، ینابیع المودة لذوی القربى، تحقیق سیدعلی جمال، قم، دارالاسوة للطباعة والنشر.
مسعودی، علی بن حسین(1409ق)، مروج الذهب و معادن الجواهر، تحقیق: یوسف اسعد، قم، موسسة دارالهجره.
مسلم بن حجاج(1412ق)، صحیح مسلم، تحقیق محمّدفؤاد عبدالباقی، بیروت، دارالکتب العلمیه.
مفید، محمّد بن محمّد(1413ق)، الفصول المختارة(ب)، تحقیق على میرشریفى، قم، کنگره شیخ مفید.
نجاشی، احمد بن علی(1365ش)، الرجال، چاپ ششم، قم، جامعة مدرسین.
نسائی، أحمد بن شعیب(1421ق)، سنن الکبری، تحقیق حسن شلبی، بیروت، مؤسسة الرسالة.
نصیبی، محمّد بن طلحه(1419ق)، مطالب السئوول فی مناقب آلرسول، تحقیق عبدالعزیز طباطبایی، بیروت، موسسة البلاغ.
نظری توکلی، سعید(1386ش)، «تاثیرپذیری نگرشهای کلامی از معناشناسی واژه «مولی»، فصلنامه مطالعات اسلامی، ش78، ص149-148.
نعمانی، محمّد بن ابراهیم(1397ق)، الغیبة، تصحیح علىاکبر غفارى، تهران، نشر صدوق.
هلالى، سلیم بن قیس(1405ق)، کتاب سلیم، تصحیح محمدانصارى، قم، الهادى.
هیثمی، علی بن أبیبکر(1414ق)، مجمع الزوائد ومنبع الفوائد، تحقیق حسامالدین القدسی، قاهره، مکتبة القدسی.
)