نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند،

چکیده

امام علی (علیه السلام) در خطبه ای از نهج البلاغه به توصیف ساختمان بدن مورچه و ملخ پرداخته و همگان را به تفکر در خلقت این موجودات به عنوان نشانه ای از عظمت خداوند دعوت می نمایند. بررسی معروفترین تفاسیر نهج البلاغه از قرن ششم هجری تا زمان حاضر نشان می دهد که بیان امام در رابطه با ساختمان بدن این دو حشره هیچ گاه بطور دقیق و از منظر علم حشره شناسی مورد بررسی و تفسیر قرار نگرفته است. همانطور که ایشان در قسمتی از خطبه مذبور بیان می دارند، تفکر در خلقت این حشرات موجب درک بهتر عظمت خالق آنها می شود. در مقاله‌‌ی حاضر بیان امام (ع) از این دو حشره بررسی و تحلیل خواهد شد تا عظمت آفرینش این دو حشره برای نخستین بار از دیدگاه علم حشره شناسی روشن گردد. بررسی ها نشان می دهد که ایشان بسیار دقیق و همانند یک حشره شناس خبره ساختمان بدن این دو حشره را شرح می دهند. آن حضرت پس از اشاره به بخش هایی از ساختمان بدن مورچه، به وجود گوش در سر این حشره اشاره می فرمایند. بررسی ها نشان داد که بیان آن حضرت سال ها پیش از شروع مطالعات علمی روی این حشره و کشف اندام تولید صدا در یک گونه از مورچه هاست. همچنین آن حضرت در توصیف خلقت ملخ، به وجود گوش مخفی در بدن ملخ اشاره می فرمایند. این نکته نیز از دیدگاه علم حشره‌شناسی بسیار دقیق بوده و سال‌ها پیش از شروع مطالعات حشره‌شناسی روی بدن ملخ بیان‌شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of Imam Ali (A.S.) viewpoint describing the body of the ant and the locust

نویسنده [English]

  • Mohammad Mahdi Rabieh

Assistant Professor of Department of Plant protection, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Birjand, Iran

چکیده [English]

Imam Ali (A.S.) described the ant and the grasshopper's magnificence of creation in sermon no. 227 of the Nahj al-Balagha and calls for thinking about their creation. Any entomologist or zoologist may ask himself about the accuracy of these statements, when reading these statements and who is the first one that described these insect such exact. Mentioning to some parts of ant's body, he tells us about the existence of ears on the head of ant. Historically, in the 1997, after discovering a stridulatory organ in an ant species, sound use for communication with together in the ants proved. But, his statement many years before beginning of the scientific study on this creature is a sign of his miracle. Afterwards, explaining the grasshopper's body, he pointed to the hidden ears in its body. Historically, I find it the first written notion of hearing in grasshoppers. This statement without any scientific study and many years before invention of worsening instruments is a sign of his miracle. More study on this sermon in the Nahj al-Balagha and other sermons may discover more miracles of Imam Ali (A.S.).

کلیدواژه‌ها [English]

  • ant
  • grasshopper
  • Imam Ali (A.S.)
  • miracle
  • Nahj al-Balagha
 
۱- آشتیانی، محمدرضا و امامی، محمدجعفر (۱۳۸۱). ترجمه گویا و شرح فشرده نهج البلاغه. جلد دوم، قم: انتشارات امام علی بن ابیطالب (ع).   
۲- آملی، عزالدین (1355). ترجمه و شرح نهج البلاغه، قم: امور فرهنگی و اجتماعی آستان قدس رضوی.
۳- ابن ابی الحدید (1425 ق). شرح نهج البلاغه، جلد ۱۳، بیروت: مؤسسة العالمی للمطبوعات.
۴- ابن میثم، بن علی میثم بحرانی (1388). شرح نهج البلاغه، ترجمة قربانعلی محمدی، مشهد: انتشارات آستان
قدس رضوی.
۵- اتابکی، پرویز (1380). فرهنگ جامع کاربردی فرزان، عربی-فارسی، تهران: انتشارات فرزان روز.
۶- انصاریان، علی (۱۳۶۶). المقتطف من بحارالأنوار للعلامة المجلسی قدس سره، جلد دوم تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انتشارات بی تا.
۷- حسینی شیرازی، سید محمد (۱۳۶۸). شرح نهج البلاغه، قم: موسسه الفکر الاسلامی.
۸- خانجانی، محمد (۱۳۸۸). آفات گیاهان زراعی ایران. انتشارات دانشگاه بوعلی همدان.
۹- دشتی، محمد (1383). ترجمة نهج البلاغه، قم: مؤسسة فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین (ع).
۱۰- سیاح، احمد (1386). فرهنگ دانشگاهی، عربی-فارسی، ترجمه المنجد الابجدی، تهران: انتشارات فرحان.
۱۱- صبحی، صالح (۱۳۷۲). شرح نهج البلاغه. قم: موسسه دار الهجره.
۱۲- طالقانی، محمود (1374). پرتوی از نهج البلاغه، تصحیح محمدمهدی جعفری، تهران: چاپ انتشارات فرهنگو ارشاد اسلامی.
۱۳- فیض الاسلام، علینقی (1367). ترجمه و شرح نهج البلاغه. تهران: انتشارات فقیه.
۱۴- قیم، عبدالنبی (1384). فرهنگ معاصر عربی. تهران: فرهنگ معاصر.
۱۵- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۸۲). پیام امام امیرالمومنین، شرح تازه و جامعی بر نهج البلاغه. ج7، قم: انتشارات امام علی بن ابیطالب (ع).
۱۶- هاشمی خوئی، میرزا حبی بالله (1400 ق). منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، تهران: مکتب الاسلامیه.
17- Chapman, Reginald Frederick. (2005). The insects: structure and function. 4th Edition, Cambridge University Press.
18- Cook, C. Steven and Davidson, W. Diane. (2006). "Nutritional and functional biology of exudate-feeding ants". Entomologia Experimentalis et Applicata, 118.
19- Essig, Edvard Oliver. (1936). "A Sketch History of Entomology". Osiris. 2.
20- Gillott, Cedric. (2005). Entomology. Third Edition, Springer.
21- Graber, Vitus. (1875). "Die tympanalen Sinnesapparate der Orthopteren" Wien, Kaiserlich-Königlichen Hof- und Staatsdruckerei.
22- Landois, Hermann. (1874). "Thierstimmen. Herder, Freiburg Thierstimmen" Freiburg im Breisgau: Herder'sche Verlagshandlung
23- Metcalf, Maynard M. (1900). "Hearing in ants" Science, 11.
24- Pavan, Gianni, Priano, Marco, Carli, P. De, Fanfani, Amintore and Giovannotti, Massimo. (1997). "Stridulatory organ and ultrasonic emission in certain species of Ponerine ants (Genus Ectotomma and Pachychondyla, Hymenoptera, Formicidae)" the International Journal of Animal Sound and its Recording, 8 (3-4).
25- Schwabe, Josef. (1906). "Beiträge zur Morphologie und Histologie der tympanalen
Sinnesapparate der Orthopteren" Zoologica, 50.
26- Siebold, Theodor. (1844). "Über die Stimm- und Gehörorgane der Orthopteren" Wiegmanns Archiv für Naturgeschichte, 1.
27- Snelling, R. Roy, Fisher, L. Brian and Ward, S. Philip. (2007). "Advances in ant systematics (Hymenoptera: Formicidae): homage to E. O. Wilson – 50 years of contributions". Memoirs of the American Entomological Institute, 80.
28- Triplehorn, Charles, A. and Johnson, Norman F. (2005). Borror and DeLong's Introduction to the Study of Insects. 7th Edition, California, Thompson Brooks/Cole.
29- Yack, E. Jayne and Fullard, H. James. (1993). "What Is an Insect Ear?" Annals of Entomological Society of America, 86(6).