نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه ولی عصر

2 دانشگاه ولی عصر(عج)

3 دانشگاه ولی عصر (عجل الله فرجه)

4 دانشگاه ولی عصر (عج)

چکیده

نظریه نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی یکی از معروف‌ترین نظریات زبانی است که از آن در تحلیل انواع متن به ویژه با هدف بررسی نقش‌های مختلف زبانی استفاده می‌شود. هلیدی معتقد است، که اصلی‌ترین هدف زبان، انتقال معناست؛ به همین منظور گویشوران برای تبادل معنا، متن را می‌سازند. یعنی چیزی که در تعامل مهم است، انتقال معناست نه صورت‌های زبانی. بر اساس این رویکرد، ساختار زبان متأثر از نقش­هایی است که زبان در بافت ارتباطی و در جهان خارج به عهده دارد و این تأثیر به شکل سه فرانقش تجلی می­یابد: فرانقش بازنمودی، فرانقش متنی و فرانقش بینافردی. از آنجا که تأکید فرانقش بینافردی بر شیوه تبادل معنا بین گوینده و مخاطب استوار می­باشد، کاربست آن در تحلیل متون دینی ضمن ایجاد درک بهتر از چنین متونی، می­تواند مبنای مناسبی برای سنجش قابلیت تعمیم این نظریه نیز فراهم سازد. از این روی، نگارندگان در پژوهش حاضر، با روشی توصیفی-تحلیلی به بررسیشیوه تبادل معنا در جملات قصار نهج البلاغه بر پایه دستور نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی و به طور خاص فرانقش بینافردی می‌پردازد. هدف اصلی، آزمودن نظریه مذکور و قابلیّت تعمیم آن در حیطه داده‌های پیکره، تعیین ساز و کارهای به کار رفته در جملات قصار برای بازنمایی مقوله وجه­نمایی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of the way of meaning exchange in Shaqshaqiya Sermon of Nahj al-Balagha within Halliday’s Systemic Functional Linguistics (SFL) (2014)

نویسندگان [English]

  • reza mohammadi 1
  • seyed morteza sabagh jafari 2
  • Hossein Bazoubandi 3
  • zeinab shojaee72 4

1 valiasr uni

2 Vali Asr University

3 Vali Asr University

4 Vali Asr University

چکیده [English]

Undoubtedly, the use of modern linguistic theories for the analysis of religious texts can pave the way for a better understanding of such texts. Among the new theories which today have a special place and wide application in text analysis and other linguistic areas, is Systemic Functional Grammar (SFG) of Halliday and Matthiessen (2014). According to this theory, the structure of language is influenced by the functions that language plays in the communication context and in the outside world, and this effect is manifested in the form of three broad metafunctions: ideational, interpersonal and textual. Since the emphasis of interpersonal metafunction is on the way of exchanging meaning between the speaker and the audience, its application in the analysis of religious texts, while making a better understanding of such texts, can be an appropriate benchmark for assessing the ability to generalize this theory. Therefore, using a descriptive-analytical method in terms of the Systematic Functional approach of Halliday and Matthiessen (2014), the present study aims to analyze one of the most famous sermons of Nahj al-Balagha, i.e. Shaqshaqiya Sermon. The main results of the research show that, despite the dominant frequency of indicative mood, Imam Ali (AS) throughout this sermon has somehow acted in the exchange and transfer of meaning as if both sides of the interaction engage in the construction of the text, thus avoiding any kind of one-sidedness and unilateral. Moreover, since the sermon has been delivered by the motive and the purpose of establishing the right of the caliphate by Commander of the Faithfu

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metafunction
  • Systemic Functional Linguistics (SFL)
  • Shaqshaqiya Sermon
  • Exchange of Meaning
  • Mood structure

آقا گل زاده، فردوس. (1385). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: علمی و فرهنگی.
ابن جعفر البغدادی، قدامه (1995). نقد النثر (أو کتاب البیان). دار الکتب العلمیة، بیروت.
باتمانی، هوشنگ (1389ش.). « تحلیل سوره یاسین بر اساس نظریه سیستمی- نقشی هالیدی»، دانشگاه رازی، کرمانشاه.
بازوبندی، حسین (1395). بررسی شیوه تبادل معنا در قرآن کریم از منظر فرانقش بینافردی. رساله دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
حری، ابوالفضل (1388ش.). «کارکرد تصریف در دو سوره قرآنی ناظر به داستان آفرینش در پرتو فراکارکرد متنی هلیدی»،  پژوهشهای زبانهای خارجی، شماره 55؛ صص116-101.
دبیرمقدم، محمد (1383ش.). زبانشناسی نظری، ویراست دوم، تهران، انتشارات سمت.
صباغ، سید مرتضی (1395). الجُمل الانشائیه الطلبیه فی خطب نهجالبلاغه، دانشگاه خوارزمی، تهران.
عبدییاش، سمیرا (1391ش.). «الدنیا فی خطب نهجالبلاغه دراسه فی تحلیل الخطاب»، دانشگاه الزهراء، تهران.
عرب زوزنی، محمد علی؛ محمد رضا پهلواننژاد و سید حسین حسینی (1395ش.). «بررسی ساختار وجهی خطبه جهاد نهج البلاغه بر اساس فرانقش بینافردی نظریه نقشگرا»، فصلنامه علمی- پژوهشی زبانپژوهی دانشگاه الزهراء سلام الله علیها، سال هشتم، شماره21، صص114-79.
فتوحی، محمود (1390ش). سبکشناسی؛ نظریهها، رویکردها و روشها، تهران: نشر سخن.
محمدرضایی، علیرضا و راضیه سادات سادات حسینی (1436هـ.). «بین الجرجانی و هالیدی فی التاخیر و البنیة النصیه»، مجله اللغة العربیة و آدابها،  سال 11، شماره 3، صص553-533.
المعوش، سالم (2011)، الادب العربی الحدیث. الطبعة الثانیه، دارالنهضه العربیه، بیروت/لبنان.
نادری، فرهاد و سمیه نادری (1396ش.). «خوانش ساختار اندیشگانی و بینافردی اشعار فاروق جویده بر اساس رویکرد نقشگرای هلیدی؛ مطالعه موردی پژوهانه: ده قصیده»، دوفصلنامه علمی- پژوهشی نقد ادب معاصر عربی، سال هفتم، پانزده پیاپی، صص 54-25.
نظری، علیرضا (1389ش.). «کارکرد عوامل انسجام متنی در خطبه‌های نهج‌البلاغه بر اساس الگوی نقش‌گرای هالیدی»، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
یوسف ابوزید، (2011)، الأدب العباسی: النثر. دارالمسیره للنشر والتوزیع و الطباعه، الطبعه الاولی: عمان.
یول، جورج (1389). کاربرد شناسی زبان. ترجمه محمد عموزاده مهدیرجی و منوچهر توانگر. تهران: سمت.
Karyawan, Nunung (2011). Systemic Functional Grammar: Analysis
on Themes in Holy Quran Translation Text of Yusuf Chapter Written by Abdullah Yusuf Ali. MA thesis submitted to The School of English Education of Post Graduate Program of Ahmad Dahlan University of Yogyakarta.  
Haitami, Ulfian and Meisuri, Meisuri (2012). The Use Of Process IN JUZ AMMA Of Holy Quran. Linguistica (Journal of Linguistics of FBS Unimed). Vol 1, No 2.
Halliday, M.A.K. and Matthiesson C.M.I.M (2004). An Introduction to Functional Grammar ,third ed. London: Oxford.
Halliday, M.A.K. and Matthiesson C.M.I.M (2014). Halliday’s Introduction to Functional Grammar, 4th Ed.
Searle, John R. (1969). Speech  Acts:  an  Essay  in  the  Philosophy  of Language. Cambridge University Press. Cambridge.   
Thompson, G. (1996). Introducing Functional Grammar. London. Arnold.