نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 : استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی، کرمانشاه

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی

چکیده

تحلیل گفتمان انتقادی، به عنوان رویکردی بین رشته‌ای علوم اجتماعی، فراتر از صورت‌های زبانی، به بررسی ایدئولوژی ادیب که بازتاب دهنده شرایط اجتماعی و فرهنگی فضای حاکم بر جامعه اوست، می‌پردازد. از آن­جا که قدرت حاکم بر هرجامعه­ای، گفتمان آن جامعه را سامان می‌بخشد؛ این رویکرد، چگونگی پیوند آثار ادبی با قدرت مسلّط بر جامعه را در سه لایه‌ی: توصیف، تفسیر و تبیین مورد بررسی قرار می­دهد. بی­شکّ، خطبه‌های نهج‌البلاغه سرشار از موضوعات گوناگون است که امام(ع) هر یک از آن­ها‌ را به منظور هدایت بهتر جامعه به سوی سعادت، در نهایت فصاحت و بلاغت و با توجّه دقیق به اوضاع سیاسی و اجتماعی مسلّط بر زمان بیان نموده­اند. 
این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و برپایه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف، به بررسی چگونگی تعامل زبانی خطبه های امام (ع) با اوضاع خفقان آمیز مسلّط بر زمان را که کوفیان به آن دامن زده بودند، می­پردازد. دست آورد این نوشتار، تبیین گفتمان روان­شناسانه و هنری خطبه­ها و اثبات تاثیر­پذیری آن­ها از شرایط سیاسی حاکم و بویژه رفتار کوفیان و نیز تاثیر متقابل امام(ع) بر آن­هاست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

بررسی گفتمان انتقادی در نهج‌البلاغه براساس نظریه‌ی نورمن فرکلاف(مطالعه موردی توصیف کوفیان)

نویسندگان [English]

  • ali akbar mohseni 1
  • Norudin parvin 2

1

2

چکیده [English]

Critical discourse analysis as an interdisciplinarysocial science approach takes languagebeyond its linguistic forms and studies literary authors’ideological background as affected by their dominant cultural and social conditions. Since the power ruling a society directs its discourse; this approach illustrates how association of literary works with the dominant power in a society can be represented in three layers, including description, interpretation, and explanation. Without any doubts, Nahjolbalgheh orations contain diverse topics by which Imam Ali (AS), quite eloquently andexpressively, guided the community to prosperityand felicity while considering the dominant political and cultural milieu of that age.This research is descriptive-analytic in nature and is formed on the basis of Norman Fairclough’s model of Critical Discourse Analysis to study the linguistic interaction of Imam Ali’s orations within the suffocating conditions provoked by Kufipeople actions. This paper is the explanation of the psychological discourse and aesthetics of these orations. It also confirms the influence of the dominant political situation onKufis’particular behaviors and Imam Ali’s mutual influence on them.