بررسی تطبیقی توسعة اقتصادی متعارف و دیدگاه امام علی (ع)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی و معاون دانشکدة اقتصاد/ دانشگاه علامه طباطبایی

2 عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قرآن و حدیث (پردیس تهران)

3 کارشناس ارشد دانشگاه علوم قرآن و حدیث (پردیس تهران)

چکیده

امروزه اهمیت توسعة اقتصادی و نقش بارز آن بر هیچ‌کس پوشیده نیست، تا آن‌جا که می‌توان آن را از اولویت‌های دنیای امروز دانست. به‌ همین منظور در این نوشتار سعی شده است با نگاه به عملکرد حضرت علی (ع) به موضوعِ توسعة اقتصادی پرداخته شود. در نهایت هدف این تحقیق دانستن این موضوع بوده است که، اقتصاد روز دنیا تا چه میزان به این مبانی و اهداف نزدیک است؟ مطالعه در این خصوص نشان می‌دهد، مهم‌ترین مواردی را که محل تفاوت و ناهم‌خوانی بین توسعة اقتصادی مورد نظر امام (ع) با اقتصاد متعارف است باید ناشی از تفاوت در مبانی، اهداف، ارزش‌ها، آزادی اقتصادی و منافع فرد و جامعه دانست. هدف نهاییِ توسعه، در اقتصاد کنونی، در اغلب کشورها بر مبنای لذت و کسب ثروت است. اما از دیدگاه ارزشی امیرالمؤمنین (ع) رسیدن به توسعه خود وسیله‌ای است برای امکان حرکت به سوی کمال و هدف نهایی از خلقت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Standard Economic Development and Imam Ali’s Views

نویسندگان [English]

  • Mahmood Isavi 1
  • Mostafa DelshadTehrani 2
  • Reyhaneh Sami’ee 3
1 Staff Member of the Faculty of Economics / Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 Staff Member of the University of Quranic Sciences and Hadith, Tehran Branch, Tehran, Iran
3 Corresponding Author: MA at University / Quranic Sciences and Hadith, Tehran Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

Today, the importance of economic development and its obvious impacts is not lost to anyone, so much so, that it can be called one of the top priorities of the modern world. Therefore, in the present article, we have strived to study the subject of economic development through observing Imam Ali’s deeds. The main objective of the study is to identify how much the modern day elements of economy relate to and resemble the standards of Imam Ali’s time.
The studies in this matter reveal that, the areas where differences most appear between modern day standard economics and Imam Ali’s intended economic developments, are discrepancies in foundations, objectives, values, economic freedom, and individual and social benefit. The ultimate objective of the modern day economic development, in most countries, seems to be founded on the concept of wealth gain, luxury, and leisure, but from Imam Ali’s point of view, the concept of development, in and of itself, is a tool to facilitate our gradual movement towards perfection and the ultimate goal of creation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Development
  • Imam Ali and Economics
  • Objectives of Economic Development
  • Islamic economics
  • Western Economics

مراجع

قرآن کریم.
ابن ابى الحدید، عزالدین ابوحامد (1337). شرح نهج‌البلاغه ابن أبی الحدید، قم: مکتبه آیت‌الله المرعشى النجفى.
تفضلی، فریدون (1356). تاریخ عقاید اقتصادی، تهران: انتشارات دانشگاه ملی ایران.
جمعی از نویسندگان (1380). پدیده‌‌شناسی فقر و توسعه، قم: بوستان کتاب.
جمعی از نویسندگان (1375). مباحثی در اقتصاد خرد، ترجمة حسین صادقی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
حسینی، سیدرضا (1378). «نقدی بر دیدگاه سرمایه‌داری دربارة انسان اقتصادی»، کتاب نقد، ش 11.
دادگر، یدالله (1383). تاریخ تحولات اندیشة اقتصادی، قم: مؤسسة انتشارات دانشگاه مفید.
دفتر هم‌کاری حوزه و دانشگاه (1379). مبانی اقتصاد اسلامی، تهران: سمت.
دلشاد تهرانی، مصطفی (1390). تراز حیات، ساختارشناسی عدالت در نهج‌البلاغه، تهران: دریا.
رابینسون، جون (1358). فلسفة اقتصادی، ترجمة بایزید مردوخی، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
راسل، برتراند (1373). تاریخ فلسفة غرب، ترجمة نجف دریابندری، تهران: کتاب پرواز.
رشاد، علی‌اکبر (1380). دانش‌نامة امام علی (ع)، تهران: پژوهشگاه اندیشة اسلامی.
رمون بار (1375). اقتصاد سیاسی، ترجمة منوچهر فرهنگ، تهران: سروش.
عرب مازار، علی‌اکبر (1376). «سازگاری مفاهیم فرهنگی اسلامی با توسعة اقتصادی»، مجلة مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، ش 2.
قدیری اصلی، باقر (1368). سیر اندیشة اقتصادی، تهران: دانشگاه تهران.
قره‌‌باغیان، مرتضی (1375). اقتصاد رشد و توسعه، تهران: نشر نی.
کاتوزیان، محمدعلی (1374). ایدئولوژی و روش در اقتصاد، ترجمة م. قائد، تهران: چاپ سعدی.
کاتوزیان، محمدعلی (1374). آدام اسمیت و ثروت ملل، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
متوسلی، محمود (1382). توسعة اقتصادی، مفاهیم، مبانی نظری، رویکرد نهادگرایی و روش‌شناسی، تهران: سمت.
محمدی عراقی، محمود (1373). مجموعه‌مقالات سمینار جامعه‌شناسی و توسعه، تهران: سمت.
مطهری، مرتضی (بی‌تا). سیری در نهج‌البلاغه، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1376). مجموعه آثار، تهران: صدرا.
موحد، محمدعلی (1381). در هوای حق و عدالت، تهران: نشر کارنامه.
الموسوی، محمد بن الحسین (الشریف الرضی) (1414 ق). نهج‌البلاغه، ضبط النصه و ابتکر فهارسه العلمیه صبحی الصالح، قم: دارالهجره.
مولایی، محمد (1389). مطالعة تطبیقی اندیشه‌های اقتصادی امام علی (ع) در نهج‌البلاغه با عقاید برخی اقتصاددانان، همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
نمازی، حسین (1382). نظام‌های اقتصادی، تهران: شرکت سهامی انتشارات.
هادوی‌‌نیا، علی‌اصغر (1385). «امکان، ضرورت و جای‌گاه اقتصاد اسلامی (مطالعة تطبیقی با اقتصاد کلاسیک)»، مجلة اقتصاد اسلامی، ش 23.
یوسفی، احمدعلی (1379). ماهیت و ساختار اقتصادی اسلامی، با هم‌کاری سعید فرهانی و علیرضا لشکری، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
تواناییان فرد، حسن (1376). مقایسة سیستم‌های اقتصادی، تهران: نشر فر پخش.
یوسفی، احمدعلی (1386). «تأثیر مبانی فلسفی بر نظام اقتصادی اسلام از دیدگاه امام علی (ع)»، اقتصاد اسلامی، ش 9.
 
Arblaster, Anthony (1984). The rise and decline of Western liberalism, London: Blackwell Publishers.
Russell Bertrand (1945). A History of Western Philosophy, Miami: Jorj Allen.
Robinson, Joan (1968). Economic philosophy, Harmondsworth, Penguin books.
پژوهش‌نامه علوی
دوره 6، شماره 11 - شماره پیاپی 11
بهار و تابستان 1394
خرداد 1394
صفحه 81-102

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار