نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه شهید مدنی

چکیده

انسان براساس فطرت خویش همیشه درپی رسیدن به خدای خویش است و نتیجۀ ‌‌این جست‌وجوها گاه به انحراف در شناخت معبود خود منجر شده است و او آن را همانند موجودات جسمانی تلقی کرده است که اعضای جسمانی دارد و قابل رؤیت است. در قرآن کریم، رؤیت خدا با چشم سر محال دانسته شده است و معصومین‌ (ع) درجهت تبیین آن، بیاناتی فرموده‌‌اند که سخنان حضرت امیر (ع) درمیان آنها درخشش خاصی دارد. علی (ع) در برخی از فرموده‌های خود، درک خدا را با حواس منتفی دانسته است، چه از طریق چشم باشد و چه با حواس دیگر. گاه نیز به مصداق اعلای درک اشاره کرده و رؤیت بصری خدا را محال دانسته‌اند ولی گفته‌اند که ندیدن خدا نمی‌تواند دلیلی بر انکارش باشد. حضرت امیر (ع) در مجموعه‌ای از بیانات خود، علاوه بر رد امکان رؤیت بصری، رؤیت و درک قلبی را هم که مقصود از آن، رسیدن به کنه ذات باری‌تعالی است، منتفی اما درک قلبی او با حقایق ایمان، برهان و دلیل و علم و قدرتش را گاه ممکن دانسته‌اند؛ که تفاوت این دو دیدگاه اخیر در این است که در اولی درک ذات خدا منتفی و در دومی درک باری‌تعالی با آثار و صفاتش ممکن دانسته شده است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Rejection of Visibility and Proving Spiritual Perception of God in Imam Ali’s Sayings

نویسنده [English]

  • Samad Abdollahi Abed

Associate Professor, Shahid Madani University of Azerbaijan

چکیده [English]

Man, due to his nature, is always seeking his God. However, this search sometimes leads to some deviations. An example is to consider God as a worldly physical creature who is visible and has corporeal organs. According to The Holy Qur’an, it is impossible to see God with our eyes. Moreover, Imams, Imam Ali (PBUH) in particular, have made valuable remarks in this regard. In some of his sayings, Imam Ali (PBUH) rejects the possibility of physical perception of God whether with our eyes or other senses. He also refers to the prime evidence of perception and, accordingly, finds it impossible to see God. However, he states that the impossibility of seeing God cannot be a reason to deny Him. In some of his sayings, Imam Ali (PBUH) not only rejects the possibility of physically seeing God, but also denies the feasibility of perception of His essence. But he considers it sometimes possible to spiritually perceive God through faith, reason, wisdom, science, and signs of His power. The difference between the two viewpoints lies in the fact that the former is based on the impossibility of perception of God, while the latter regards it possible through contemplation on His traces and attributes.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: God
  • Visibility
  • Spiritual Perception
  • Imam Ali (PBUH)
  • Truth of Faith
قرآن مجید ( 1421 ق). ترجمة محمدمهدی فولادوند، تهران: دار القرآن الکریم، دفتر مطالعات تاریخ و
معارف اسلامی.
ابن ابی الحدید ( 1379 ق). شرح نهج البلاغ،ه تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قم: دار الکتب العلمیة.
ابن اثیر، علی بن ابی الکرام ( 1407 ق). الکامل فی التاری ، خ تحقیق ابی الفداء عبدالله القاضی، بیروت :
دار الکتب العلمیة.
ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی ( 1412 ق). المنتظم فی تاریخ الامم والملو ، ک تحقیق محمد عبدالقادر
عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابوزهره، محمد ( 1380 ش). خاتم پیامبرا ، ن ترجمة حسین صابری، چ 3، مشهد : بنیاد پژوهش های
اسلامی آستان قدس رضوی.
جعفری، محمدتقی ( 1361 ش). ترجمه و تفسیر نه جالبلاغ،ه تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
راغب اصفهانی، حسین ( 1416 ق). مفردات الفاظ القرآ ، ن تحقیق صفوان عدنان، دمشق و بیروت : دار
القلم و دار الشامیة.
رسولی محلاتی، سیدهاشم ( 1376 ش). زندگانی حضرت محم د(ص،) چ 11 ، تهران: دفتر نشر فرهنگ
اسلامی.
صائب تبریزی، محمدعلی ( 1374 ش). دیوان شع،ر به اهتمام جهانگیر منصور، تهران: انتشارات نگاه.
صدوق، محمدبن علی (بی تا). التوحی ، د بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
فخر رازی، محمدبن عمر ( 1414 ق). التفسیر الکبیر او مفاتیح الغی ، ب بیروت: دار الکتب العلمیة.
قرشی، سیدعلی اکبر ( 1361 ش). قاموس قرآ ، ن چ 8، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
کلینی، محمدبن یعقوب ( 1363 ش). الکاف ، ی تصحیح علی اکبر غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
مجلسی، محمدباقر ( 1405 ق). بحارالانوا،ر چ 2، تهران: المکتبة الاسلامیة.
محمدی ری شهری، محمد ( 1377 ش). میزان الحکم،ه ترجمة حمیدرضا شیخی، قم: دار الحدیث.
مکارم شیرازی، ناصر ( 1373 ش). پیام قرآ ، ن چ 3، قم: هدف.
1387 ش). پیام اما،م تهران: دار الکتب الاسلامیة. - مکارم شیرازی، ناصر ( 1379
مولوی، جلال الدین محمد ( 1378 ش). کلیات شم ، س با تصحیحات و حواشی بدیع الزمان فروزانفر، چ
4، تهران: مؤسسة انتشارات امیرکبیر .
نهج البلاغ ه( المعجم المفهرس لالفاظ نه جالبلاغه) ( 1380 ش). ترجمة محمد دشتی و سیدکاظم محمدی،
قم: انتشارات مشهور.