آموزه‌‌های تاریخ از دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد معارف نهج‌البلاغه، دانشگاه کاشان

2 استادیار معارف اسلامی، دانشگاه کاشان

چکیده

این نوشتار ــ چنان‌که از عنوان آن برمی‌‌آید ــ درپی بررسی آموز‌‌ه‌‌ها و عبرت‌‌های تاریخ از دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع) است. تاریخ نقلی، علم تاریخ و یا تاریخ علمی، گنجینه‌‌ای از حقایق و اطلاعات زندگی گذشتگان است. با این وصف، آیا تاریخ برای آیندگان سودی دارد؟ آیا می‌‌توان از گذشته به آینده پل زد یا از آن عبور کرد و عبرت آموخت؟ اگر پاسخ مثبت است، دلیل یا ادلۀ آن چیست؟ و عمده‌‌ترین عواملی که موجب کلی‌شدن قوانین و سنن تاریخی می‌‌شوند، کدام‌اند؟
در این پژوهش، به‌شیوۀ کتابخانه‌‌ای، کوشش شده است به این پرسش‌ها پاسخ داده شود؛ و درطی آن نتیجه گرفته شده است که بنابر جهان‌‌بینی توحیدی، جهان صاحبی و انسان خالقی دارد و بدون ارادۀ خداوند نمی‌‌توان به‌طور مستقل، برای هستی، کارکردی و برای آدمی، استقلال عملی پذیرفت، پس باید به قوانینی که خداوند برای رفتار عالم و آدم وضع کرده است، گردن نهاد. از این رو تاریخ که محصول عمل عالم و آدم است، از منابع مهم اندیشیدن و مایۀ آموختن برای زندگی است و نهج‌‌البلاغه ــ به‌عنوان گنجینۀ مهمی از سخنان امام علی (ع) ــ و دیگر آثار علوی، آموزه‌‌های ارزشمندی را درباب عبرت‌‌های تاریخی شامل می‌‌شوند که به برخی از آنها اشاره می‌‌شود.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Lessons of History from the Viewpoint of Imam Ali (PBUH)

نویسندگان [English]

  • Akram Ahmadian Ahmadabadi 1
  • Mohammad Akhavan 2
1 M.A. in Knowledge of Nahj al-Balaghah, University of Kashan
2 Professor of Islamic Sciences, University of Kashan
چکیده [English]

The present paper aims to study the lessons of history from the viewpoint of Imam Ali (PBUH). Oral history, history as a science or scientific history are all treasuries of truths and information about human past lives. Given this description of history, can it be of any benefit to future generations? Can one make a path from past to future by learning the lessons of history? If so, what are the reasons? What are the main factors that generalize the historical traditions and turn them into rules?
This library study aims to answer such questions. It was found out that according to monotheistic worldview, the world and thus man has a creator, and that society is of no function and man is of no independence without God’s will. Therefore, it is necessary to obey the rules set by Him for human life. History, as a result how man and the world behave, can be regarded as a valuable source of learning. Nahj al-Balaghah, which is an important treasury of Imam Ali’s sayings, as well as other Alavi sources contain invaluable lessons of history some of which were discussed in the present paper.
Keywords: Imam Ali (PBUH), Law, Tradition, Society, Past, Lesson, Accident.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Ali (PBUH)
  • Law
  • tradition
  • society
  • Past
  • Lesson
  • Accident

مراجع

قرآن کری م( 1373 ). ترجمة ناصر مکارم شیرازی، چاپ دوم، قم: دار القرآن الکریم.
ابن بابویه قمی، ابوجعفر محمدبن علی بن حسین (شیخ صدوق) ( 1400 ق). امالی صدو ، ق چاپ پنجم،
بیروت: اعلمی.
ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد ( 1408 ق). تاریخ ابن خلدو ، ن چاپ دوم، بیروت: دار الفکر.
ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد (بی تا). مقدمة ابن خلدون ،بیروت: دار الجیل.
آرون، ریمون ( 1366 ). مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناس ، ی ترجمة باقر پرهام، چاپ دوم، تهران :
اکرم احمدیان احمدآبادی و محمد اخوان 39
سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
آگ برن، ویلیام فیلدینگ و دیگران (بی تا). زمینة جامعه شناس ، ی ترجمة امی ر حسین آریان پور، تهران :
فرانکلین.
آمدی، عبدالواحدبن محمد ( 1366 ). تصنیف غررالحکم و دررالکل ، م قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
پولارد، سیدنی ( 1354 ). اندیشة ترقی تاریخ و جامع،ه ترجمة حسین اسدپور پیران فر، تهران : انتشارات
امیرکبیر.
توین بی، آرنولد جوزف ( 1353 ). تمدن در بوتة آزمای ، ش ترجمة ابوطالب صارمی، تهران : انتشارات
امیرکبیر.
جعفری، یعقوب ( 1372 ). بینش تاریخی نهج البلاغ،ه تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
جعفری، یعقوب ( 1375 ). سیری در علوم قرآ ، ن چاپ دوم، تهران: انتشارات اسوه.
حامدمقدم، احمد ( 1365 ). سنت های اجتماعی در قرآ ، ن مشهد: آستان قدس رضوی.
حجازی، فخرالدین ( 1360 ). نقش پیامبران در تمدن انسا ، ن چاپ شانزدهم، تهران: انتشارات بعثت.
حمید، حمید ( 1352 ). علم تحولات جامع،ه تهران: انتشارات امیرکبیر.
دورانت، ویلیام جیمز ( 1354 ). درس های تاری ، خ ترجمة احمد بطحایی، چاپ دوم، تهران: فرانکلین.
دورکیم، امیل ( 1368 ). قواعد روش جامعه شناس ، ی ترجمة عل یمحمد کاردان، چاپ چهارم، تهران :
انتشارات دانشگاه تهران.
زرین کوب، عبدالحسین ( 1354 ). تاریخ در تراز، و تهران: انتشارات امیرکبیر.
صدر، سیدمحمدباقر ( 1381 ). سنت های تاریخ در قرآ ، ن ترجمة سی دجمال الدین موسوی اصفهانی،
تهران: تفاهم.
طباطبایی، سیدمحمدحسین ( 1397 ق). المیزان فی تفسیر القرآ ، ن چاپ دوم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
قربانی، زین العابدین ( 1374 ). اخلاق و تعلیم و تربیت اسلام ، ی چاپ دوم، قم: انتشارات انصاریان.
کینگ، ساموئل ( 1346 ). جامعه شناس ، ی ترجمة مشفق همدانی، چاپ سوم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
گوردون چایلد، ویر ( 1355 ). تاری ، خ ترجمة سعید حمیدیان، تهران: انتشارات امیرکبیر.
گورویچ، ژرژ و دیگران ( 1349 ). طرح مسائل جامعه شناسی امرو،ز ترجمة عبدالحسین نیک گهر، تهران :
پیام.
محسنی، منوچهر ( 1368 ). جامعه شناسی عموم ، ی چاپ نهم، تهران: کتابخانة طهوری.
مصباح یزدی، محمدتقی ( 1372 ). جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآ ، ن چاپ دوم، ب یجا: سازمان تبلیغات
اسلامی.
مطهری، مرتضی ( 1371 ). فلسفة تاری ، خ تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (بی تا  الف). انسان و سرنوش ، ت قم: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (بی تا  ب). جامعه و تاری ، خ قم: انتشارات صدرا.
40 آموزه های تاریخ از دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع)
نهج البلاغه ( 1386 ). ترجمة محمد دشتی، مشهد: انتشارات سنبله.
والش، ویلیام هنری ( 1363 ). مقدمه ای بر فلسفة تاری ، خ ترجمة ضیاءالدین علایی، تهران : انتشارات
امیرکبیر.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار