نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب. دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز آذرشهر
چکیده
نظریه گفتمان انتقادی، بافت متنی رادر کنارعوامل بیرونی دخیل در تولید متن(بافت موقعیتی) تحلیل می‌کند. در این میان چگونگی بازنمایی تقابلهای گفتمانی در متون تاریخی یکی از مهمترین مباحث نظریه تحلیل گفتمان انتقادی است. خطبهها با تولید شفاهی و انعکاس واقعی ارزشهای حاکم بر جامعه نقش مهمی در تقویت یا تضعیف گفتمان ایفا میکنند. بررسی خطبههای علی(ع) در جریان بیعت عمومی مردم با ایشان، به عنوان نمادتسلط قدرت گفتمان انتقادی بر گفتمان طبیعی شده پس از پیامبر(ص)، میتواند ایدئولوژی گفتهپرداز و چرایی تقابل گفتمان علوی با گفتمانهای حاکم بر جامعه را تبیین نماید.
روش پژوهش در مقاله، کیفی و بر اساس نظریه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف است. نتیجه بحث نشان میدهد، امیرمؤمنان(ع) محور خطبههای خود را بازتولید گفتمان حق در مقابل باطل قرار داده و با کاربست ساختار ایدئولوژیک که در پیشزمینه ذهنی مخاطبان نهفته است، ضمن انتقاد از گفتمانهای پیشین تلاش دارد، نظم گفتمانی نوینی را پیریزی نماید.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Critical Discourse Analysis of Imam Ali's sermons during public allegiance
نویسندگان [English]
- ali ghahramani 1
- Fazel Bidar 2
1 Azarbaijan Shahid Madani University
2 .PhD student in Arabic language and literature. Shared Madani University of Azerbaijan. Tabriz. Azar shahr.
چکیده [English]
Critical discourse theory analisis textual context along with external factors involed in text production. In the meantime, how to represent discourse confrontations in historical texts is one of the most important topics in the theory of cirtical discourse analisis. Sermons play an important role in strengthening or weakening discourse through oral production and the true reflection of the values that govern society. Examining Imam Ali,s sermons during the general allegiance of the people to him, as a symbol of the dominance of the power of critical discourse after the Prophet, can explain the ideology of the narrator and why the a Alawite discourse of society.
The research method in the paper is qualitative method based on Norman Farcalf's theory of critical discourse analysis. The results of the discussion show that Amiral- Mu'minin [AS] focused his sermons on re producing the discourse of truth against falsehood and tried to criticize the previous discourse by using the ideological structure that lies in the mental background of the audience ,while criticizing the previous discourses.
کلیدواژه‌ها [English]
- critical discourse
- Imam Ali[AS]
- sermons of allegiance. critical alavi
- s
آقاگل زاده، فردوس(1394).تحلیل گفتمان انتقادی، تکوین تحلیل گفتمان در زبان نشاسی؛ چاپ سوم، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
إبن أبیآلحدید(2007)شرح نهج البلاغة، تحقیق محمد ابراهیم، الطبعة الأولی،بغداد: دار الکتاب العربی.
ابن أثیر، عزالدین( 1385). الکامل فی التاریخ، ترجمه سید محمد حسین روحانی، جلدچهارم، چاپ سوم، تهران: اساطیر.
ابن خلدون، عبدالرحمنبن محمد(1383). العبر، تاریخ ابن خلدون، ترجمه محمد آیتی، چاپ سوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ابن مسکویة، ابو علی احمد بن محمد بن یعقوب(2003).تجارب الأمم و تعاقب الهِمم، المجلد الأول، الطبعة الأولی،بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن عبد ربه الاندلسی، احمد بن محمد، (1953).العقد الفرید، المجلد الرابع، الطبعة الأولی، المکتبة التجاریة الکبری،.
ابن قتیبة الدینوری، ابو محمد عبدالله بن مسلم(1986).عیون الأخبار، المجلد الثانی، الطبعة الأولی، بیروت: دار الکتب العلمیة.
بهرامپور، شعبانعلی(1379). درآمدی بر تحلیل گفتمان، گفتمان و تحلیل گفتمانی،(مجموعه مقالات)، به اهتمام محمدرضا تاجیک، تهران: انتشارات فرهنگ گفتمان، صص19-38.
جاحظ، ابو عثمان عمروبن بحر(1998).البیان و التبیین، المجلد الثانی، الطبعة السابعة، المجلد الثانی، قاهره: مکتبة الخانجی.
جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمن(1368). دلائل الإعجاز، ترجمه محمد رادمنش،چاپ دوم، تهران: آستان فدس رضوی.
دشتی، محمد(1382). ترجمه نهج البلاغه، چاپ شانزدهم، قم: مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیر المؤمنین(ع).
الزرکشی، بدرالدین محمد بن عبدالله(1984). البرهان فی علوم القرآن؛تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، ج3، الطبعة الثالثة، القاهره: مکتبة دار التراث.
سبحانی، جعفر(1378) فروغ ولایت: تاریخ تحلیلی زندگانی امیرالمؤمنین علی علیهالسلام،چاپ ششم،تهران: انتشارات صحیفه.
سلطانی، علیأصغر(1384). قدرت، گفتمان و زبان(سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران)، چاپ چهارم، تهران: نشر نی.
الشهری، عبدالهادی بن ظافر(2004). استراتیجیات الخطاب مقاربة لغویة تداولیة؛ الطبعة الاولی، بیروت: دار الکتاب الجدیدة المتحدة.
شیخو الیسوعی، الاب لویس(1929). علم الادب، الجزء الثانی، الطبعة الثانیة، مصر: دار النشر للجامعات.
طبری، محمدبن جریر(1389).تاریخ طبرییا تاریخ الرسل و الملوک، ترجمه ابوالقاسم پاینده، جلد ششم ،چاپ هفتم، تهران: أساطیر.
عکاشه، محمود(2005). لغة الخطاب السیاسی دراسة لغویة تطبیقیة فی ضوء نظریة الاتصال؛ الطبعة الأولی، مصر: دار النشر للجامعات.
مفید، محمد بن النعمان(1995)، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، المجلد الأول، بیروت: مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث.
مفید، محمد بن النعمان(1983)، الجَمَل أو النصرةلسید العترة فی حرب البصرة ، ألطبعة الاولی، قم: مکتبة الداوری.
غازی زاهد، زهیر(2014). اعراب نهج البلاغه و بیان معانیه؛ الطبعة الأولی، الجزء الاول، نجف: التمیمی للنشر و التوزیع.
غیاثیان، مریمالسادات و فردوس آقاگلزاده(1386). «رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی»، مجله زبان و زبانشناسی، سال3، ش1، صص39-54.
فرکلاف، نورمن(1379).تحلیل گفتمان انتقادی، ترجمه فاطمه شایسته پیران و دیگران، چاپ اول، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
فروزنده، مسعود و بنی فاطمی، امین(1393).« ابزارهای انسجام متنی و پیوستارهای بلاغی در ویس ورامین»، مجله شعر پژوهی، شماره دوم، صص 107-134.
کاتب واقدی، محمدبن سعد(1374).طبقات، ترجمه محمودمهدوی دامغانی، ج1، چاپ اول، .تهران: انتشارات فرهنگ و اندیشه.
کلانتری، عبدالحسین(1391). گفتمان از سه منظر زبانشناختی، فلسفی و جامعه شناختی، چاپ اول، تهران: نشر جامعهشناسان.
المحمودی، محمد باقر(1376).نهج السعادة فی مستدرک نهج البلاغة، تصحیح عزیز آل طالب، المجلد الأول، الطبعة الأولی، طهران: وزارة الثقافة و الارشاد الاسلامی.
مختار عمر، احمد(1998). علم الدلالة؛ الطبعة الخامسة، القاهره: عالم الکتب.
معین رفیق، احمدصالح(2003). دراسة اسلوبیة فی سورة مریم؛ رسالة ماجستیر، جامعة النجاح الوطنیة، نابلس، فلسطین.
مقدادی، بهرام(1378).فرهنگ اصطلاحی ادبی از افلاطون تا عصر حاضر؛ چاپ اول، تهران: فکر روز.
مکاریک، ایراناریما(1385).دانشنامه نظریههای ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر و محمدنبوی، چاپ اول، تهران: آگاه.
مک دانل، دایان(1380).مقدمهای بر نظریه های گفتمان، ترجمه حسین علی نوروزی، چاپ اول، تهران: فرهنگ گفتمان.
مهاجر، مهران و نبوی، محمد؛به سوی زبانشناسی شعر، رهیافتی نقش گرا؛چاپ اول، تهران، نشر مرکز.
یارمحمدی، لطفالله(1393). گفتمان شناسی رایج و انتقادی، چاپ دوم، .تهران: انتشارات هرمس،
یعقوبی، احمدبن اسحاق(1382).تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، ج2، چاپ نهم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز(1395)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، مترجم هادی جلیلی، چاپ ششم، تهران: نشر نی.
)