پژوهش‌نامه علوی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

اعتبار نشریه

هزینه مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

پرسش‌های متداول

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

غدیر در آیینه شعر آیینی عراق با تکیه بر اشعار سیدرضا موسوی هندی، عبدالمحسن ابوالحب، احمد وائلی، سید جمال گلپایگانی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 پژوهشگاه علوم انسانی

چکیده

شعر آیینی تجلی ارزش­های ملی- میهنی و یا ارزش­های دینی و مذهبی است. آنچه امروز به عنوان شعر آیینی شناخته­می­شود، بیشتر تجلی­­گاه ارزش­های دینی و مذهبی چون توحیدیه­ها، مناجات­نامه­ها، اشعار عرفانی و به­ویژه اشعاری در مدح و رثای اهل بیت (ع) است. واقعه غدیر یکی از مهم­ترین مضامین اشعار آیینی در طول تاریخ به ویژه در میان شاعران شیعی است. شیخ احمد وائلی، آیت الله سید محمد جمال هاشمی گلپایگانی، سید­رضا موسوی هندی و عبدالمحسن ابوالحب جملگی از عالمان دینی عراق اند که در کنار علوم دینی در شعر نیز طبع آزمایی کرده اند. مجموعه اشعار این شاعران سرشار از چکامه هایی در مدح یا رثای اهل بیت(ع) است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف معرفی شاعران آیینی عراق و نیز تبیین نقش شعر آیینی این سرزمین در تثبیت و ترویج رویداد غدیر و سیره علوی، اشعار شاعران برگزیده را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. یافته های این پژوهش نشان دهنده این است که مهم ترین محور محتوایی غدیریه این شعران، تبیین جایگاه برجسته امام علی(ع) و بیان اوصاف و فضایل آن حضرت است که خود می تواند قوی­ترین استدلال برای اثبات حقانیت وی در تصدی مقام خلافت و جانشینی رسول خدا(ص) باشد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

غدیر در آیینه شعر آیینی عراق با تکیه بر اشعار سیدرضا موسوی هندی، عبدالمحسن ابوالحب، احمد وائلی، سید جمال گلپایگانی

نویسندگان [English]

  • masome nemati 1
  • Masoumeh Nemati Ghazvini 2

2 Institute for Human Sciences and Cultural Studies

چکیده [English]

شعر آیینی تجلی ارزش­های ملی- میهنی و یا ارزش­های دینی و مذهبی است. آنچه امروز به عنوان شعر آیینی شناخته­می­شود، بیشتر تجلی­­گاه ارزش­های دینی و مذهبی چون توحیدیه­ها، مناجات­نامه­ها، اشعار عرفانی و به­ویژه اشعاری در مدح و رثای اهل بیت (ع) است. واقعه غدیر یکی از مهم­ترین مضامین اشعار آیینی در طول تاریخ به ویژه در میان شاعران شیعی است. شیخ احمد وائلی، آیت الله سید محمد جمال هاشمی گلپایگانی، سید­رضا موسوی هندی و عبدالمحسن ابوالحب جملگی از عالمان دینی عراق اند که در کنار علوم دینی در شعر نیز طبع آزمایی کرده اند. مجموعه اشعار این شاعران سرشار از چکامه هایی در مدح یا رثای اهل بیت(ع) است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف معرفی شاعران آیینی عراق و نیز تبیین نقش شعر آیینی این سرزمین در تثبیت و ترویج رویداد غدیر و سیره علوی، اشعار شاعران برگزیده را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. یافته های این پژوهش نشان دهنده این است که مهم ترین محور محتوایی غدیریه این شعران، تبیین جایگاه برجسته امام علی(ع) و بیان اوصاف و فضایل آن حضرت است که خود می تواند قوی­ترین استدلال برای اثبات حقانیت وی در تصدی مقام خلافت و جانشینی رسول خدا(ص) باشد

کلیدواژه‌ها [English]

  • امام علی (ع)
  • غدیر
  • شعر آیینی
  • شعر عراق
مراجع
- قرآن کریم.
- ابوالحب، عبدالمحسن (د.ت)، دیوان الشاعر العراقی عبدالمحسن ابوالحب، تحقیق: سلمان هادی الطمعة، د.ط، کربلا: دار­الشهید.
- ابن الحجاج، مسلم (د.ت)، الجامع الصحیح، د.ط، ترکیه: دار الطباعة العامرة.
- ابن عساکر، ابوالقاسم علی ابن الحسن ابن هبة الله ابن عبدالله الشافعی (1996م)، تاریخ مدینة دمشق، چاپ اول، بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع.
-احمدزاده، علی و خلیل پروینی(1395ش)، «عماد الدین نسیمی و جایگاه او در شعر شیعی ترکی»، شیعه شناسی، س14، ش53، صص143-170.
- بخاری، امام أبوعبدالله محمد بن اسماعیل (1392ش)، صحیح البخاری، ترجمۀ: عبدالعلی نور احراری، ط2، تربت جام: انتشارات شیخ الإسلام أحمد جام.
- -الزمخشری، جار الله محمود بن عمر (1971م)، الفائق فی غریب الحدیث، تحقیق: محمد أبوالفضل ابراهیم وعلی محمد البجاوی، ج3، ط2، القاهرة: عیسی البابی الحلبی وشرکاه.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا(1392ش)، زبان شعر در نثر صوفیه؛درآمدی به سبک‌شناسی نگاه عرفانی،  تهران: سخن.
- الصدوق، أبوجعفر محمد بن علی بن الحسین بابویة القمی (1362ش)، کتاب الخصال، تصحیح و تعلیق: علی اکبر الغفاری، د.ط، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة.
- الطبری المکی، محب­الدین احمد بن عبدالله (1415ق)، ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی، د.ط، قاهره: مکتبة القدسی.
- طبری، محمد بن جریر (1363ش)، تاریخ طبری یا تاریخ الرسل والملوک، ترجمۀ: ابوالقاسم پاینده، چ3، تهران: اساطیر.
- المرعشی التستری، القاضی السید نور­الله الحسینی (1409ق)، إحقاق الحق وإزهاق الباطل، تعلیق: آیة الله السید شهاب الدین النجفی، بدون چاپ، قم: کتابخانۀ عمومی حضرت آیة الله مرعشی نجفی.
- المجلسی، محمد باقر (2008م)، بحار الأنوار الجامعة لدُرر أخبار الأئمة الأطهار، ج25، چ1، بیروت: موسسة الأعلمی للمطبوعات.
- الموسوی الهندی، السید­رضا (1406ق)، دیوان، تعلیق: السید عبدالصاحب الموسوی، د.ط، قاهره: مصر الجدیدة.
-نهج البلاغة (1386ش)، ترجمۀ: حجة الإسلام محمد دشتی، چ1، قم: سبط النبی.
- الوائلی، أحمد (2007م)، دیوان الوائلی، شرح و تدقیق: سمیر شیخ الأرض، ط1، لبنان: موسسة البلاغ.
مقاله­ها
- بی­نام (1378ش/بهار): «کرامتی از ثامن الحجج علی بن موسی الرضا(ع)»، مجلۀ کلام اسلامی، دورۀ شانزدهم، ش 29، صص 148و149.
- الخلیلی، جعفر (1414ق): «من القسم المخطوط من کتاب (هکذا عرفتهم: کیف عرفت السید محمد جمال الهاشمی 1977-1916)»، مجلۀ الموسم، ش15،صص 129- 148.
- سلیمانی، کامران و تورج زینی وند(1392ش/بهار و تابستان): «درآمدی توصیفی-تحلیلی بر شعر دینی احمد وائلی»، مجلۀ ادب عربی، س5، ش1، صص 105- 124.
- عباس العبیدی، مهدی و جلیل أبوالحب(1351ش/اسفند): «الشیخ محسن أبوالحب1»، مجلۀ العرفان، ش612، صص289-292.
- هادی آل طعمه، سلمان (1360ش/اردیبهشت): «شعراء کربلاء المعاصرون: الدکتور ضیاء أبوالحب»، مجلۀ العرفان، ش  695 و696و 697، صص 78-83.
پایگاه­های اینترنتی
- سردبیر (07/02/1396، ساعت 40: 57: 22)، «قصیدة بنت الخلود (تصحیح و ترجمه سایت: دختر جاودانگی)» از آیت الله سید محمد جمال هاشمی گلپایگانی (فرزند آیت الله سید جمال الدین گلپایگانی) در مدح و مرثیۀ حضرت زهرا(س)»:
http://kosarnameh.com/%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D9%88-%D8%A7%D
-دفتر آیة الله شاهرودی (14/02/1396، ساعت 19:15:30)، «باسم عبدالغدیر از آیة الله السید محمد جمال الهاشمی الکلبایکانی»:
http://www.shahroudi.com/Portal.aspx?pid=71243&CaseID=79382
پژوهش‌نامه علوی
دوره 9، شماره 18 - شماره پیاپی 18
مهر 1397
صفحه 119-141
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار