نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• الهام محمدزاده ¹
• سید محمد مرتضوی ²
• سید مرتضی حسینی شاهرودی ³

¹ دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد

² دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

³ استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مصحف امام علی(ع) که نسخه دست‌نوشته آن حضرت از قرآن کریم به املاء پیامبر اکرم(ص) می‌باشد جزء میراث و منابع گران‌بهای علوم امامان شیعه است. وجود این مصحف بر طبق روایات هر دو مذهب شیعه و اهل‌سنت مورد تأیید قرار گرفته و غیرقابل انکار می‌باشد. دیدگاه مشهور عالمان شیعه این است که محتوای مصحف علی(ع) در ترتیب سوره‌ها و احتمالاً در تعداد اندکی از آیات و وجود تفسیر و تأویل آن‌ها با مصحف موجود تفاوت دارد. اما برخی از معاصران معتقدند که میان این مصحف با قرآن موجود در چینش آیات و سُوَر تفاوتی نیست بلکه صرفاً در مصحف علی(ع) تفسیر، تأویل و شأن نزول آیات ذکر شده است. در این نوشتار ضمن معرفی محتوای این مصحف، دیدگاه‌های مختلف شیعه و سنی مورد بررسی قرار گرفته و شبهات وهابیت در رد وجود مصحف پاسخ داده شده است. نیز به نقد و بررسی دیدگاه‌های متفاوت دانشمندان شیعه در نحوه چینش آیات و سُوَر مصحف امام(ع) پرداخته و ضمن نقد برخی از نظریات که تفاوت دو مصحف را فقط به چینش سوره‌ها فروکاهیده‌اند، دیدگاه معاصران مقبول‌تر ارزیابی گردیده است.

کلیدواژه‌ها

• کلید واژه‌ها: مصحف امام علی(ع)
• منابع علم امام
• ترتیب نزول
• تفسیر
• تأویل
• شأن نزول

عنوان مقاله [English]

Imam Ali’s Mus'haf in Holy Imams’ Sources of Knowledge

نویسندگان [English]

• elham mohamad zade ¹
• mohamad Mortazavi ²
• motreza shahrudi ³

¹

²

³

چکیده [English]

Imam Ali’s Mus'haf, which is a codex of the sublime Qur’an dictated by the Prophet (A) and written by Imam Ali (A), is one of the precious sources of Shia Imams’ knowledge. The validity of Mus'haf has been confirmed in both Shia and Sunni references. Shia scholars believe that the content of the available Mus'haf is different from Imam Ali’s Mus'haf in terms of the order of chapters and a few of verses and their esoteric interpretation. However, some contemporary scholars believe that there is no difference between the available Mus'haf and the sublime Qur’an in order of verses and chapters; nonetheless, Imam Ali’s Mus'haf contains esoteric interpretation of verses and the occasions or circumstances of their revelation. The present study presents the content of the Mus'haf and the viewpoints held by Shia and Sunni scholars, and suspicions voiced by the Wahhabis in denying the existence of Mus'haf. Next, different views of Shia scholars on the order of chapters and verses in Imam Ali’s Mus'haf will be critiqued. While critiquing some views that reduce the dissimilarities to the order of chapters and verses, we argue that the views of contemporary scholars could be appraised as more credible.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Imam Ali’s Mus'haf
• Imam’s sources of knowledge
• order of revelation
• Interpretation
• esoteric interpretation
• the occasions or circumstances of revelation