1عضو هیئت علمی دانشکدۀ مطالعات جهان، دانشگاه تهران
2دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه تهران
چکیده
توکل از مفاهیم اخلاقی و عرفانی فرهنگ اسلامی است. علمای اخلاق با تأسی به قرآن، مسلمانان را به تحقق عینی این مفهوم در زندگی فردی و اجتماعی خود توصیه کرده‌اند و عارفان از آن، به‌عنوان یکی از مقامات عرفانی یاد کرده و پشت‌سرگذاشتن آن را برای هر سالکی ضروری دانسته‌اند. منابع اخلاقی و عرفانی ما، مشحون از ضرورت رویکرد به توکل است. توکل در نهج‌البلاغه، هم در معنای اخلاقی و هم در معنای عرفانی به‌کار رفته است. علی (ع) در نهج‌البلاغه، از جهات مختلف بر اهمیت توکل تأکید کرده و آن را پایۀ ایمان، عامل متانت اخلاقی، راهی برای دستیابی به فقر عرفانی و عامل تفکر دانسته‌اند. توکل در این کتاب هرگز جانشین کوشش آدمی معرفی نشده است، بلکه توکل در جایی کاربرد دارد که دست آدمی از اقدام آن کوتاه است. تلاش نگارنده در این مقاله، بررسی مفهوم توکل در اندیشۀ شیعه براساس کتاب مهم نهج‌البلاغه (مهم‌ترین کتاب مذهب شیعه) است.
1Ph.D Candidate, Political Sciences, University of Tehran
2Ph.D Candidate, Political Sciences, University of Tehran
چکیده [English]
Trust in God is a key concept in Islamic ethics and mysticism. Relying on the Qur`an, the ethicists have advised Muslims to realize this concept in their personal and social life. Mystics treat it as one of the mystical stages passing through which is a must for every wayfarer. Our written literature on ethics and mysticism frequently repeats the necessity of taking it into consideration. The Nahj al-Balāgha uses this term both in its moral and mystical senses. Imam Ali (AS) emphasize the importance of trust in God from different dimensions and considers it as the basis of faith, the cause of moral serenity, a way to achieve mystical poverty, and the cause of thinking. Yet, the Nahj al-Balāgha never knows trust in God as an alternative for human effort, but it works where the man cannot to do anything. In this paper, we will study the concept of trust in God in the Shia ideology based on the Nahj al-Balāgha as the most important book of Shia Islam.
کلیدواژه ها [English]
Keywords: Imam Ali (AS), Nahj al-Balāgha, trust in God, Shia ideology, Mysticism, ethics
ابتدای صفحه