علمی-پژوهشی
واکاوی ریشه های تاریخی رهبری خدمتگزار از منظر امام علی (ع) در نهج البلاغه

صدیقه محسنی آهوئی؛ حسن الوداری؛ مالک دلیر

دوره 10، شماره 19 ، فروردین 1398، صفحه 123-157

https://doi.org/10.30465/alavi.2019.4944

چکیده
  چکیدهاین پژوهش با تأسی از نامه های امام علی (ع) در نهج البلاغه بدنبال کشف و شناسایی شاخص ها و ویژگیهای رهبری خدمتگزار از دیدگاه ایشان است تا نتایج آن پاسخی به ابهامات موجود در زمینة چیستی رهبری خدمتگزار باشد.پژوهش حاضراز حیث هدف یک پژوهش بنیادی با راهبردِ روش تحلیل مضمون و شبکة مضامین است.یافته های تحقیق به شناسایی 3 مضمون غالب، 11 مضمون ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تحلیل احراق انسان توسط امام علی(ع) در روایات

فاطمه خان صنمی؛ مهدی فرمانیان

دوره 10، شماره 19 ، فروردین 1398، صفحه 130-150

https://doi.org/10.30465/alavi.2019.4425

چکیده
  انسان سوزی و احراق انسان، از جمله مجازات وحشتناکی است که امروزه به نام اسلام و مسلمانان، توسط گروه تروریستی تکفیری داعش در حال اجرا است. دولت اسلامی در عراق و شام با استناد به گذشتگان و صحابی و در رأس آنها امام علی(ع) در صدد اقدام چنین عملی برآمده‌اند. سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا اساساً امام علی (ع) چنین کاری را انجام ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
بررسی و تحلیل دیدگاه امام علی (ع) دربارۀ ساختمان بدن مورچه و ملخ

محمد مهدی ربیعه

دوره 10، شماره 19 ، فروردین 1398، صفحه 150-170

https://doi.org/10.30465/alavi.2019.4438

چکیده
  امام علی (علیه السلام) در خطبه ای از نهج البلاغه به توصیف ساختمان بدن مورچه و ملخ پرداخته و همگان را به تفکر در خلقت این موجودات به عنوان نشانه ای از عظمت خداوند دعوت می نمایند. بررسی معروفترین تفاسیر نهج البلاغه از قرن ششم هجری تا زمان حاضر نشان می دهد که بیان امام در رابطه با ساختمان بدن این دو حشره هیچ گاه بطور دقیق و از منظر علم حشره ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
بررسی و نقد ترجمه لایه بلاغی و ایدئولوژیک نامه 28 نهج‌البلاغه از منظر سبک‌شناسی لایه‌ای (مطالعه موردی: ترجمه سیدجعفر شهیدی)

محمد رحیمی

دوره 10، شماره 19 ، فروردین 1398، صفحه 100-121

https://doi.org/10.30465/alavi.2019.4945

چکیده
  بدون شک نقد و بررسی ترجمه‌های نهج البلاغه، با رویکردها و روش‌های نوین علمی، امری ضروری و انکارناپذیر است؛ پژوهش حاضر قصد دارد تا با هدف تبیین انتخاب‌های ترجمه‌ای و با تکیه بر نظریه سبک‌شناسی لایه‌ای، دو لایه بلاغی و ایدئولوژیک در ترجمه نامه 28 نهج البلاغه از شهیدی را بررسی کند و نحوه برخورد مترجم با ویژگی‌های بلاغی و ایدئولوژیک ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
رفتارشناسی رهبری اخلاق‌مدارانه امام علی(ع) در جنگ در پرتو آموزه های نهج البلاغة (مطالعه موردی: جنگ صفین)

محسن رفعت؛ مصطفی مسعودیان

دوره 10، شماره 19 ، فروردین 1398، صفحه 158-180

https://doi.org/10.30465/alavi.2019.4847

چکیده
  شناخت رفتار اخلاق مدارانه زمامدار پیش و پس از به‌دست گرفتن حکومت می تواند سیاست های اخلاقی و میزان صداقت وی در عملکردهای بعدی وی را تبیین و برجسته تر بنمایاند. امام علی(ع)به عنوان یک زمامدار می کوشد با تأکید بر تقدّم اخلاق بر هر مقوله ای نشان دهد آموزه های اسلامی مورد تأکید در خلافتش، همانی است که در دوره پیش از حکومتش وجود داشته است. ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تحلیل شناختی استعاره در نهج البلاغه (بر پایه نظریة ترنر و فوکونیه)

سیده فاطمه سلیمی

دوره 10، شماره 19 ، فروردین 1398، صفحه 50-74

https://doi.org/10.30465/alavi.2019.4226

چکیده
  نظریۀ «آمیختگی مفهومی»، انگاره­ای چندفضایی است که از برجسته­ترین نظریات ژیل فوکونیه و مارک ترنر به شمار می­آید. این نظریه در فهم پیچیدگیهای ذهن بشری با گذر از الگوی دو دامنه­ای، فضایی چهاردامنه­ای فراهم آورده که متشکل از دو فضای درون­داد، فضایی عام و فضایی آمیخته برای ساخت معانی ­نوظهور است، نوشتار حاضر با استفاده ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
بررسی شیوه های تبادل معنا در جملات قصار نهج البلاغه بر مبنای رویکرد نقش گرای نظام مند هلیدی (2014)

رضا محمدی؛ سید مرتضی صباغ جعفری؛ حسین بازوبندی؛ زینب شجاعی

دوره 10، شماره 19 ، فروردین 1398، صفحه 1-30

https://doi.org/10.30465/alavi.2019.3779

چکیده
  نظریه نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی یکی از معروف‌ترین نظریات زبانی است که از آن در تحلیل انواع متن به ویژه با هدف بررسی نقش‌های مختلف زبانی استفاده می‌شود. هلیدی معتقد است، که اصلی‌ترین هدف زبان، انتقال معناست؛ به همین منظور گویشوران برای تبادل معنا، متن را می‌سازند. یعنی چیزی که در تعامل مهم است، انتقال معناست نه صورت‌های زبانی. بر ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
اندیشه ورزی در آیینه قرآن و نهج‌البلاغه

میترا فرازمندی؛ علیرضا فقیهی؛ فائزه ناطقی

دوره 10، شماره 19 ، فروردین 1398، صفحه 180-195

https://doi.org/10.30465/alavi.2019.4949

چکیده
  این پژوهش باهدف بررسی جایگاه اندیشه ورزی در قرآن و نهج‌البلاغه انجام‌شده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بود که از روش تحلیل  و استنتاج استقرائی استفاده‌شد. جامعه اصلی پژوهش نهج‌البلاغه (خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌ها) و قرآن بود و نمونه پژوهش نیز برابر جامعه یعنی کل قرآن و نهج‌البلاغه بود. ابزار گرداوری داده نیز فیش‌برداری بود. یافته‌ها ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
بررسی تأثیر سبک ادبی خطب نهج البلاغه بر رسائل و خطب صابی و ابن نباته

ابراهیم فلاح

دوره 10، شماره 19 ، فروردین 1398، صفحه 75-93

https://doi.org/10.30465/alavi.2019.4227

چکیده
  سبک شناسی، یکی از جدیدترین و دقیق ترین مکاتب نقد ادبی است که در سده ی اخیر، ادیبان و سخنوران توجه ویژه ای به آن نشان دادند. سبک شناسی ادبی برای شناخت نکات ظریف ادبی، با هدف تحلیل رابطه فرم و محتوای متن و شناسایی کیفیت زیبایی شناسیک آن انجام می شود. خطبه های نهج البلاغه از جمله متونی است که در قالب بهترین الفاظ و به صورتی هنرمندانه بیان ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
آثار به‌کارگیری عقل در نهج البلاغه

مرتضی قاسمی حامد؛ مجید معارف

دوره 10، شماره 19 ، فروردین 1398، صفحه 21-49

https://doi.org/10.30465/alavi.2019.4214

چکیده
  واژه «عقل» و مشتقات آن در نهج البلاغه در موارد متعدد به کار رفته است. امام علی(ع) بسیار به بهره­گیری از عقل و تعقل در امور مختلف توصیه می­کند. هرچند امام در صدد ارائه آثار به کار گیری عقل نبوده است، اما از بررسی موارد استعمال این واژه و مشتقاتش، می­توان به آثار آن از دیدگاه امام علی(ع) پی برد. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی، ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
بررسی فرآیند نشانه‌شناسی اجتماعی در آموزه‌های علوی با تکیه بر نهج‌البلاغه با تکیه بر هویّت و آداب معاشرت

علی نظریی؛ پروین خلیلی؛ مسعود باوان پوری

دوره 10، شماره 19 ، فروردین 1398، صفحه 124-150

https://doi.org/10.30465/alavi.2019.4260

چکیده
  نشانه، پدیده‌ای ملموس و قابل مشاهده است که به‌واسطۀ رابطه‌ای که با یک پدیدۀ غایب دارد، جانشین آن می‌شود و بر آن دلالت می‌کند. نشانه‌شناسی، علمی است که به بررسی انواع نشانه‌ها، عوامل حاضر در فرایند تولید و مبادله و تعبیر آنها و نیز قواعد حاکم بر نشانه‌ها می‌پردازد. نهج‌البلاغه کتاب سیر و سلوک، خودسازی، توصیه، اخلاق، عرفان، روانشناسی ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
پارادایم تأویل دستورگرا در تبیین هرمنوتیکِ ادبیِ مؤلف محور در مطالعات نهج البلاغه

مریم هاشمی

دوره 10، شماره 19 ، فروردین 1398، صفحه 110-134

https://doi.org/10.30465/alavi.2019.4233

چکیده
  جستار علمیِ پیش­رو قصد دارد اصطلاحی به نام «هرمنوتیک ادبیِ مؤلف محور» و چگونگی کاربست آن را در حوزۀ مطالعات نهج­البلاغه بسط دهد، آن هم با تأمل بر کارکردِ معناشناختی پارادایمتأویلدستورگرا، به شیوۀ دستاوردهای دانشِ معناشناسیِ ادب عربی. فهم دال و مدلول­هایِ تأویلدستورگرا در خطبۀ 36 نهج البلاغه مورد پژوهانۀ این جستار است؛ ...  بیشتر