علمی-پژوهشی
بررسی کنش‌های تحمیدی امام علی (علیهالسلام)، با مردم و سپاهیان در مواجهه با قاسطین، با تکیه بر نهج‌البلاغه

محمد هادی امین ناجی؛ سید محمدمهدی جعفری؛ مژگان حامی

دوره 13، شماره 25 ، مرداد 1401، صفحه 3-27

https://doi.org/10.30465/alavi.2022.7946

چکیده
  نهج‌البلاغه شامل قالب‌های متفاوت گفتگو با خداوند است. توجه امام علی(علیهالسلام) به این مسئله، در بافت‌های گوناگون سخن، سبب شد تا عبارت تحمیدی امام در مواجهه با قاسطین به‌عنوان جامعة آماری برگزیده شود. عبارات تحمیدی نهجالبلاغه کنش‌هایگفتاری است که با روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانهای به بررسی آن پرداخته شد. در ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
عدالت فردی در نامه‌های امیرالمؤمنین امام علی علیه‌السلام به کارگزارا ن در نهج البلاغه

زهرا صرفی؛ زینب پورکاویان

دوره 13، شماره 25 ، مرداد 1401، صفحه 31-58

https://doi.org/10.30465/alavi.2022.7948

چکیده
  عدالت‌خواهی اصلی فرامکانی و فرازمانی و از مسائلی است که همواره، مطلوب بشر بوده است. به گواهی تاریخ امیرالمومنین امام علی علیه‌السلام در سیرهی حکومتی خود بیشترین اهتمام را برای تحقق عدالت داشتند و کارگزاران خود را نیز به رعایت عدالت سوق می‌دادند. توجه به مؤلفه‌هایی از عدالت که در سیره علوی مورد اعتنا بوده است، می‌تواند چراغ راه ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
روش‌شناسی مواجهه امام علی (ع) با محرمات فاقد کیفر معین؛ نقدی بر اطلاق قاعده «التعزیر لکل حرام»

مچتبی جاویدی؛ رحیم کاظمی؛ زهرا آتشی

دوره 13، شماره 25 ، مرداد 1401، صفحه 61-91

https://doi.org/10.30465/alavi.2022.7949

چکیده
  بر اساس فقه اسلامی هر کس مرتکب فعل حرامی شود مستحق عقاب اخروی است. در خصوص استحقاق مجازات‌ دنیوی، برخی از محرمات، حسب مورد، مستوجب کیفر معین حد، قصاص و دیه هستند که موجب، نوع و میزان مجازات آن‌ها در شرع مقدس مشخص‌شده است. اما برخی از محرمات، کیفر معینی در شرع مقدس ندارند. در خصوص محرمات فاقد کیفر معین، قاعده‌ی «التعزیر لکل حرام» ...  بیشتر

واکاوی علل عدم قصاص قاتلان عثمان توسط امیرالمومنین(ع)

یدالله حاجی زاده

دوره 13، شماره 25 ، مرداد 1401، صفحه 93-111

https://doi.org/10.30465/alavi.2022.7963

چکیده
  عثمان بن عفان خلیفه سوم مسلمانان (23-35 ﻫ) در شورشی که علیه وی در مدینه رخ داد، توسط عده‌ای از مسلمانان به قتل رسید. امام علی(ع) علی‌رغم مخالفت با چنین اقدامی، قاتلان او را مورد محاکمه قرار نداد و آنان را مجازات نکرد. بنابراین سوالی که در این جا هست این است که علت یا علل عدم قصاص قاتلان عثمان توسط امیرالمومنین(ع) چه بوده است؟ علی‌رغم پیچیده‌گی‌های ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
موانع تحقق شفافیت در حکومت از دیدگاه امام علی (ع) در نهج البلاغه

سیدحسن حسینی

دوره 13، شماره 25 ، مرداد 1401، صفحه 115-135

https://doi.org/10.30465/alavi.2022.7951

چکیده
  یکی از اهرم های مبارزه با فساد در سیستم حکومتی، شفافیت است. شفافیت مقوله ای است که در جهت تقویت رابطه حکومت با مردم، یک حرکت اساسی در بهبود سیاستگذاری قلمداد می شود و یکی از اهرم‌ های مبارزه با فساد درسیستم حکومتی است. در این مقاله با تأکید برعظمت اندیشه ملکوتی امام علی (ع) و تفوق آن بر افکار و آرای بشری تلاش شده است به موانع تحقق شفافیّت ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
بازکاوی عناصر و مؤلفه‌های مؤثر بر نهادینه‌سازی هنجارهای اجتماعی از دیدگاه امام علی(ع)

مژگان قادر زاده؛ احمد زارع زردینی؛ حسن زارعی محمود آبادی؛ سید سعید زاهد زاهدانی

دوره 13، شماره 25 ، مرداد 1401، صفحه 139-168

https://doi.org/10.30465/alavi.2022.7947

چکیده
  سرمایه اجتماعی در هر جامعه ای برخاسته از تجربه‌های تاریخی و تابع شرایط زمانی و مکانی آن است. از مهم‌ترین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی، هنجارهای اجتماعی است که در حیطه موضوعات جامعه‌شناسی قرار می‌گیرد. هنجارهای اجتماعی به منزله قاعده رفتاری هستند که در تعاملات و مناسبات اجتماعی به کار برده می‌شوند و منبعث از اعتقادات، باورها و ارزش‌های ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تحلیل و نقد ترجمه دشتی از نهج البلاغه با تکیه بر دیدگاه لادمیرال (موردپژوهشی متن ده خطبه پایانی)

زهرا سلیمی؛ علیرضا نظری

دوره 13، شماره 25 ، مرداد 1401، صفحه 169-196

https://doi.org/10.30465/alavi.2022.8039

چکیده
  در حوزه مطالعات ترجمه، صرفنظر از نظریهپردازی، نقد و بررسی ترجمههای موجود بر مبنای نظریات مطرح، هم به تحکیم یا تضعیف میزان کارآمدی این نظریات میانجامد و جایگاه آنها را در این حوزه مشخص میکند وهم به صورت کاربردی به نقاط ضعف وقوت ترجمههای موجود و تبیین جایگاه هر یک از این ترجمهها کمک میکند. لذا با چنین راهبردی، ترجمه نهج البلاغه مرحوم ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تبیین مؤلفه‌های سبک زندگی علوی و کاربردهای تربیتی آن

علی شیروانی شیری؛ فاطمه حیدری

دوره 13، شماره 25 ، مرداد 1401، صفحه 197-236

https://doi.org/10.30465/alavi.2022.8038

چکیده
  هدف پژوهش حاضر تبیین مؤلفه‏های سبک زندگی بر اساس آموزه‌های تربیتی امام علی(ع) و کاربرد آن در تربیت بود. این پژوهش، کیفی و بر اساس نظریه داده بنیاد و از روش کدگذاری استقرایی داده‏ها انجام گرفت. نمونه مورد تحلیل، کل متن نامه‏ها، خطبه‏ها و حکمت‏های نهج‏البلاغه با ترجمه محمد دشتی و روایات و ادعیه رسیده از حضرت علی (ع) بود که داده‏ها ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
گفتمان کاوی احتجاج در سخنان امام علی(ع) پژوهشی با رویکرد کاربردشناسی

مهین عنافجه؛ علی گنجیان خناری

دوره 13، شماره 25 ، مرداد 1401، صفحه 239-264

https://doi.org/10.30465/alavi.2022.7950

چکیده
  احتجاج یکی از رویکردهای کاربردشناسی است که در این جستار در گستره تحلیل گفتمان بررسی می‌‌شود. البته به سختی می‌‌توان تحلیل گفتمان را از سایر تخصص‌‌هایی که به بررسی گفتارها می‌‌پردازد متمایز ساخت، زیرا تحلیل گفتمان، همان تحلیل کاربرد زبانی است و آن در واقع بررسی کاربرد کنشی گفتمان است. و احتجاج به مجموعه‌‌ای از تکنیک‌‌های گفتاری ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
واکاوی مولفه های معنایی علم بر پایه روابط هم نشین در نهج البلاغه

ابراهیم فلاح

دوره 13، شماره 25 ، مرداد 1401، صفحه 267-289

https://doi.org/10.30465/alavi.2022.7945

چکیده
  یکی از روشهای کشف معانی واژهها، در نهج البلاغه توجه به مفاهیم همنشین است که نقش مکمل در فهم مقصود نهج البلاغه از ایراد واژگان دارد.پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی بر آن است که واژه علم را در نهج البلاغه بر پایه روابط هم نشین، مورد واکاوی و تجزیه و تحلیل قرار دهد. واژه علم از پربسامدترین واژه ها در قالب‌های مختلف اشتقاقی در نهج البلاغه ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
تحلیل گفتمان انتقادی عدالت توزیعی در سیره علوی(ع) با تکیه بر نامه 53 نهج البلاغه

مجتبی گراوند؛ علی محمد ولوی؛ زهرا نظرزاده

دوره 13، شماره 25 ، مرداد 1401، صفحه 293-320

https://doi.org/10.30465/alavi.2022.7964

چکیده
  توزیع منابع در میان گروه های مختلف اجتماعی (عدالت توزیعی) از دیرباز دغدغه رهبران سیاسی، متفکران و نظریه پردازان بوده است. مقاله پیش رو قصد دارد شیوه های توزیع منابع در میان گروه های مختلف اجتماعی توسط امام علی(ع) را مورد تحلیل قرار داده و به این پرسش پاسخ دهد که گفتمان عدالت توزیعی امام علی (ع) بر چه شیوه هایی استوار است؟ تبیین پرسش مذکور ...  بیشتر

علمی-پژوهشی
نقش سیاسی امام علی (ع) در عصر پیامبر (ص) و خلفای نخستین: بازیابی منابع و اعتبار سنجی روایات یعقوبی

سمیه امین رعیا جزه؛ هادی عالم زاده؛ یونس فرهمند؛ معصومعلی پنجه

دوره 13، شماره 25 ، مرداد 1401، صفحه 323-346

https://doi.org/10.30465/alavi.2022.7965

چکیده
  تاریخ یعقوبی اثر احمد بن ابی یعقوب (د. 284ه‍ ) از جمله تواریخ عمومی است که به روش ترکیبی تألیف شده، بدین معنی که با حذف زنجیره اِسناد و تلفیق محتوای چند روایت از یک رویداد گزارشی واحد و منسجم از آن عرضه کرده است. حذف زنجیره اِسناد، نا هم‌خوانی برخی از گزارش‌ها با روایات دیگر منابعِ شناخته شده هم‌عصر (المغازی واقدی، الرِدَّه واقدی، السیرهُ ...  بیشتر