پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیپژوهشنامه علوی2383-085971420161022تشبیه وتنزیه ازدیدگاه امام علی(ع)تشبیه وتنزیه ازدیدگاه امام علی(ع)1182627FAمحمودرضا اسفندیاررئیس دانشگاه/دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهرعلی دلشادندافسرپرست اداره نرم افزار، امنیت اطلاعات و شبکه/ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیJournal Article20160907<strong>چکیده</strong><br /> تشبیه و تنزیه از پیچیدهترین مباحث عرفانی و یکی از مسائل مهمّ اعتقادی مرتبط با عقیدة توحید اسلامی است که مورد توجة اکثر متفکّران و اندیشمندان مسلمان است. صورت مادی و انسانی دادن به خدا در طول تاریخ همواره وجود داشته و برخی برای شناخت خدا او را به انسان یا موجودات دیگری تشبیه میکرده و حتّی قائل به تجسّم خدا می­شده اند و در مقابل عدّهای دیگر نیز برای در امان ماندن از تشبیه به تنزیه مطلق پناه برده و شناخت خدا را امری محال و دست نیافتنی میدانستهاند. امام علی (ع) با ارائة دلایلی چند نظیر همتا و همانند نداشتن خدا و مکانمند نبودن او تشبیه و تجسیم خداوند را رد کرده است. ایشان همچنین به تنزیه مطلق باور نداشته و قائل به شناخت خدا از طریق آیات و افعال اوست، اما در عین حال معتقدند به کنه ذات حق راهی نیست. گفتار حاضر بر آن است که به بررسی مسالة تشبیه و تنزیه از دیدگاه امام علی(ع) بپردازد.<br /> <strong> </strong><br /> <strong></strong><br /> <strong> </strong>پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیپژوهشنامه علوی2383-085971420161022بازتاب و تحلیل واقعه غدیر خم در تواریخ عمومی سدههای هفتم تا دهم هجریبازتاب و تحلیل واقعه غدیر خم در تواریخ عمومی سدههای هفتم تا دهم هجری19392628FAنیره دلیراستادیار تاریخ ایران دوره اسلامی
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیJournal Article20161218<strong>چکیده:</strong><br /> واقعهی غدیر از رویدادهای مهم در تاریخ صدر اسلام است که باعث تنشها و اختلافات زیادی بین شیعیان و اهل سنت شده است؛ لذا بازتاب و چگونگی نقل کردن این واقعه در تاریخنگاری مورخین حائز اهمیت است و سدههای هفتم تا دهم هجری عصری پر تلاطم در تاریخ اسلام مخصوصا ایران است که مغولان قسمت اعظم جهان اسلام را به تصرف خویش درآوردند. این پژوهش با رویکردی تاریخی در پی بررسی بازتاب و تحلیل واقعهی غدیر در تواریخ عمومی سدههای هفتم تا دهم هجری است و در پی پاسخ بدین پرسش است که واقعه غدیر در آثار تاریخی حوزه زبان فارسی و عربی چگونه روایت شده و علل این گونه بازتاب چیست؟ یافتهها حاکی از آن است که بازتاب این روایتها متأثر از فضای عصر خود مورخین بوده که در بخش فارسی زبان، روایتهایی را بازتاب دادهاند که در عصر خویش برجسته بوده؛ و در حوزه عربی زبان نیز با توجه به رویکرد روایی یا تاریخی نگاه متفاوتی وجود دارد. پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیپژوهشنامه علوی2383-085971420161022.درآمدی بر زمینههای نوستالژی در نهج البلاغه41572499FAرمضان رضایی، استادیار هیات علمی گروه پژوهش ترجمه پژوهشگاه علوم انسانی ، (نویسنده مسئول)؛یدالله رفیعیاستادیارهیات علمی گروه پژوهشی ترجمه پژوهشگاه علوم انسانی ،Journal Article20161003.نوستالژی یک حالت روحی بوده و یکی از رفتارهای ناخود آگاه انسان به شمار می­آید که در پی انگیزش­های فردی یا اجتماعی و سیاسی به وجود می­آید. امام علی(ع) نیز به عنوان یک انسان که در جامعه خویش زندگی می­کرد و واقعیت­های آن را ملاحظه می­نمود، گاهی چنین حسی برایش دست می­داد. مرور گذاری کتاب نهج البلاغه بیانگر انعکاس حس غربت امام به خاطر رخدادهای جامعه پیرامونش است. نیرنگ دشمنان، ساده لوحی سپاهیان، دغدغه آینده مردم، نگرانی به خاطر تساهل دینی و کاهلی در اجرای احکام و انحراف جامعه از مسیر اصلی، چیزهایی بود که بیشتر بدان حس دامن می­زد. پژوهش حاضر با تکیه بر روش تحلیلی ـ توصیفی سعی دارد به این پرسش اصلی پاسخ بگوید که حس نوستالژیک امام در نهج­البلاغه چگونه منعکس شده است؟ یافته­های پژوهش بیانگر آن است که ابعاد گوناگون نوستالژی در نهج­البلاغه انعکاس یافته است و دو بعد سیاسی و دینی نوستالژیک بیشتر از سایر جنبه­ها مشهود است.پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیپژوهشنامه علوی2383-085971420161022.تأملِ اندکِ رسانگیِ طرح واره های خطبة 3 نهج البلاغه در واژة «ابل»59722498FAنصر الله شاملیاستاد علوم قرآن و حدیث و عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان(مدیر مسئول) ،محسن سالاریدانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث دانشکده اصول الدین قم و مدرس دانشگاه ،Journal Article20160904.اولین دیدگاهی که شایسته است از آن به نهج البلاغه نگریسته شود گزاره های شناختیآن است . در این میان بحث رسانگی طرح واره ها به همراه شباهت براساس استعاره های مفهومی و برحسب ویژگی های قلمرویی مبدأ و مقصد در نهج البلاغه، مفهوم بسیار گسترده دارد. رسانگی که بهترین صفت استعاره مفهومی در این جستار است برپایه واژة «ابل» در خطبة سوم با بسط در مفاهیم مختلف تحلیل می شود و در این راستا به صورت توصیفی- تحلیلی براساس چارچوب استعاره ساختی و رسم طرح واره های تصویری مبدأ و مقصد، آموزه های دینی و تربیتی با ذکر مثال های متنوع خطبة سوم بیان می گردد. لیکن در این موضوع آنچنان که باید و شاید کمتر بحث نظری شده است. البته فارغ از جنبة معرفتی موضوع ، آثار و نتایج عملی گفتمان هایی از این دست تأثیر شگرفی در زندگی فردی و اجتماعی می گذارد .<em></em>پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیپژوهشنامه علوی2383-085971420161022.مطالعه تطبیقی اصول مدیریت اسلامی و مدیریت با بررسی سیره امام علی(ع)731022500FAسوسن علائیاستادیار، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمالJournal Article20161016.هدف این مقاله مطالعه و تطبیق اصول مدیریت نوین و مدیریت اسلامی با محوریت سیرة امام علی(ع) است. بدین منظور پس از توصیف اهمیت مدیریت و جایگاه مدیریت اسلامی، نظر و شیوة عمل رهبران اسلام در زمینۀ مهمترین اصول مدیریت (برنامهریزی، سازماندهی، هماهنگی، هدایت و رهبری و کنترل و ارزیابی) بحث شده است. برای یافتن مصادیق عملی مدیریت اسلامی علاوه بر سیرة نبوی، از سخنان و سیرة حضرت علی (ع) به عنوان حاکم و مدیر اسلامی استفاده شده است. این بررسی علاوه بر روشن نمودن تشابه مدیریت نوین با رهبری و مدیریت در اسلام، نشان دهندة توجه و اشراف رهبران دینی بر اصول مدیریت و کاربرد آنها در چهارده قرن پیش بوده است. بطوریکه نمونههای متعددی از بکارگیری اصول مدیریت علمی ازجمله: هدفگذاری و برنامهریزی سیاسی و اقتصادی برای فرماندهان، سازماندهی منابع مالی و انسانی، تعیین سلسله مراتب اداری،گزینش نیروی انسانی، هماهنگی میان نیروها، هدایت و نظارت و کنترل و غیره در متون و منابع معتبر اسلامی بویژه در کتاب نهج البلاغه یافت میشود. رعایت و التزام عملی به نکات دقیق مدیریتی توسط رهبران الهی که در متون و منابع اسلامی منعکس شده است، بررسی بیشتر آنها را با هدف کشف سایر اصول و رموز پنهان مدیریت اسلامی ضروری می­نماید.<br /> <strong> </strong>پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیپژوهشنامه علوی2383-085971420161022.روش شناسی اقتصاد اسلامی بر اساس عملکرد اقتصادی امام علی(ع)1031322501FAسید سجاد علمالهدیاستادیار پژوهشکده اقتصاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ،Journal Article20161229.<strong>چکیده:</strong><br /> رفتار اقتصادی امام علی(ع) در میان تمامی رهبران و پیشوایان دینی بیشترین توجه را به خود اختصاص داده است. گفتار، رفتار و سیاستهای امام علی(ع) در حوزه اقتصاد و معیشت، از ابعاد مهم رویکرد حکومتی و اجتماعی ایشان است. همچنانکه سیره و رفتار شخصی ایشان به تنهائی حاوی دنیائی از نکات قابل توجه و بررسی است. در متون تاریخی و روائی، هزاران گزاره در این باب وجود دارد که مراجعه به همه آن ها برای کشف و تحلیل سیره اقتصادی ایشان ممکن به نظر نمی رسد. در این میان، حکمتها، خطبهها و نامههای نهجالبلاغه بویژه عهد مالک اشتر می تواند محور اساسی و مستند قوی برای دریافت رویکرد امام به اقتصاد باشد. با بررسی حکومت امام علی (ع) به عنوان مصداقی کامل از حکومت اسلامی، میتوان زوایای عملی و اجرائی احکام اسلامی و نیز وظایف مهم اقتصادی یک حکومت را شناسایی کرد. علاوه بر آنکه با بهرهگیری از سیره اقتصادی ایشان، می توان رفتار اقتصادی یک مسلمان را استخراج نمود.