مصطفی شیروی خوزانی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1389، ، صفحه 1-30
چکیده
از نخستین روزهای طلوع پُرفروغ اسلام تاکنون، شخصیّت‌های بزرگ مذهبی، سیاسی، اجتماعی و ادبی، مجذوب ابعاد تحسین‌برانگیز منش والای حضرت علی (ع) شده‌اند و هریک فراخور دانش و استعداد و ذوق و فهم خویش به توصیف ایشان پرداخته‌اند. در این مقاله، نگاه شاعران معاصر عرب به خلق و خوی حضرت مورد بررسی قرار گرفته است که در مجموع میتوان گفت ...
بیشتر
از نخستین روزهای طلوع پُرفروغ اسلام تاکنون، شخصیّت‌های بزرگ مذهبی، سیاسی، اجتماعی و ادبی، مجذوب ابعاد تحسین‌برانگیز منش والای حضرت علی (ع) شده‌اند و هریک فراخور دانش و استعداد و ذوق و فهم خویش به توصیف ایشان پرداخته‌اند. در این مقاله، نگاه شاعران معاصر عرب به خلق و خوی حضرت مورد بررسی قرار گرفته است که در مجموع میتوان گفت آنها بیشتر به مضامینی همچون: اظهار ناتوانی در توصیف او، بی‌بدیل بودن، راستی، درستکاری، بخشندگی، دلاوری، بزرگواری، عزّت نفس و هدایتگری ایشان توجهی ویژه داشته‌اند و بر آنها تکیة فراوان نموده‌اند. همچنین سعی شده است از نگاه شاعران غیر شیعه ـ اعمّ از سنّی و مسیحی و غیره‌ـ نیز استفاده شود. در مجموع میتوان گفت در ادبیات معاصر عربی نیز همچون عصرهای گذشته، اگر چه در مقیاس کمتر، شاعران فراوانی هستند که به مفاهیم و مضامین دینی و مذهبی اهتمام داشته و در موضوعات عقیدتی خود شعر سروده‌اند.
علی اکبر ایزدی فرد؛ حسین کاویار
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، ، صفحه 1-20
چکیده
یکی از ویژگیهای بارز و وظیفة مهم حکومت، رعایت اصل مسئولیت‌پذیری در ازای حقوق دیگران است، و در اندیشه و سلوک علوی مسئولیت‌پذیری حکومت همان پاسخگویی به مردم است. از دیدگاه امام علی (ع)، مسئولیت مدیران حکومتی در پاسخگویی به مردم، وظیفه‌ای بسیار مهم و آزمایش سختی برای آنان است و کسی می‌تواند موفق‌تر باشد و گوی سبقت را در ...
بیشتر
یکی از ویژگیهای بارز و وظیفة مهم حکومت، رعایت اصل مسئولیت‌پذیری در ازای حقوق دیگران است، و در اندیشه و سلوک علوی مسئولیت‌پذیری حکومت همان پاسخگویی به مردم است. از دیدگاه امام علی (ع)، مسئولیت مدیران حکومتی در پاسخگویی به مردم، وظیفه‌ای بسیار مهم و آزمایش سختی برای آنان است و کسی می‌تواند موفق‌تر باشد و گوی سبقت را در عرصة خدمت‌رسانی از دیگران برباید که در انجام وظایف و تعهدات خود در قبال جامعه و مردم کوتاهی نکند و کارها را به نحو نیکو انجام دهد. در مسئلة مسئولیت‌پذیری کارگزاران حکومت، فرمانبرداری، اطاعت امر و اجابت درخواست دیگران در برابر وظایفی که بر‌عهدة کارگزاران است، مطرح میشود و عنصر اصلی مسئولیت‌پذیری، پاسخگویی یعنی اصالت‌دادن به حقوق دیگران است به این معنا که «شما حق دارید و من تکلیف دارم». حضرت علی (ع) در نهجالبلاغه در موارد متعدد به این نوع از مسئولیت اشاره کرده است. در این مقاله، پیرامون اصل مسئولیت‌پذیری کارگزاران و مفهوم و موارد آن از‌منظر امام علی(ع) بحث و بررسی شده است.
بهرام اخوان کاظمی
دوره 2، شماره 3 ، اسفند 1390، ، صفحه 1-19
چکیده
نظارت از موضوعات بسیار مهم در کلیۀ نظام‌های سیاسی و مدیریتی است و با توجه به این اهمیت، در این نوشتار تلاش شده است با تأمل در آیات قرآنی و سیرۀ نبوی دراینباره، جایگاه و مبانی نظارت و ویژگیهای آن در نظام سیاسی و اندیشۀ علوی پژوهش شود و این مدعا اثبات شود که در اندیشه و نظام علوی به مفهوم بااهمیت نظارت در ذیل موضوع امر‌‌به‌معروف ...
بیشتر
نظارت از موضوعات بسیار مهم در کلیۀ نظام‌های سیاسی و مدیریتی است و با توجه به این اهمیت، در این نوشتار تلاش شده است با تأمل در آیات قرآنی و سیرۀ نبوی دراینباره، جایگاه و مبانی نظارت و ویژگیهای آن در نظام سیاسی و اندیشۀ علوی پژوهش شود و این مدعا اثبات شود که در اندیشه و نظام علوی به مفهوم بااهمیت نظارت در ذیل موضوع امر‌‌به‌معروف و نهی‌از‌منکر توجه بسیار شده است و برای انجام کنترل‌ها و بازرسی‌های سیاسی و اجتماعی از دو سازوکار لازم و ملزوم نظارت درونی و بیرونی در تحدید و کنترل قدرت بهره‌گیری میشده است.
سیاوش پورطهماسبی؛ آذر تاجور
دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1390، ، صفحه 1-23
چکیده
چکیده یکی از مباحث مهم امروز جهان حقوق شهروندی و تربیت شهروندی است. مباحث «شهروندی» به‌شکل امروزی سابقة تاریخی ندارد، ولی باید اعتراف کرد که طی قرن اخیر مطالب و مباحث آن رشد فزاینده‌ای داشته است. باید گفت که شاید طرح بحث شهروندی از دیدگاه نهجالبلاغه و نظرهای حضرت علی (ع) بهترین شیوه در دستیابی به این حوزه است؛ زیرا ...
بیشتر
چکیده یکی از مباحث مهم امروز جهان حقوق شهروندی و تربیت شهروندی است. مباحث «شهروندی» به‌شکل امروزی سابقة تاریخی ندارد، ولی باید اعتراف کرد که طی قرن اخیر مطالب و مباحث آن رشد فزاینده‌ای داشته است. باید گفت که شاید طرح بحث شهروندی از دیدگاه نهجالبلاغه و نظرهای حضرت علی (ع) بهترین شیوه در دستیابی به این حوزه است؛ زیرا نهجالبلاغه درحکم برادر قرآن کریم و حضرت علی (ع) از آگاه‌ترین شخصیت‌ها به اسلام بعد از پیامبر است. ازطرف دیگر، وی برای مدتی زمامداری حکومت اسلامی را در دست داشته است و بیش از سایر دوره‌ها زمامداری آن حضرت با تنوع نژادها، زبان‌ها، رنگ‌ها، دین‌ها، و سرزمین‌ها روبه‌رو شده است و در این دوره گروه‌های سیاسی، عقیدتی، و کلامی نیز رشد کرده بودند. در این مقاله با ارائة تعریفی از شهروندی و وضعیت آن، و نیز نظر قرآن دراینباره، حقوق شهروندی از دیدگاه نهجالبلاغه و حضرت علی (ع) در سه حوزة شناختی، عاطفی، و رفتاری بررسی میشود و در آخر نشان داده میشود که شهروندی در جهان معاصر از معنای حقیقی خود دور شده است و مطابقت نظریات حضرت علی (ع) با قوانین روز جهانی این دورشدن شهروندی از معنای واقعی‌اش را بیشتر مشخص می‌سازد.
محمد اخوان؛ اکرم احمدیان احمدآبادی
دوره 3، شماره 5 ، شهریور 1391، ، صفحه 1-22
چکیده
از مهمترین روشهای تربیت اسلامی که در قرآن، سنت، و سیرة امامان معصوم علیهم‌السلام، ازجمله امیرالمؤمنین علی (ع)، به آن توجه و تأکید شده «عبرتآموزی» است. خداوند در قرآن کریم در آیات گوناگون یکی از مهمترین منابع و عوامل هدایت انسان را عبرت از گذشته و گذشتگان معرفی میکند ...
بیشتر
از مهمترین روشهای تربیت اسلامی که در قرآن، سنت، و سیرة امامان معصوم علیهم‌السلام، ازجمله امیرالمؤمنین علی (ع)، به آن توجه و تأکید شده «عبرتآموزی» است. خداوند در قرآن کریم در آیات گوناگون یکی از مهمترین منابع و عوامل هدایت انسان را عبرت از گذشته و گذشتگان معرفی میکند و با الفاظ و عبارات گوناگون مردم را به دقت و تأمل در زندگی و سرگذشت خوبان و بدان فرا می‌‌خواند و به انسان‌‌ها سفارش میکند که به سیر و تفکر در آیات آفاقی و انفسی بپردازند و عاقبت محسنین و مفسدین را بنگرند. بنابراین با توجه به اهمیت این موضوع، این مقاله بر آن است که به بیان نقش عبرتآموزی در حوزة اخلاق و تربیت اسلامی با استفاده از منابع معتبر، به‌ویژه از نگاه امام علی (ع) با توجه به سخنان گهربار و نصایح ارزش‌مندشان در کتب گوناگون، خصوصاً نهجالبلاغه، بپردازد.
جهانبخش ثواقب
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1391، ، صفحه 1-25
چکیده
چکیده
حکومت تقریباً پنج‌سالۀ حضرت علی (ع)، نمونه‌ای ماندگار از نظام سیاسی اسلام و شیوۀ زمامداری مبتنی بر دین و عدالت و آزادی را به بشریت ارائه داد که میتوان با بازکاوی بایسته و سنجیدۀ آن، رهیافت‌هایی مطلوب را برای مدیریت جامعه در دنیای کنونی به‌دست آورد و به‌کار بست. حکومت علوی بر مبانی و شاخصه‌های مهمی استوار بود ...
بیشتر
چکیده
حکومت تقریباً پنج‌سالۀ حضرت علی (ع)، نمونه‌ای ماندگار از نظام سیاسی اسلام و شیوۀ زمامداری مبتنی بر دین و عدالت و آزادی را به بشریت ارائه داد که میتوان با بازکاوی بایسته و سنجیدۀ آن، رهیافت‌هایی مطلوب را برای مدیریت جامعه در دنیای کنونی به‌دست آورد و به‌کار بست. حکومت علوی بر مبانی و شاخصه‌های مهمی استوار بود که به‌رغم چالش‌های بسیار فراروی آن، هدف‌ها و مسئولیت‌های سترگی را نیز در آرمان خود داشت. تحقق این اهداف و مسئولیت‌ها، مستلزم طراحی ساختار و شیوۀ مدیریتی و سازمانی کارآمد و کارگزارانی شایسته بود که حضرت علی (ع) این نظام را سامان بخشید تا درپرتو آن بتواند دین‌داری، عدالت‌گرایی و امنیت کامل را در جامعۀ اسلامی برقرار سازد. در این مقاله، مبانی و شاخصه‌های مهم حکومت علوی که آن را از سایر حکومت‌های مبتنی بر قدرت‌طلبی، منفعت‌گرایی، ظلم‌محور و خودکامه با اهداف ناچیز دنیوی متمایز می‌سازد، بررسی میشود.
معصومه دولت‌‌آبادی
دوره 4، شماره 7 ، شهریور 1392، ، صفحه 1-32
چکیده
از منظر شیعه، انتخاب امام براساس نص الهی است؛ که بر این مطلب، آیات قرآن و روایات بسیاری ازجمله خطبه‌‌هایی از نهجالبلاغه دلالت دارد. از سوی دیگر، برخی متقدمین از اهل سنت انتخاب امام را مبتنی بر بیعت نهاده‌‌اند و منکر اصل نص هستند. از معاصران نیز ضمن اعتقاد به نص الهی در امامت، تحقق و تنجیز آن را در بعد سیاسی و اجتماعی، ...
بیشتر
از منظر شیعه، انتخاب امام براساس نص الهی است؛ که بر این مطلب، آیات قرآن و روایات بسیاری ازجمله خطبه‌‌هایی از نهجالبلاغه دلالت دارد. از سوی دیگر، برخی متقدمین از اهل سنت انتخاب امام را مبتنی بر بیعت نهاده‌‌اند و منکر اصل نص هستند. از معاصران نیز ضمن اعتقاد به نص الهی در امامت، تحقق و تنجیز آن را در بعد سیاسی و اجتماعی، منوط به بیعت و رأی مردم قلمداد کردهاند. محور استدلال مخالفان نص، گاه بیعت و اجماع صحابه پس از رحلت رسول خدا(ص) بر خلافت ابوبکر، و یا موضعگیری خاص امام علی(ع) و استنکاف ایشان از پذیرش خلافت بعد از قتل عثمان است. بعضی مخالفان نیز جهت اعتباربخشی به نظریۀ خود، به حدیث «لاتجتمع امتی علی‌‌الخطا» استناد کردهاند.
در مقالۀ حاضر، ضمن تأکید بر امامت الهی حضرت علی(ع) با امعان نظر به بیانات آن حضرت(ع)، استدلال مخالفان نقد و ارزیابی و جایگاه بیعت در امامت در نهجالبلاغه تبیین شده است.
سوسن آل‌رسول؛ فاطمه مسجدی
دوره 4، شماره 8 ، اسفند 1392، ، صفحه 1-19
چکیده
چکیده دنیا ازجمله مقولاتی است که تفسیر و برداشت‌های مختلفی از آن شده است و دربارۀ بهره‌مندی از آن، دیدگاه‌های افراطی و تفریطی وجود دارد. در مقالۀ حاضر، تحلیلی رابطۀ میان تدین و بهره‌مندی از دنیا با توجه به کلام امیرمؤمنان علی (ع) در نهجالبلاغه مطالعه و بررسی شده است. آن حضرت (ع) از سویی با بیان ویژگیهای مذموم دنیا و عواقب دنیاطلبی ...
بیشتر
چکیده دنیا ازجمله مقولاتی است که تفسیر و برداشت‌های مختلفی از آن شده است و دربارۀ بهره‌مندی از آن، دیدگاه‌های افراطی و تفریطی وجود دارد. در مقالۀ حاضر، تحلیلی رابطۀ میان تدین و بهره‌مندی از دنیا با توجه به کلام امیرمؤمنان علی (ع) در نهجالبلاغه مطالعه و بررسی شده است. آن حضرت (ع) از سویی با بیان ویژگیهای مذموم دنیا و عواقب دنیاطلبی و از سوی دیگر با تأکید بر استفادۀ صحیح از دنیا، زندگی دنیوی انسان دین‌مدار را در مسیر حیات اخروی او می‌دانند که این همان دنیاداری دین‌مدارانه است. راهکار دستیابی به این زندگی، زهد و شاخصۀ آن ارجحیت دین بر دنیا است.
علی افضلی
دوره 5، شماره 9 ، خرداد 1393، ، صفحه 1-18
چکیده
چکیده یکی از زیربناهای اساسی حکومت اسلامی که به‌نوعی در حیطۀ مدیریت اسلامی قرار دارد، اصل عدالت است. به‌گونه‌ای که هر حکومتی، برای سندیت‌یافتن و مشروعیت خویش، ناگزیر از اجرای عدالت است. به همین دلیل، این مسئله در اندیشۀ سیاسی امام علی (ع) جایگاه ویژه‌ای دارد و بارزترین جلوۀ آن در کتاب نهجالبلاغه نمود پیدا میکند. درحقیقت، عدالتی ...
بیشتر
چکیده یکی از زیربناهای اساسی حکومت اسلامی که به‌نوعی در حیطۀ مدیریت اسلامی قرار دارد، اصل عدالت است. به‌گونه‌ای که هر حکومتی، برای سندیت‌یافتن و مشروعیت خویش، ناگزیر از اجرای عدالت است. به همین دلیل، این مسئله در اندیشۀ سیاسی امام علی (ع) جایگاه ویژه‌ای دارد و بارزترین جلوۀ آن در کتاب نهجالبلاغه نمود پیدا میکند. درحقیقت، عدالتی که در این کتاب، اساس دیدگاه امیرمؤمنان (ع) قرار گرفته، با عدالتی که مدّ نظر لغت‌شناسان و اندیشمندان سایر مکاتب است، متفاوت است و با مفاهیم دیگری عجین شده است. در مقالۀ حاضر، برآنیم تا ضمن بیان این تفاوت‌ها، جایگاه عدالت و مفهوم آن را در جهانبینی سیاسی و اجتماعی و دینی این بزرگوار، تحلیل و بررسی کنیم.
کریم اسگندری؛ ولی الله نقی‌پورفر
دوره 5، شماره 10 ، آذر 1393، ، صفحه 1-18
چکیده
در طول عصرهای متمادی، به‌ویژه عصر حاضر، «ارتباطات» (Communication) به‌عنوان سرمایۀ اجتماعی در کنار سرمایه‌های طبیعی، فناورانه و انسانی اهمیت فوق‌العاده یافته است. به این دلیل هر مدیری باید کوشش کند با ایجاد ارتباط دوجانبة مثبت، حسن تفاهم و احساس رضایت متقابل و سازنده را به‌وجود آورد و با تأمین نیازهای مادی و معنوی افراد، زمینة ...
بیشتر
در طول عصرهای متمادی، به‌ویژه عصر حاضر، «ارتباطات» (Communication) به‌عنوان سرمایۀ اجتماعی در کنار سرمایه‌های طبیعی، فناورانه و انسانی اهمیت فوق‌العاده یافته است. به این دلیل هر مدیری باید کوشش کند با ایجاد ارتباط دوجانبة مثبت، حسن تفاهم و احساس رضایت متقابل و سازنده را به‌وجود آورد و با تأمین نیازهای مادی و معنوی افراد، زمینة ایجاد تفاهم، احساس رضایت و خرسندی متقابل کارکنان و کارگران را با یکدیگر فراهم سازد تا از این طریق، باعث ایجاد انگیزش و رشدیافتگی افراد در راستای رسیدن به اهداف سازمان شود. از طرفی، اسلام، چکیدۀ تمامى ادیان آسمانی و حاصل زحمات همۀ انبیاى الهى است. اسلامى که با «الیوم أکملت لکم دینکم وأتممت علیکم نعمتی ورضیت لکم الإسلام دینا» (احزاب: 33) کامل شد و نعمت را بر انسان تمام کرد. اسلام پس از وفات پیامبر اکرم (ص) دچار کمبود‌ها، انحرافات و مصائب متعددی شد که با شروع حکومت و رهبری پیامبرگونۀ حضرت علی (ع) به جایگاه اصلی خویش بازگشت. حکومت آن حضرت، همانند دیگر حکومت‌ها، به مدیران و امیرانی نیاز داشت که با داشتن مهارت‌های ارتباطی مؤثر، درپی جلب رضایت و خرسندی کارکنان و مراجعان باشند و نیز با ایجاد این ارتباط مؤثر و دوسویه، حکومت را در رسیدن به اهداف خود یاری کنند. از این رو در مقالۀ حاضر برآنیم تا با تشریح ابعاد ارتباطات و مهارت‌های ارتباطی، نقش آن را در دوران حکومت حضرت علی (ع) مشخص سازیم.
سیدمحمد آرتا؛ الیاس نورایی
دوره 6، شماره 11 ، خرداد 1394، ، صفحه 1-23
چکیده
تأثیر فرهنگ اسلامی در متون ادب فارسی، که از عالیترین عناصر فرهنگی و اندیشه‌‌ایِ جامعه محسوب می‌‌شوند، امری انکارناپذیر است و کمتر شاعر یا نویسنده‌‌ای است که بازتاب معارف اسلامی را در کلام خود نداشته باشد. در این بین، نهجالبلاغه تأثیر شگرفی در شعر و نثر فارسی گذاشته است؛ بسیاری از شعرای زبان فارسی کوشیده‌‌اند تا با توجه ...
بیشتر
تأثیر فرهنگ اسلامی در متون ادب فارسی، که از عالیترین عناصر فرهنگی و اندیشه‌‌ایِ جامعه محسوب می‌‌شوند، امری انکارناپذیر است و کمتر شاعر یا نویسنده‌‌ای است که بازتاب معارف اسلامی را در کلام خود نداشته باشد. در این بین، نهجالبلاغه تأثیر شگرفی در شعر و نثر فارسی گذاشته است؛ بسیاری از شعرای زبان فارسی کوشیده‌‌اند تا با توجه به میزان درک و توانایی خود از نهجالبلاغه و آموزههای اخلاقی و تعلیمی آن بهره‌‌مند شوند. سعدی از جمله نویسندگانی است که در آثارش از نهجالبلاغه تأثیر پذیرفته است و میزان این تأثیرپذیری درخور تأمل است؛ تا آن‌جا که میتوان اذعان داشت که بعد از قرآن کریم، نهجالبلاغه کامل‌‌ترین و مهمترین سرمشق او بوده است. مطالعة بوستان سعدی در این پژوهش نشان داد که سعدی در آرمان‌‌شهر خود از سخنان گهربار و ارزش‌مند امام علی (ع) در نهجالبلاغه بهره‌‌های فراوانی برده است و از این راه صبغۀ حکیمانه و اخلاقی اثر خویش را پررنگ‌‌تر کرده است.
فاطمه الهی؛ حسین مهدوی نژاد؛ مصطفی دلشاد تهرانی
دوره 6، شماره 12 ، آذر 1394، ، صفحه 1-25
چکیده
تعیین سهم عقل در فهم و معرفت دینی از بُعد اعتقادی، اخلاقی، فقهی و حقوقی یکی از بهترین روشهای شناخت دین است که در حوزۀ پژوهشهای دینی و جذب و اقناع فکری نسل جوان مطرح بوده است. در بررسی سخنان و بیانات امام علی(ع) به عنوان مفسر و مبیّن دین، ما شاهد گزارههایی هستیم که در آن عقل، در دو قسم، عقل نظری و عملی به معنای «ادراک ...
بیشتر
تعیین سهم عقل در فهم و معرفت دینی از بُعد اعتقادی، اخلاقی، فقهی و حقوقی یکی از بهترین روشهای شناخت دین است که در حوزۀ پژوهشهای دینی و جذب و اقناع فکری نسل جوان مطرح بوده است. در بررسی سخنان و بیانات امام علی(ع) به عنوان مفسر و مبیّن دین، ما شاهد گزارههایی هستیم که در آن عقل، در دو قسم، عقل نظری و عملی به معنای «ادراک و آگاهی»، هم به فهم کلّیات می‌پردازد و هم می‌تواند در ادراک خوبی و بدی رفتار و اعمال انسان تروّی کند. در آموزههای علوی، نه تنها اعتبار عقل در کنار نقل به صراحت مورد تأیید بوده، بلکه تبیینهای متعدد فلسفی، کلامی، اخلاقی، و فقهی در کلام امام علی(ع) وجود دارد که عقل در سطوح مختلف به ادراک و پذیرش دین در کلیۀ ابعاد اعتقادی، فقهی و اخلاقی منجر میگردد. و نقش عقل در درک و آگاهی بدیهیات و مسلمات اوّلی و عدم تناقض اعتقادات و باورهای دینی، و درکِ علت و فلسفۀ احکام، استحکام و رسایی قوانین اخلاقی و سازگاری آن با هنجارها و مشترکات انسانی، وحدت و عدم اختلاف همه یا اکثر قریب به اتفاق عقلا و پذیرش آراء محموده در آن نمایانده شده است.
ابوالحسن امین مقدسی؛ اعظم شمس الدینی فرد
دوره 7، شماره 13 ، خرداد 1395، ، صفحه 1-23
چکیده
غدیر یکی از مهمترین سرچشمه های جوشان و الهام بخش شاعران و ادیبان در طول تاریخ بهشمار می آید و شاعران زیادی در این زمینه بیتها سروده و شعرها گفتهاند که هر یک بیانگر میزان ارادت ایشان به آستان مقدس امام علی (ع) میباشد. شعر عربی نیز از این قاعده مستثنی نیست و موضوعات و دستمایههای غدیریههای عربی، چنان وسیع است که محدود به ...
بیشتر
غدیر یکی از مهمترین سرچشمه های جوشان و الهام بخش شاعران و ادیبان در طول تاریخ بهشمار می آید و شاعران زیادی در این زمینه بیتها سروده و شعرها گفتهاند که هر یک بیانگر میزان ارادت ایشان به آستان مقدس امام علی (ع) میباشد. شعر عربی نیز از این قاعده مستثنی نیست و موضوعات و دستمایههای غدیریههای عربی، چنان وسیع است که محدود به بحث خاص و یا شاعری خاص نمیشود. با توجه به اهمیت والای موضوع غدیر و بازتاب فراوان آن در اشعار عربی، بر آن شدیم تا اشعار عربی را با تکیه بر درون مایه ها و اسلوب این اشعار بررسی نماییم. مطالعات حاصل از این تحقیق حاکی از آنست که در میان درونمایههای فراوان غدیریههای عربی، موضوعاتی از قبیل ابراز ارادت به امام علی(ع) ، اشاره به آیه ولایت ، بیعت با امام، نفرین دشمنان، اشاره به خلافت امام و نکوهش سقیفه بیشترین فراوانی را به خود اختصاص دادهاست . اما از ناحیهی اسلوب، سبک قصاید غالباً بهصورت ایجاز است، گرچه در برخی موارد شاعران به استطراد و پراکندهگویی نیز پرداخته‌اند، غدیریه ها غالباً، جنبهی اقناعی و اثباتی دارند ، البته این امر مانع از بهره‌گیری شاعران از ویژگیهای زیبایی شناسی و بکارگیری تصاویر شعری بدیع و جذاب نمیشود
محمودرضا اسفندیار؛ علی دلشادنداف
دوره 7، شماره 14 ، آبان 1395، ، صفحه 1-18
چکیده
چکیده تشبیه و تنزیه از پیچیده‌ترین مباحث عرفانی و یکی از مسائل مهمّ اعتقادی مرتبط با عقیدة توحید اسلامی است که مورد توجة اکثر متفکّران و اندیشمندان مسلمان است. صورت مادی و انسانی دادن به خدا در طول تاریخ همواره وجود داشته و برخی برای شناخت خدا او را به انسان یا موجودات دیگری تشبیه می‌کرده و حتّی قائل به تجسّم خدا میشده اند و در مقابل ...
بیشتر
چکیده تشبیه و تنزیه از پیچیده‌ترین مباحث عرفانی و یکی از مسائل مهمّ اعتقادی مرتبط با عقیدة توحید اسلامی است که مورد توجة اکثر متفکّران و اندیشمندان مسلمان است. صورت مادی و انسانی دادن به خدا در طول تاریخ همواره وجود داشته و برخی برای شناخت خدا او را به انسان یا موجودات دیگری تشبیه می‌کرده و حتّی قائل به تجسّم خدا میشده اند و در مقابل عدّه‌ای دیگر نیز برای در امان ماندن از تشبیه به تنزیه مطلق پناه برده و شناخت خدا را امری محال و دست نیافتنی می‌دانسته‌اند. امام علی (ع) با ارائة دلایلی چند نظیر همتا و همانند نداشتن خدا و مکان‌مند نبودن او تشبیه و تجسیم خداوند را رد کرده است. ایشان همچنین به تنزیه مطلق باور نداشته و قائل به شناخت خدا از طریق آیات و افعال اوست، اما در عین حال معتقدند به کنه ذات حق راهی نیست. گفتار حاضر بر آن است که به بررسی مسالة تشبیه و تنزیه از دیدگاه امام علی(ع) بپردازد.
محمد علی چلونگر
دوره 8، شماره 15 ، خرداد 1396، ، صفحه 1-22
چکیده
چکیده در دوران کوتاه حکومت امام علی(ع) مهمترین مسأله‌ای که امام(ع) را به خود مشغول داشت، اصلاحات بود. امام(ع) با اطلاع از اینکه جامعه نیازمند اصلاحات عمیق و گسترده است، حکومت را پذیرفت و از همان روزهای اول قدم در راه اجرای آنها نهاد. اصلاحات مورد نظر امیرمؤمنان(ع) که از نظر استراتژی یا روش آمیزه‌ای از روش ایجاد تغییرات تدریجی درون ساختاری ...
بیشتر
چکیده در دوران کوتاه حکومت امام علی(ع) مهمترین مسأله‌ای که امام(ع) را به خود مشغول داشت، اصلاحات بود. امام(ع) با اطلاع از اینکه جامعه نیازمند اصلاحات عمیق و گسترده است، حکومت را پذیرفت و از همان روزهای اول قدم در راه اجرای آنها نهاد. اصلاحات مورد نظر امیرمؤمنان(ع) که از نظر استراتژی یا روش آمیزه‌ای از روش ایجاد تغییرات تدریجی درون ساختاری و روش تغییرات ساختاری یا تغییرات انقلابی بوده، ویژگیهای خاصی داشت. مهمترین ویژگیهای شیوه‌های اصلاحی امام، مقدم بودن اصلاح حاکمیت اسلامی بر فتوح و جنگ با مشرکان، مقدم بودن اصلاح نظام سیاسی بر نظام اقتصادی، رجحان عدالت بر امنیت و اصلاح همه جانبه که این ویژگی‌ها تحت عنوان اصلاح در تفکر و بینش حاکم بر ساختار سیاسی حاکم است و نفی خشونت و خون‌ریزی در راه اجرای اصلاحات و عدم بهره‌گیری از شیوه‌های غیراسلامی که این موارد تحت عنوان اصلاح در رفتارهای سیاسی حاکم بر جامعه جای می‌گیرد. در این مقاله به تبیین این ویژگی‌ها پرداخته میشود.
فاطمه احمدی
دوره 8، شماره 16 ، دی 1396، ، صفحه 1-24
چکیده
توجه به مضمون گذر عمر در نهج البلاغه و شواهد و مضامین مشترک آن در شعر شاعران، به عنوان ترجمانی دلنشین و مجلایی لطیف و شاعرانه برای این موضوع، می‌تواند از برجسته ترین عوامل زدودن غفلت و بیداری و پویایی انسان به شمار آید. از میان خیل شاعران شیرین سخن، شعر حافظ که خود را دلباخته شحنه نجف می‌داند، دارای لطفی دیگر است. به تعبیر امیر بیانعلیه ...
بیشتر
توجه به مضمون گذر عمر در نهج البلاغه و شواهد و مضامین مشترک آن در شعر شاعران، به عنوان ترجمانی دلنشین و مجلایی لطیف و شاعرانه برای این موضوع، می‌تواند از برجسته ترین عوامل زدودن غفلت و بیداری و پویایی انسان به شمار آید. از میان خیل شاعران شیرین سخن، شعر حافظ که خود را دلباخته شحنه نجف می‌داند، دارای لطفی دیگر است. به تعبیر امیر بیانعلیه السلام، نَفَس‌های انسان گام‌های او به سوی مرگ است؛ «نفس المرء خطاه الی اجله»؛[i] بنابر این غفلت از سرمایه بی بدیل لحظه‌های عمر، زیانی جبران ناپذیر در پی خواهد داشت؛ توجه به این حقیقت، نحوه ی نگرش انسان را به حیات، واقعی و متناسب با هدف آفرینش او می سازد و آثاری سازنده و شگرف در نیکبختی وی دارد. لازمه‌ی تبیین این موضوع، توجه به عوامل مهمی است، که ارتباط تنگاتنگ با مسأله «گذر عمر» دارد. از این رو پژوهش حاضر تحت عناوین: «گذار پرشتاب عمر»، «یاد مرگ»، «عبرت از پیشینیان»، «گذرگاه پرآشوب دنیا»، «حسرت و اندوه بر عمر از دست رفته»، و «بهره‌گیری از عمر باقی مانده»، از دیدگاه امیرمؤمنانعلیه السلام در نهجالبلاغه به این موضوع پرداخته، و ذیل هر مبحث، ابیاتی از حافظکه در عباراتی لطیف و شاعرانه بیانگر مضمونی مشترک است، گزینش و ارائه گردیده است.
فضل الله رضایی اردانی(نویسنده مسئول)؛ غلامرضا هاتفی مجومرد
دوره 9، شماره 17 ، فروردین 1397، ، صفحه 1-16
چکیده
تدوین کتاب‌هایی برای آموزش مفاهیم معرفتی، یا تألیفِ رسائلی به‌منظور توضیح و ایرادِ جواب در خصوص شُبهات مطرح‌شده از جانب مخالفان و همچنین نگارش آثاری به‌قصد راهنمایی جویندگان معرفت و ذکر اقوال و افعالِ قُدوه‌های راستین اهل عرفان، همواره، یکی از فعالیت‌های مهم فکری و علمیِ نظریه‌پردازان تصوف و عالمانِ عرفان اسلامی بوده است. ...
بیشتر
تدوین کتاب‌هایی برای آموزش مفاهیم معرفتی، یا تألیفِ رسائلی به‌منظور توضیح و ایرادِ جواب در خصوص شُبهات مطرح‌شده از جانب مخالفان و همچنین نگارش آثاری به‌قصد راهنمایی جویندگان معرفت و ذکر اقوال و افعالِ قُدوه‌های راستین اهل عرفان، همواره، یکی از فعالیت‌های مهم فکری و علمیِ نظریه‌پردازان تصوف و عالمانِ عرفان اسلامی بوده است. در این دسته از آثار، بنا به اعتقاد نویسنده و همچنین بر مبنای سلیقة شخصی یا باورهای مذهبی او، ضمن طرح مباحث اصولی تصوف، معمولاً سرگذشت‌ها و سخنان بزرگان طریقت نیز گردآوری شده است. در این میان، محتوا و مضمونِ برخی از آثار عرفانی، یکسره به توضیح درخصوص سرگذشت و ذکر اقوال اهل طریقت اختصاص یافته است. تذکرة الاولیای، از جمله تذکره‌های فارسی در زمینة عرفان است که عطار در آن به شرحِ احوالِ بزرگان اولیاء و مشایخ صوفیه توجهی ویژه نشان داده است. یکی از موضوعات و مبنای مهم در تذکرة الاولیا، بیانِ سیره و سخنان حضرت علی (ع) و چند تن از ائمة اهل بیت (ع) است. این شرح و توضیح، به توصیف برخی از مبانی فکری و رفتاری آن بزرگان در متن کتاب منجر شده است. در واقع علمای عرفان و تصوّف بر مبنای باورهای اعتقادی خویش، ضمن پیروی از سیرۀ رسول اکرم (ص) و صحابۀ ایشان، الگوبرداری از زندگی و سخنان اهل بیت (ع) را نیز به‌عنوانِ سرمشقی متقن، همواره مدِّ نظر قرار داده‌اند. در این مقاله، سیما، سیره و سخنانِ امام علی (ع)، امام باقر (ع) و امام صادق (ع) بر مبنای تذکرة الاولیا بررسی و تبیین شده است
احمد امین؛ راضیه رئیسی نافچی
دوره 9، شماره 18 ، مهر 1397، ، صفحه 1-28
چکیده
یکی از منابع تأثیرگذار بر متون عرفانی، سیره اهل‌بیت (ع) است. این تأثیرگذاری نه‌تنها بر متون عرفانی شیعی بلکه متون عرفانی که توسط اهل سنت نوشته‌شده‌اند را نیز دربرمی‌گیرد. مستملی‌بخاری که انتساب به اهل سنت دارد، کتاب شرحالتعرف را به زبان فارسی نوشته و در آن به منقبت اهل‌بیت (ع) پرداخته است. یکی از کتبی که شرحالتعرف بر آن تأثیرگذاربوده، ...
بیشتر
یکی از منابع تأثیرگذار بر متون عرفانی، سیره اهل‌بیت (ع) است. این تأثیرگذاری نه‌تنها بر متون عرفانی شیعی بلکه متون عرفانی که توسط اهل سنت نوشته‌شده‌اند را نیز دربرمی‌گیرد. مستملی‌بخاری که انتساب به اهل سنت دارد، کتاب شرحالتعرف را به زبان فارسی نوشته و در آن به منقبت اهل‌بیت (ع) پرداخته است. یکی از کتبی که شرحالتعرف بر آن تأثیرگذاربوده، تذکره‌الاولیا عطار است. عطار نیز باوجوداینکه شافعی‌مذهب و ستایشگر خلفای‌راشدین است، با هرمجالی در تذکره‌الاولیا، به مدح و ستایش اهل‌بیت پیامبر (ص) می‌پردازد. روش این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است و نتایج پژوهش حاکی از آن است که مستملی‌بخاری و عطار، در آثارشان به منقبت اهل‌بیت (ع) پرداخته‌اند؛ این مناقب بر اساس مستندات تاریخی و روایی است و چه‌بسا که عطار در این روایت‌ها، از شرح تعرف بهره جسته است. نگاه مستملی و عطار، آزادمنشانه است و درصدد برآمده‌اند که درگیری‌های فرقه‌ای را کنار گذاشته و مذاهب را به یکدیگر نزدیک کنند.
صدیقه محسنی آهوئی؛ حسن الوداری؛ مالک دلیر
چکیده
چکیدهاین پژوهش با تأسی از نامه های امام علی (ع) در نهج البلاغه بدنبال کشف و شناسایی شاخص ها و ویژگیهای رهبری خدمتگزار از دیدگاه ایشان است تا نتایج آن پاسخی به ابهامات موجود در زمینة چیستی رهبری خدمتگزار باشد.پژوهش حاضراز حیث هدف یک پژوهش بنیادی با راهبردِ روش تحلیل مضمون و شبکة مضامین است.یافته های تحقیق به شناسایی 3 مضمون غالب، 11 مضمون ...
بیشتر
چکیدهاین پژوهش با تأسی از نامه های امام علی (ع) در نهج البلاغه بدنبال کشف و شناسایی شاخص ها و ویژگیهای رهبری خدمتگزار از دیدگاه ایشان است تا نتایج آن پاسخی به ابهامات موجود در زمینة چیستی رهبری خدمتگزار باشد.پژوهش حاضراز حیث هدف یک پژوهش بنیادی با راهبردِ روش تحلیل مضمون و شبکة مضامین است.یافته های تحقیق به شناسایی 3 مضمون غالب، 11 مضمون فراگیر ، 45 مضمون سازمان دهنده، 119 مضمون اصلی و 87 مضمون فرعی منتج گردید. یافته های تحقیق نشان دادند که رهبری از منظر امام علی (ع) مقوله ای است که بر سه اصلِ معرفت، ایمان و عمل استوار است. عمل و رفتار رهبری نیز دربرگیرندة شش حیطة خدامحوری، عقل محوری، بصیرت محوری، اخلاق محوری ، خدمت محوری و فرایند محوری می باشد. شیوة رهبری امیر مؤمنان (ع)، رهبری خدمتگزارِ مبتنی بر ایمان و معرفت الهی است وخدمت و خدمتگزاری در شیوة رهبری ایشان به عنوان نقطة کانونی تمرکز در تربیتِ پیروان، بویژه رهبران ، مدیران و کارگزاران محسوب می گردد.
سجاد رمضانی؛ فاطمه جان احمدی؛ رضا شعبانی
دوره 9، شماره 17 ، فروردین 1397، ، صفحه 17-29
چکیده
تاریخ سیاسی- اجتماعی سده‌های نخستین اسلامی در تبرستان با نام سادات علوی پیوندی دیرینه دارد.انتساب به آل محمد(ص) و امامان شیعه و تاثیرپذیری از سیاست تقابلی دربرابر دستگاه خلافت زمینه های اولیه مقبولیت علویان را بوجود آورد و به فرایندمهاجرت آنان به صفحات شمالی ایران دامن زد. از نتایج حضور اثربخش این سادات دارای وجاهت کاریزماتیک، تسهیل ...
بیشتر
تاریخ سیاسی- اجتماعی سده‌های نخستین اسلامی در تبرستان با نام سادات علوی پیوندی دیرینه دارد.انتساب به آل محمد(ص) و امامان شیعه و تاثیرپذیری از سیاست تقابلی دربرابر دستگاه خلافت زمینه های اولیه مقبولیت علویان را بوجود آورد و به فرایندمهاجرت آنان به صفحات شمالی ایران دامن زد. از نتایج حضور اثربخش این سادات دارای وجاهت کاریزماتیک، تسهیل عزیمت جماعت علوی و ماندگاری آنان در تبرستان بود. این پژوهش به‌دنبال یافت پاسخ این پرسش است که: بستر، دلایل و عوامل مقبولیت سادات در تبرستان پیش از تشکیل حکومت و احراز مشروعیت چه بوده است؟مطالعات تاریخی نشان می‌دهد مهمترین عامل، مقبولیت اجتماعی شده‌ی سادات علوی در تبرستان علاوه بر دارا بودن بن مایه های ایدئولوژیک مذهبی و رویکردهای شیعی مقبول راهبران مذهبی-سیاسی آنان می توانست در مدعای ایشان و رفتارهای تعاملی آنان با دو گروه سیاسی – اجتماعیِ اسپهبدان محلی و توده مردم متجلی شود.واکاوی این مظاهر مقبولیت آفرین و مشروعیت زا خواست مقاله حاضر است. پژوهش پیش رو ضمن دسته بندی منابع و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای و توصیفی بر آن است زمینه ها و عوامل مقبولیت اجتماعی-سیاسی سادات علوی در تبرستان را بازشناسی نماید.
اکرم احمدیان احمدآبادی؛ محمد اخوان
دوره 4، شماره 8 ، اسفند 1392، ، صفحه 19-40
چکیده
این نوشتار ــ چنان‌که از عنوان آن برمی‌‌آید ــ درپی بررسی آموز‌‌ه‌‌ها و عبرت‌‌های تاریخ از دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع) است. تاریخ نقلی، علم تاریخ و یا تاریخ علمی، گنجینه‌‌ای از حقایق و اطلاعات زندگی گذشتگان است. با این وصف، آیا تاریخ برای آیندگان سودی دارد؟ آیا میتوان از گذشته به آینده پل زد یا از آن عبور کرد و عبرت آموخت؟ ...
بیشتر
این نوشتار ــ چنان‌که از عنوان آن برمی‌‌آید ــ درپی بررسی آموز‌‌ه‌‌ها و عبرت‌‌های تاریخ از دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع) است. تاریخ نقلی، علم تاریخ و یا تاریخ علمی، گنجینه‌‌ای از حقایق و اطلاعات زندگی گذشتگان است. با این وصف، آیا تاریخ برای آیندگان سودی دارد؟ آیا میتوان از گذشته به آینده پل زد یا از آن عبور کرد و عبرت آموخت؟ اگر پاسخ مثبت است، دلیل یا ادلۀ آن چیست؟ و عمده‌‌ترین عواملی که موجب کلی‌شدن قوانین و سنن تاریخی می‌‌شوند، کدام‌اند؟ در این پژوهش، به‌شیوۀ کتابخانهای، کوشش شده است به این پرسش‌ها پاسخ داده شود؛ و درطی آن نتیجه گرفته شده است که بنابر جهانبینی توحیدی، جهان صاحبی و انسان خالقی دارد و بدون ارادۀ خداوند نمی‌‌توان به‌طور مستقل، برای هستی، کارکردی و برای آدمی، استقلال عملی پذیرفت، پس باید به قوانینی که خداوند برای رفتار عالم و آدم وضع کرده است، گردن نهاد. از این رو تاریخ که محصول عمل عالم و آدم است، از منابع مهم اندیشیدن و مایۀ آموختن برای زندگی است و نهجالبلاغه ــ به‌عنوان گنجینۀ مهمی از سخنان امام علی (ع) ــ و دیگر آثار علوی، آموزههای ارزشمندی را درباب عبرت‌‌های تاریخی شامل می‌‌شوند که به برخی از آنها اشاره میشود.
محمدرضا حاجی اسماعیلی؛ زهره کیانی
دوره 5، شماره 9 ، خرداد 1393، ، صفحه 19-46
چکیده
چکیده غدیر را باید ثمرۀ نبوت و میوۀ رسالت و تعیین‌کنندۀ خط‌مشیّ مسلمانان تا قیامت دانست، نه فقط یک واقعۀ تاریخی؛ اگرچه برخی همواره برآنند که از فروغ این حقیقت تابناک، کاسته و با طرح پرسش‌هایی بی‌اساس، آن را مخدوش و یا به‌گونه‌ای مورد پسند خود تفسیر کنند. پژوهش حاضر در راستای نقد آرای عثمان خمیس در کتاب نگرشی نو به تاریخ صدر اسلام ...
بیشتر
چکیده غدیر را باید ثمرۀ نبوت و میوۀ رسالت و تعیین‌کنندۀ خط‌مشیّ مسلمانان تا قیامت دانست، نه فقط یک واقعۀ تاریخی؛ اگرچه برخی همواره برآنند که از فروغ این حقیقت تابناک، کاسته و با طرح پرسش‌هایی بی‌اساس، آن را مخدوش و یا به‌گونه‌ای مورد پسند خود تفسیر کنند. پژوهش حاضر در راستای نقد آرای عثمان خمیس در کتاب نگرشی نو به تاریخ صدر اسلام و پاسخگویی به اصلیترین پرسش‌های پیرامون غدیر، همانند: موقعیت جغرافیایی غدیر، آیۀ ولایت و دلالت معنای واژۀ «مولا»، ادعای عدم حضور امام علی (ع) در مکه و غدیر، استناد به آیۀ شورا در موضوع جانشینی، متن صحیح حدیث ثقلین و سبب و مکان نزول آیۀ اکمال، نگاشته شده و با استناد به براهین عقلی و نقلی، مستندات شیعه را در مواجهه با پندارانگاری این واقعۀ تاریخی تبیین کرده است.
سیدمحمّدهاشم پورمولا؛ حسین افسردیر
دوره 5، شماره 10 ، آذر 1393، ، صفحه 19-48
چکیده
در برخی منابع حدیثی، گزارش‌هایی پیرامون نقص عقل در زنان نقل شده است. وجود چنین روایاتی و رفتار نامناسب برخی مردان در جوامع اسلامی با زنان، موجب شده است بهانه‌ای به دست مخالفان اسلام افتد و ادعا کنند که قوانین اسلام ضدزنان است. بازکاوی دقیق مفاهیم و معانی واژگان چنین روایاتی، موجب رفع شبهات پیرامون اسلام و حقوق زن خواهد شد. اکثر محققان، ...
بیشتر
در برخی منابع حدیثی، گزارش‌هایی پیرامون نقص عقل در زنان نقل شده است. وجود چنین روایاتی و رفتار نامناسب برخی مردان در جوامع اسلامی با زنان، موجب شده است بهانه‌ای به دست مخالفان اسلام افتد و ادعا کنند که قوانین اسلام ضدزنان است. بازکاوی دقیق مفاهیم و معانی واژگان چنین روایاتی، موجب رفع شبهات پیرامون اسلام و حقوق زن خواهد شد. اکثر محققان، «نقص» را به‌معنای کمبود و کاستی، معنا کردهاند. به‌علاوه، عقل را به‌معنای عقل نظری یا اجتماعی شمرده‌اند. اما، «نقص» در این روایات، به‌معنای ضعیف‌شدن، و عقل به‌معنای حافظه است. زنان به‌دلیل دارابودن برخی ویژگیهای جسمی و روحی، احتمال می‌رود که برخی جزئیات یک رویداد را به حافظه نسپارند. حس بینایی خانم‌ها در مقایسه با آقایان ضعیف‌تر است که این حالت نیز در به یادسپاری جزئیات یک رویداد مؤثر است. ایام قاعدگی و یائسگی در زنان، موجب برخی اختلالات، مثل افسردگی و کاهش تمرکز و دقت در آنان میشود. این حالات در ضعیف‌شدن حافظۀ آنان مؤثر است.
نیره دلیر
دوره 7، شماره 14 ، آبان 1395، ، صفحه 19-39
چکیده
چکیده: واقعه‌ی غدیر از رویدادهای مهم در تاریخ صدر اسلام است که باعث تنش‌ها و اختلافات زیادی بین شیعیان و اهل سنت شده است؛ لذا بازتاب و چگونگی نقل کردن این واقعه در تاریخ‌نگاری مورخین حائز اهمیت است و سده‌های هفتم تا دهم هجری عصری پر تلاطم در تاریخ اسلام مخصوصا ایران است که مغولان قسمت اعظم جهان اسلام را به تصرف خویش درآوردند. این ...
بیشتر
چکیده: واقعه‌ی غدیر از رویدادهای مهم در تاریخ صدر اسلام است که باعث تنش‌ها و اختلافات زیادی بین شیعیان و اهل سنت شده است؛ لذا بازتاب و چگونگی نقل کردن این واقعه در تاریخ‌نگاری مورخین حائز اهمیت است و سده‌های هفتم تا دهم هجری عصری پر تلاطم در تاریخ اسلام مخصوصا ایران است که مغولان قسمت اعظم جهان اسلام را به تصرف خویش درآوردند. این پژوهش با رویکردی تاریخی در پی بررسی بازتاب و تحلیل واقعه‌ی غدیر در تواریخ عمومی سده‌های هفتم تا دهم هجری است و در پی پاسخ بدین پرسش است که واقعه غدیر در آثار تاریخی حوزه زبان فارسی و عربی چگونه روایت شده و علل این گونه بازتاب چیست؟ یافته‌ها حاکی از آن است که بازتاب این روایت‌ها متأثر از فضای عصر خود مورخین بوده که در بخش فارسی زبان، روایت‌هایی را بازتاب داده‌اند که در عصر خویش برجسته بوده؛ و در حوزه عربی زبان نیز با توجه به رویکرد روایی یا تاریخی نگاه متفاوتی وجود دارد.
سیاوش پورطهماسبی؛ آذر تاجور
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1389، ، صفحه 21-42
چکیده
در این تحقیق نشان داده شده است که حضرت علی(ع) پس از انتخاب کارگزاران خود، مستقیم و بلاواسطه بر آنها نظارت می‌کردند و آنان را از هرگونه کوتاهی در انجام وظایف محوله بر‌حذر می‌داشتند. به نظر آن حضرت، بی‌توجهی در امور سبب میشود که حکومت‌ها پس از مدتی به واسطة فسادهای مالی، اداری، اخلاقی، ... در سراشیبی انحطاط و سقوط بیفتند. ...
بیشتر
در این تحقیق نشان داده شده است که حضرت علی(ع) پس از انتخاب کارگزاران خود، مستقیم و بلاواسطه بر آنها نظارت می‌کردند و آنان را از هرگونه کوتاهی در انجام وظایف محوله بر‌حذر می‌داشتند. به نظر آن حضرت، بی‌توجهی در امور سبب میشود که حکومت‌ها پس از مدتی به واسطة فسادهای مالی، اداری، اخلاقی، ... در سراشیبی انحطاط و سقوط بیفتند. در نگاه ایشان، اهمیت کارگزاران حکومتی چنان است که هر جامعه‌ای برای آنکه بتواند روی سعادت ببیند و امور آن اصلاح شود، باید از کارگزاران لایق و متعهد بهره گیرد. در اهمیت نقش کارگزاران در ثبات یک نظام همین بس که ضعف کارگزاران آن نظام سیاسی حتی در مواردی که مشروعیت اولیه داشته است ـ همانند کشورهایی که با رأی مردم بر سرکار آمده‌اند ـ موجب زوال آن مشروعیت شده است؛ برعکس، گاه یک نظام فاقد مشروعیت اوّلیه ـ همانند کشورهایی که با کودتا روی کار آمده‌اند ـ توانسته است به دلیل توانمندی کارگزاران و مدیران به‌مرور زمان مقبولیت و مشروعیت مردمی کسب کند. بنابراین، دوام و قوام حکومت‌ها قبل از هر چیز به نقش کارگزاران حکومتی بستگی دارد.
