پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه علوی
2383-0859
2383-0867
10
20
2019
09
23
تحلیل اقتصاد زبانی در نامه های نهج البلاغه بر اساس نظریة نقش گرایی هلیدی
1
22
FA
رسول
بلاوی
(دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس – بوشهر)
r.balawi@gmail.com
زهرا
ماهوزی
(کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس - بوشهر)
10.30465/alavi.2019.5143
اقتصاد زبانی یک فعالیت ذهنی - زبانی است که ذهن برای ارائه مفاهیم و معانی مورد نظر از کمترین سازه های زبانی با استفاده از الگوهای بیانی بهره م یگیرد؛ به عبارتی دیگر، همانیاد می شود. این اصل زبانی به اصولی « اصل کم کوشی » اصلی است که از آن با عنوان مانند: اصل اشتقاق، همنشینی، جانشینی و ایجاز اشاره دارد که تمامی این موارد پیشینة کهن در زبان و ادبیات عرب دارند. اقتصاد زبانی در نه جالبلاغه به عنوان یکی از شاهکارهای ادبی متون دینی، به وفور دیده میشود. حضرت عل ی(ع) برای انجام مکاتبات سیاسی، دینی و همچنین برای بیان وصیت نامة خود از این اصل زبانی استفاده نموده که هدف ایشان عدم اطناب ب یمورد و رساندن پیام بدون ایجاد دوگانگی در ذهن مخاطب می باشد. هدف از این پژوهش بررسی اقتصاد زبانی نامه های نهج البلاغه بر اساس نظریة نقش گرایی هلیدی با استفاده از رویکرد توصیفی - تحلیلی می باشد. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که ادبیات و بلاغت هدف اصلی حضرت علی (ع) در نامه هایشان نبوده بلکه ایشان جهت ماندگاری و حفظ سریع پیام در ذهن مخاطب و همچنین انتقال مفاهیم مهم حکومتی، وصایا و سفار شهای خود از اصل کم کوشی بهره و آن را در تمامی سطوح و لای ههای زبانی نام هها به کاربرده اند تا برونده انرژی چه ذهنی و چه فیزیکی به حداقل رسیده و مخاطب اصل پیام را به درستی دریافت نماید.<br /><br />
حضرت علی (ع),نهج البلاغه,اقتصاد زبانی,ک مکوشی,نقش گرایی,هلیدی
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5143.html
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5143_4fe2051039bdff44c7edcdcd047ffdbf.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه علوی
2383-0859
2383-0867
10
20
2019
09
23
طراحی الگوی دولت علوی مبتنی بر آموز ههای نهج البلاغه
1
24
FA
حسن
رنگریز
دانشیار گروه آموزشی مدیریت منابع انسانی و کسب وکار، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
rangriz@khu.ac.ir
10.30465/alavi.2019.5144
هدف این پژوهش طراحی الگوی دولت علوی(ع) مبتنی بر آموز ههای نهج البلاغه است. روش انجام این پژوهش، کیفی و با رویکرد استقرایی است. به منظور استخراج مطالب از فن تحلیل مضمون استفاده شد. منبع مورد بررسی در این پژوهش خطب ه ها و نامه های حضرت علی(ع) مرتبط با دول تمداری و سیاست مداری در نهج البلاغه است. یافت ه های پژوهش نشان م یدهد الگوی دولت علوی(ع) مبتنی بر آموز ههای نهج البلاغه نیازمند الزامات سه گانه است. در سطح الزامات فردی نحوه نگرش حاکمیت به مردم و اعتمادسازی، اجرای عدالت اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و سیاسی، و رضایت عمومی<br />بسترسازی لازم را برای ایجاد دولت علوی مهیا م ی کند. در سطح الزامات گروه ی و سازمانی، دولت علوی شکل م یگیرد، و به مدیریت جامعه می پردازد، چرا که در این سطح انسجام، وحدت و یگانگی، و پرهیز از تفرقه حائز اهمیت است. در سطح الزامات اجتماعی، ظرفی تسازی و توسعه دولت علوی شکل می گیرد ، و مشارکت در دفاع از کشور، مشارکت در امر به معروف و نهی از منکر، و تقویت مشارکت عمومی در نظارت همگانی مهیا م یشود. نتایج پژوهش نشان می دهد، دولت های اسلامی باید رهیافت رفتاری، ساختاری و محتوایی دولت مداری و سیاست مداری را در قالب دولت - شهر<br />نبوی(ص) و علوی(ع) با تاکید بر مفهوم امت واحده جستجو نمایند.
دولت شهر نبوی (ص) و علوی (ع),دولت مداری,سیاست مداری,الگو,نهج البلاغه,فن تحلیل مضمون
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5144.html
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5144_c69c57bb4a22981ef05c93da15400265.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه علوی
2383-0859
2383-0867
10
20
2019
09
23
اثرپذیری شعر و نثر امام شافعی از سخنان امام علی (ع)
1
26
FA
وحید
سبزیان پور
استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، wsabzianpoor@yahoo.com
wsabzianpoor@yahoo.com
فاروق
نعمتی
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور، faroogh.nemati@gmail.com
faroogh.nemati@gmail.com
10.30465/alavi.2019.5145
بر اساس نظریه بینامتنیت، هر متن ادبی، آگاه یا ناخودآگاه، زایش و باز خوانشی از آثار ادبی پیش از خود یا معاصر با خود است. نهج البلاغه از هنگام ظهور تاکنون ، همواره به عنوان یکی از منابع مهم و کلیدی ادبای عرب به شمار میرود. محمد بن ادریس شافعی از عالمان و فقیهان قرن دوم هجری و پیشوای مذهب شافعی است که بسیاری از مفاهیم حکمی و اخلاقی را به لباس نظم درآورده است. وی با توجه به عشق و ارادتش به علی (ع) که از یک سو قافله سالار شعر و ادب بوده و از دیگر سو وامدار حکمت الهی و قرآنی است، سخنان حکیمانه آن حضرت را در لایه های اشعار خود جا داده است. در این<br />پژوهش به روش تحلیلی - توصیفی و با استقراء الفاظ و مضامین گهربار نه جالبلاغه، ضمن بررسی اشکال مختلف اثرپذیری شافعی از کلام امام علی (ع)، نشان می دهیم که وی علاوه بر ارادت و اخلاص ویژه به ساحت آن امام (ع)، مانند بسیاری دیگر از ادیبان و شاعران عرب و ایرانی، سیراب از سرچشمه زلال حکمتهای آن حضرت شده است.<br />یافتههای این پژوهش گویای آن است که در دیوان شافعی و نثر وی، انواع مختلفی از اثرپذیری تصویری، لفظی و معنایی از نهجالبلاغه به چشم میخورد.
امام علی (ع),نهج البلاغه,شافعی,حکمت,شعر عربی,اثرپذیری
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5145.html
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5145_549e9c61e5783e69939048c912ddb2c1.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه علوی
2383-0859
2383-0867
10
20
2019
09
23
نفس، ساحت های نفس، و ارتباط انفسی میان خدا و انسان در نهج البلاغه
1
24
FA
محمدعلی
عباسیان چالشتری
دکتر محمدعلی عباسیان چالشتری، دانشیار دانشگاه پیام نور، گروه فلسفه و کلام اسلامی
10.30465/alavi.2019.5146
ی از پرکاربردترین واژ هها در نه جالبلاغه است. نفس در نه جالبلاغه دارای چهار « نفس » ساحت معرف تشناختی، هستی شناختی، عم لشناختی، و زبان شناختی است، که با ی کدیگر روابط دو یا چندسویه دارند. بیشترین فراوانی از نفس در نه جالبلاغه مربوط به ساحت عمل شناختی و ک مترین آن مربوط به ساحت زبا نشناختی است. در میان ساح تها تقدم و آغاز با ساحت معرفت شناختی است. ازمنظر نه جالبلاغ، ه خدا و انسان ارتباط انفسی و دوسویه دارند. خداوند در همه ساحت ها با انسان ها ارتباط و پیوند ایجابی بی واسطه انفسی برقرار کرده است و انسا نها هم این امکان را دارند تا با نفس خود با خداوند ارتباط ایجابی ب یواسطه هستی شناختی، معرف تشناختی، عمل شناختی، و زبان شناختی برقرار کنند.<br />منظور از ارتباط انفسی میان خدا و نفس این است که خداوند در همه ساح تها از نفس یا خود ما به نفس یا خود ما نزدیک تر است و نفس یا خود ما هم می تواند با خدا ارتباطی نزدیک تر از ارتباط با خودش برقرار کند. ارتباط انفسی میان خدا و نفس در ذات الهی نیست در اسماء اوست، خداوند در ذات با ما بیگانه و نسبت به ما مطلقاً دیگری است اما در اسماء از ما به مانزدی کتر است.<br /><br />
نهج البلاغه نفس,ساحت های نفس
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5146.html
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5146_8e7e8de06e456837c91c4323c63f6eef.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه علوی
2383-0859
2383-0867
10
20
2020
03
20
واکای و تحلیل شبکه مضامین انگیزش سرمایه انسانی مبتنی بر حکمت های نهج البلاغه: فرایند چرخه تحلیل
1
30
FA
جعفر
ترک زاده
دانشیار بخش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز . شیراز. ایران. djt2891@gmail.com
djt2891@gmail.com
رضا
عقیلی
دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیرازrezaaghili48@yahoo.com
rezaaghili48@yahoo.com
محمدجواد
سلمانپور
دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه شیراز،شیراز msalman@rose.shirazu.ac.ir
msalman@rose.shirazu.ac.ir
رحمت الله
مرزوقی
استاد بخش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز. ایران. rmarzoghi@rose.shirazu.ac.ir
r.aghili.d@shirazu.ac.ir
جعفر
جهانی
دانشیار بخش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیرازJahani@shirazu.ac.ir
jahani@shirazu.ac.ir
10.30465/alavi.2020.5156
<br /> <span style="font-size: 13.0pt; font-family: 'B Lotus'; color: black; mso-bidi-language: FA;" lang="FA">هدف از انجام</span><span style="font-size: 13.0pt; font-family: 'B Lotus'; color: black;" lang="AR-SA">این پژوهش </span><span style="font-size: 13.0pt; font-family: 'B Lotus'; color: black; mso-bidi-language: FA;" lang="FA">واکای و تحلیل شبکه مضامین انگیزش سرمایه انسانی مبتنی بر حکمت های نهج البلاغه</span><span style="font-size: 13.0pt; font-family: 'B Lotus'; color: black;" lang="AR-SA">بود. در این پژوهش از روش مطالعه کیفی استفاده شد. جامعه آماری (قلمرو) پژوهش شامل تمامی حکمت­های نهج­ البلاغه است که مضمون­های انگیزشی موجود در آنها مورد کاوش قرار گرفت. در این پژوهش از روش فرایند چرخه­ ای تحلیل استفاده شده است. یافته­ های حاصل از مرحله اول در قالب 103 مضمون پایه و 32 مضمون سازمان دهنده و نهایتا 4 مضمون انگیزشی نهایی که حاصل و برآیند چرخه تحلیل است در حکمت­ ها گردآوری شد و در نهایت در یک طبقه­ بندی و در چهار مضمون نهایی تشویق و تألیب، ایمان الهی، تزکیه و تهذیب، خوف و رجا مشخص و سازماندهی گردید. نتایج این پژوهش گویای آن است که به­ واسطه این چارچوب و شبکه مضامین احصائی از حکمت­ های نهج­ البلاغه، می­ توان </span><span style="font-size: 13.0pt; font-family: 'B Lotus'; color: black; mso-bidi-language: FA;" lang="FA">امکان توسعه چارچوب انگیزشی متناسب با تعالیم دینی و مذهبی با رویکردی اسلامی در کشور را فراهم نمود تا مسئولین و مدیران بتوانند با انگیزش مفهومی و دارای چارچوب کارآمد، سطح و کیفیت رفتار و عملکرد موثرتر سرمایه انسانی سازمان خود در جامعه اسلامی را بهبود بخشند و از این مسیر سازمان</span><span style="font-size: 13.0pt; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: FA;" lang="FA">­</span><span style="font-size: 13.0pt; font-family: 'B Lotus'; color: black; mso-bidi-language: FA;" lang="FA">های خود را به سمت بهره</span><span style="font-size: 13.0pt; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: FA;" lang="FA">­ </span><span style="font-size: 13.0pt; font-family: 'B Lotus'; color: black; mso-bidi-language: FA;" lang="FA">وری و تعالی بیشتر در زمینه</span><span style="font-size: 13.0pt; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-bidi-language: FA;" lang="FA">­ </span><span style="font-size: 13.0pt; font-family: 'B Lotus'; color: black; mso-bidi-language: FA;" lang="FA">های عملکردی و فرهنگی متناسب با فرهنگ بومی و اسلامی سوق دهند.</span><br /> <br /> <strong><span style="font-size: 13.0pt; font-family: 'B Lotus'; color: black; mso-bidi-language: FA;" lang="FA"> </span></strong><br /> <br /> <span style="font-size: 13.0pt; font-family: 'B Lotus'; color: black;" lang="AR-SA"> </span><br /> <br />
نهج البلاغه,انگیزش,سرمایه انسانی,چرخه تحلیل
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5156.html
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5156_ebec98f0f36715991723ea27b16db445.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه علوی
2383-0859
2383-0867
10
20
2020
03
20
ضرورت ، خاستگاه و اهداف حکومت در نهج البلاغه
1
20
FA
عصمت
همتی
استادیارگروه معارف و الهیات دانشگاه فرهنگیان پردیس فاطمه زهرای اصفهان
hemmaty.e@gmail.com
10.30465/alavi.2020.5159
مسئله حکومت از مهم ترین مسائل فلسفه سیاسی است . اسلام واضع حکومت نیست ، اما چون پیامبر اسلام (ص) تشکیل حکومت داد و امیرالمومنین علی (ع) نیز پنج سال در راس خلافت اسلامی قرار گرفت ، به نظر می رسد با تامل در کلمات امام علی (ع) بتوان به ضوابطی برای تشخیص حاکمیت مورد تایید دین دست یافت . این نوشتار با روش توصیفی _تحلیلی به شیوه ی اسنادی در صدد پاسخ گویی به سه مسئله مهم ضرروت ، خاستگاه و اهداف حکومت در نهج البلاغه است .تلاش برای برقراری عدالت اجتماعی به عنوان تکلیف الهی ، محوری ترین نقش را در خاستکاه و اهداف حاکمیت علوی دارد .بخشی از حقانیت حکومت ، وابسته به ویژگی های حاکمان است و بخشی به شیوه های اعمال حاکمیت بر می گردد که باید منطبق بر اخلاق الهی باشد .
ضرورت حاکمیت سیاسی,خاستگاه حکومت,اهداف حکومت,نهج البلاغه
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5159.html
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5159_fc3f08f51cca0d101552de809b4ddbaf.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه علوی
2383-0859
2383-0867
10
20
2020
03
20
اصول «اخلاق مسالمت» با تمرکز بر سخنان امام علی علیهالسلام
1
24
FA
مریم
صانع پور
استادیار پژوهشگاه علوم انسانیو مطالعات فرهنگی
www.saneapour@ihcs.ac.ir
10.30465/alavi.2020.5160
در این مقاله احادیث نهجالبلاغه به منزله تفسیر قرآن کریم مورد استفاده قرار گرفتهاند و با استفاده از سخنان امام اول شیعیان علی علیهالسلام منظومهای اخلاقی صورتبندی شده که مبتنی بر مشترکات انسانی است تا پاسخگوی روابط فرادینی و فرافرهنگی در عصر ارتباطات باشد. این اصول اخلاقی بر مبانی مشترک انسانشناختی مانند پاک نهادی، برادری و برابری افراد بشر، پایهگذاری شدهاست تا زمینههای مشترک اخلاقی مانند رحمت، وحدت و عدالت فراهم شود و سپس اصول «اخلاق مسالمت» به گونهای صورتبندی گردد که در هر یک از اصول، همه زمینههای مشترکِ زیست اخلاقی و نیز همه مبانی انسانشناسانه، حضور داشته باشند تا نظام اخلاقی منسجمی برای ارتباطات مسالمتآمیز میان «امت انسانی واحد»شکل گیرد. در این نوشتار با تمرکز بر آموزههای نهجالبلاغه:<br /> اول) انسانشناسیِ مبتنی بر اشتراکات فطری بشر بهعنوان ریشه اصلی اخلاق مسالمت، تبیین و صورتبندی میشود؛<br /> دوم) زمینههای مشترک اخلاق مسالمت بر مبنای انسانشناسی فطری امام علی ترسیم میشود؛<br /> سوم) مجموعة نظاممند اصول اخلاق مسالمت از نهجالبلاغه اخذ میشود بهگونه ای که هر یک از اصول، در بطن خود حامل زمینههای مشترک اخلاقی و مبانی انسانشناختی در کلام علوی باشد.
اخلاق مسالمت,فطرت,رحمت,وحدت,عدالت,امام علی (ع) و نهجالبلاغه
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5160.html
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5160_c7ac63bdf219e040a9aa8d68c909d3e4.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه علوی
2383-0859
2383-0867
10
20
2020
03
20
نقش روابط بینفردی و سرمایهی روانشناختی در ایجاد امنیت روانی براساس تحلیلمحتوای کیفی نامههای امام علی به کارگزاران
1
28
FA
زینب
نریمانی
دکترای زیان و ادبیات عرب دانشگاه تهران
z.narimani@ut.ac.ir
علی باقر
طاهری نیا
استادیارگروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه تهران
mnaqzgu@hotmail.com
10.30465/alavi.2020.5162
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش روابط بینفردی و سرمایه روانشناختی در ایجاد امنیت روانی انجام شده است. این پژوهش با روش تحلیلمحتوای کیفی و کاربست نرم افزارMAXQDA به ﺗﺒﻴﻴﻦ اﻫﻤﻴﺖ و ﺟﺎﻳﮕﺎه امنیت روانی در نامههای امام علی به کارگزاران پرداخته است. انتخاب نامهها از میان کلام حضرت به عنوان دادههای پژوهش از اینروست که نامهها اسنادی ثبتشدهاند و از قابلیت اعتماد بالایی در تاریخنگاری برخوردارند به ویژه اینکه بعد از انتخاب آنها به عنوان جامعه آماری بر اساس صحت سند، قدمت آن و .. اعتباریابی شدهاند. این نامهها در نرمافزارMAXQDA کدگذاری شده و بر اساس اشتراکات موجود در بین آنها تحت عنوان مقولههای مختلف تقسیمبندی شدهاند. بر اساس فراوانی مضامین مقوله امنیتبخشی و مقایسه آن با دیگر مقولهها جایگاه امنیتبخشی در کلام حضرت مشخص گردیده است.حضرت در ایجاد و حفظ امنیت روانی کارگزاران از روابط بینفردی موثر، بیشتر بهره بردهاند تا سرمایه روانشناختی. ایشان در روابط بین فردی بیشتر از حوزه های مهارتی موثر بر آن بهره بردهاند تا عوامل موثر بر آن. از میان مهارتها و عوامل موثر بر روابط بینفردی، برقراری اعتماد در روابط بینفردی و احترام گذاشتن، هرکدام با اختصاص 50 درصد از مضامین به خود، بیشترین اهمیت را در مبانی نظری حضرت به خود اختصاص دادهاند و در میان مولفههای سرمایهی روانشناختی، حضرت بیشترین اهمیت را در تقویت خودکارآمدی کارگزاران دانستهاند؛ چراکه این مولفه 63.33 درصد از مضامین را به خود اختصاص داده است. <br /><br />
امنیت روانی,روابط بینفردی,سرمایهی روانشناختی,تحلیلمحتوای کیفی,نامههای امام علی به کارگزاران
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5162.html
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5162_5a31a661b09dc27ce35f5c62775f1ca3.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه علوی
2383-0859
2383-0867
10
20
2020
03
20
راست آزمایی جایگاه ابن حجاج بغدادی نزد امیرالمؤمنین(علیه السلام) (مطالعه موردی: نقد تاریخی روایت الدُّرُ النَّضید)
1
22
FA
سعید
توفیق
دانش آموخته دکتری تاریخ تشیع دانشگاه اصفهان، ، tofigh_saeed@yahoo.com (
tofigh_saeed@yahoo.com
وجیهه
میری
دانش آموخته دکتری تاریخ تشیع، vajiheh.miri@gmail.com
vajiheh.miri@gmail.com
10.30465/alavi.2020.5163
ابن حجاج بغدادی، شاعر امامی مذهب قرن چهارم و سُراینده قصیده «الفـائیّـة» میباشد. وی با عضدالدوله بویهی و شریف مرتضی معاصر بوده است. کتاب الـدُّر النَّـضیـد تألیف سید بهاءالدین علی بن عبدالحمید الحسینی، برای نخستین بار روایتی را در مورد مناسبت و زمان خواندن قصیده «الفـائیّـة» توسط ابنحجاج گزارش میکند، که بیش از آنکه به یک رخداد تاریخی نزدیک باشد به داستانی ذهنی میماند. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی در مقام آن است که به نقد روایت مذکور بپردازد.<br /> با توجه به سن اندک شریف مرتضی، دلخوری سید مرتضی از عضدالدوله، عدم ذکر روایت الـدُّر النَّـضیـد در مصادر تاریخی، آشفتگی در روایت، عدم اعتبار خواب نزد شریف مرتضی، مردود بودن فحاشی در منطق اهل البیت(علیهم السلام)، روشن میشود روایت کتاب الـدُّر النَّـضیـد که به منظور ترسیم جایگاهی رفیع برای ابنحجاج نزد امیرالمؤمنین و ائمه اطهار(علیهم السلام) و مقدسنمایی شخصیت وی، برای نخستین بار گزارش شده است؛ فاقد اعتبار تاریخی کافی و محل تردید، بلکه مردود است؛ و در نتیجه عذرخواهی شریف مرتضی از ابن حجاج پذیرفتنی نیست.<br /><br />
امیرالمؤمنین(علیه السلام),ابن حجاج,شریف مرتضی,عضدالدوله,روایت,الدُّر النَّضید
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5163.html
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5163_3586f0ab11bcf8474c5f9f7e0558d3c1.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه علوی
2383-0859
2383-0867
10
20
2020
03
20
بررسی تحلیلی شخصیت عَبیده بن عمرو سلمانی و دلایل رویارویی وی با امام علی (ع) در نبرد صفین
1
24
FA
مریم
سعیدیان جزی
تاریخ اسلام، دانشیار، گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل بیت(ع)(دانشکده ادبیات و علوم انسانی)، دانشگاه اصفهان، اصفهان
saeedyan.43@gmail.com
10.30465/alavi.2020.5164
این جستار به دنبال آن است تا یک روایت پیوسته از شخصیت عبیده بن عمرو سلمانی و مواضع او در نبرد صفین ارائه نماید. تاکنون پژوهش مستقلی در این زمینه صورت نگرفته و گزارشهای موجود پراکنده و دارای تعارض است. پژوهش کتابخانهای حاضر به روش مطالعه تاریخی و توصیفی، اسنادی تنظیم شده و گونههای منابع فریقین مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج حاصل گویای آن است که دلیل تعارض اخبار، تصحیف و بیتوجهی نویسندگان نسبت به نظام اجتماعی و قومی عرب و برخی جانب داری ها بوده است. آنچه روشن است اینکه آراء و اندیشه عبیده و مواضع او در نبرد صفین تحت تأثیر برخی از صحابه و شرایط حاکم بر عراق است. ترجیح عبیده برای جهاد با کفار و جدایی او از امام علی(ع)، در تفرقه سپاه عراق و فرجام نبرد اثر گذاشت و با قراین موجود نمیتوان او را از رجال شیعه به شمار آورد.<br /><br />
عبیده,علی (ع),صفین,کوفه,ابنمسعود,اجتهاد
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5164.html
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5164_6ce6b70ed858b964b91daf0f80adc322.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه علوی
2383-0859
2383-0867
10
20
2020
03
20
شیوههای توصیف غیبیّات در نهج البلاغه
1
23
FA
سید مهدی
ظفر حسینی
دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی در علوم قرآن و حدیث
mehdi.zafar@ymail.com
علی
اسدی اصل
نویسنده مسئول هستند و دانشیار دانشکده الهیات در علوم قرآن و حدیث
asadi-a@um.ac.ir
حسن
نقی زاده
استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی
naghizadeh@ferdowsi.um.ac.ir
10.30465/alavi.2020.5165
تا کنون موضوع غیبیّات در نهج البلاغه از جهات گوناگونی همچون امکان علم به آن و اهداف ذکر آن بررّسی شده است، امّا شیوههای توصیف آن مورد برّرسی قرار نگرفته است. این مقاله ضمن بیان معنای مشخّصی از غیب،غیب را در برابر عالم شهادت میداند نه صرف اخبار و ملاحم غیبی؛ و برّرسی الفاظ را به عنوان راهی در یافتن شیوه توصیف غیبیّات معرّفی میکند و در این جهت نمونههایی را انتخاب نموده و تحلیل کرده است که ما حصل آن چنین است که حضرت علی(ع) در نهجالبلاغه، با شیوههایی از قبیل: طرح مسائل خداشناسی با استفاده از ترکیب کلمات، تنزیه خداوند از صفات نقص با عبارات سلبی ، معرفی فرشتگان از طریق مفاهیم آشنا نزد اذهان، مبرّا ساختن فرشتگان از ادّعاهای ناروا از طریق الفاظ دال بر پاکی آنان، اثبات هدفمندی برای زندگی بشر از طریق استعمال لفظ غایت، توصیف عدل الهی در قیامت با استفاده از تعابیر بیانگر شدّت حساب الهی ، طرح حوادثی در آینده مشابه حوادث گذشته با استفاده از ضمائر خطاب و طرح حوادثی در آینده بدون مشابهت در گذشته با استفاده از ادوات تنبیه، غیبیّات را توصیف نمودهاند.
نهجالبلاغه,غیبیّات,وصف,الفاظ
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5165.html
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5165_a3091f0d6d71276503cc233f922445c4.pdf
پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
پژوهشنامه علوی
2383-0859
2383-0867
10
20
2020
03
20
بررسی شناختی ساختهای استعاری مفهوم فتنه در نهج البلاغه برمبنای نظریه لیکاف و جانسون
1
24
FA
کبری
راستگو
0000-0003-1644-037X
استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکدۀ علوم قرآنی، مشهد
rastgoo@quran.ac.ir
10.30465/alavi.2020.5166
براساس زبانشناسیشناختی، استعاره، صورت ثانوی وشکل تحریفشدۀ زبان نیست، بلکه صورت بنیادین زبان ونوعی فعالیت تعبیری است که به نحوۀ مفهومسازی مربوط میشود. در گفتمان علوی برای تبیین مهمترین مفاهیم انتزاعی از جمله مفهوم "فتنه" از استعارههای بسیاری استفاده شده است که بنیان هریک از آنها بر پایۀ مفهومسازیهای خاصی استوار میباشد. براین اساس نوشتار حاضر برآنست تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی وبا هدف تاکید بر ساختار طبقهبندیشدۀ ذهن و تثبیت ارجاعمندی استعارات، به این پرسش اصلی پاسخ گوید که مفهوم انتزاعی "فتنه" در نهجالبلاغه برپایۀ نظریۀ استعارۀ شناختی، چگونه ارزیابی میشود؟ بررسی استعارات شناختی مفهوم "فتنه" نشاندهندۀ آن است که مفهوم فتنه در نهجالبلاغه، برمبنای استعارههای شناختی حسبنیاد «فتنه ظلمت است»، و ابراستعارۀ جانداربنیاد «فتنه حیوان وحشی است» واستعارۀ فراگیر ساختبنیاد «فتنه نیروهای طبیعی است»، مفهومسازی شده است. وجه معنیشناختی در ورای کاربست چنین استعاراتی را میتوان تبیین ناامنی، اضطراب، تنشها، کشمکشها وفضای شبههناک ناشی از فتنهها دانست.
زبانشناسی شناختی,استعارۀ شناختی,فتنه,نهجالبلاغه
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5166.html
https://alavi.ihcs.ac.ir/article_5166_6eb490723c872c1d153c6449a9d6a7ae.pdf