تبیین تحولات اجتماعی از دیدگاه امام علی(علیه السلام) در نهج البلاغه

زیویار, فرهاد; جوکار, حامد

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار پژوهشکده اندیشه سیاسی

² دانش‌آموخته مقطع دکتری رشته انقلاب و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

چکیده
مقاله حاضر به‌بررسی تحولات اجتماعی از دیدگاه حضرت علی (ع) و مقایسه آن با دیدگاه جامعه‌‌شناسان می‌‌پردازد. از منظر امام (ع) تفرقه و گسستگی اجتماعی از آسیب‌‌هایی به‌شمار می‌‌آید که به بنیان‌‌های ثبات یک ساختار لطمه می‌زند و استمرار آن را دچار مشکل و از حرکت بالنده جامعه و حکومت اسلامی جلوگیری می‌‌کند.
تکبر و تفاخر، جهالت و ضلالت، کم‌تحملی مردم درقبال مسئولان، و... عواملی است که با ایجاد شکاف و فاصله میان رهبران و مردم و فریب و غفلت دست‌اندرکاران از واقعیت‌های موجود، به‌تدریج پایگاه اجتماعی نظام را تضعیف و مشروعیت آن را کمرنگ می‌‌سازد. فدا کردن حق (دین) به‌پای مصلحت، و دین را قربانی حکومت‌کردن و از سوی دیگر فقر و محرومیت اجتماعی‌، از دیگر آفاتی است که ثبات جامعه اسلامی را خدشه‌‌دار می‌‌سازد. محصول این آسیب نیز شرایط نامساعد اجتماعی و اقتصادی است که زمینه تغییر سریع در وفاداری مردم به حکومت را به‌وجود می‌‌آورد، و زمینه را برای انقلاب و دگرگونی کل نظام سیاسی فراهم می‌‌آورد. حضرت علی (ع) نتایج شورش و طغیان مردم علیه حاکم عادل را، شکست و سقوط جامعه، وارونه‌شدن ارزش‌های اجتماعی اسلام، دچارشدن به فتنه حکومت‌های فاسد و گرفتارشدن به عذاب‌الهی می‌‌دانند. اما با این‌وجود توبه و استغفار مردم، رعایت حقوق متقابل حاکم و مردم و واگذارکردن امور به اهل بیت(ع) را چاره کار می‌‌دانند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

تبیین تحولات اجتماعی از دیدگاه امام علی(علیه السلام) در نهج البلاغه

نویسندگان [English]

farhad ziviyar ¹
hamed jokar ²

مراجع

. ترجمه محسن ثلاثى، تهران، انتشارات جاویدان، چاپ دوم، 1366 ،« توتالیتاریسم » ؛ آرنت، هانا

تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: داراحیاء التراث العربی ، ،« شرح نهج البلاغه » ؛ ابن ابی الحدید

1385 ق

نامه پژوهش، سال سوم ،« رهیافت های مختلف در تحلیل انقلاب اسلامی ایران » ؛ اخوان مفرد، حمیدرضا

.( و چهارم، شماره 13 و 12 (بهار و تابستان 1378

. ترجمه سید مجید روئی نتن، تهران، سروش، 1376 ،« دولتها و انقلابهای اجتماعی » ؛ اسکاچ پل، تدا

. ترجمه حمید عنایت، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ چهارم، 1364 ،« سیاست » ؛ ارسطو

. پرهام، تهران، سهامی، چاپ سوم، 1372 ،« مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناسی » ؛ آرون، ریمون

ترجمه فؤاد روحانی، [بی جا]: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ ،« جمهور » ؛ افلاطون

. پنجم، 1368

ترجمه عادل نادر علی، تهران، دفتر نشر فرهنگ ،« مساله فقر از دیدگاه قرآن و مردم » ؛ القرضاوی، یوسف

اسلامی، 1363

فصلنامه علوم ،« آسیب شناسی جامعه و حکومت اسلامی در نهج البلاغه » ؛ امام جمعه زاده، سید جواد

سیاسی، شماره 1386،17

ترجمه محسن ثلاثی، تهران، انتشارات زریاب، چاپ ،« کالبد شکافی چهار انقلاب » ؛ براینتون، کرین

. چهارم، 1366

. تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1374 ،« انقلاب و بسیج سیاسی » ؛ بشیریه، حسین

. تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1374 ،« جامعه شناسی سیاسی » ؛ بشیریه، حسین

. ترجمه ابراهیم احمدیان، فهمیده، اصفهان، 1387 ،« نهج الفصاحه » ؛ پاینده، ابوالقاسم

ترجمه حمید الیاسی، تهران، انتشارات ،«( تحول انقلابی (بررسی نظری پدیده انقلاب » ؛ جانسون، چالمرز

. امیرکبیر، 1363

جرداق ،جرج،« امام علی صدای عدالت انسانی » ترجمه سید هادی خسروشاهی ، تهران، نشر خرم ، 1335

قد ان تناسب در ابعاد پایگاه اجتماعی و پیامدهای روانی و » ؛ چلبی، مسعود، منصوره اعظم آزاده

. نامه علوم اجتماعی، شماره 16 ، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ، 1379 ،« اجتماعی آن

. تهران، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی 1385 ،« اصول و روش های پژوهش کیفی » ؛ حریری، نجلا

انتشارات سازمان تبلیغات ،« ترجمه نهج البلاغه امیرالمؤمنین علی علیه السلام » ؛ دشتی، محمد

. اسلامی، 1377

. ترجمه منوچهر صبوری، تهران، انتشارات سمت، 1377 ،« جامعه وسیاست » ؛ راش، مایکل

. تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ سوم ، 1377 ،« توسعه و تضاد » ؛ رفیع پور، فرامرز

محسن ثلاثی، تهران، علمی، چاپ ،« نظریه های جامعه شناسی در دوران معاصر » ؛ ریتزر، جورج

. ششم، 1381

، فصلنامه دانشگاه اسلامی، شماره 5 ،« ویژگی های جامعه مطلوب از دیدگاه امام علی » ؛ علیخانی، علی اکبر

سال 1377

. ترجمه ابراهیم گواهی، انتشارات قلم، تهران، 1369 ،« ریشه های انقلاب ایران » ؛ کدی، نیکی

ترجمه علیرضا طیب، تهران، انتشارات قومس، چاپ ،« تئوری های انقلاب » ؛ کوهن ، استانفورد

. بیستم، 1391

تهران ، ترجمه منوچهر صبوری، نشرنی، 1378 ،« اندیشه های بنیادی در جامعه شناسی » ؛ کیویستو، پیتر

. قم: انتشارات اسلامی، 1359 ،« رمز تداوم انقلاب در نهج البلاغه » ؛ محمدی ری شهری، محمد

. تهران، انتشارات صدرا، 1387 ،« آینده انقلاب اسلامی » ؛ مطهری، مرتضی

مطهری، مرتضی «پیرامون جمهوری اسلامی» 1367، صدرا انتشارات تهران.

مطهری، مرتضی، «فلسفه تاریخ»، 1355، انتشارات صدرا تهران.

پژوهش‌نامه علوی

تبیین تحولات اجتماعی از دیدگاه امام علی(علیه السلام) در نهج البلاغه

مراجع

مراجع

دوره 8، شماره 15 - شماره پیاپی 15
خرداد 1396
صفحه 43-70

تبیین تحولات اجتماعی از دیدگاه امام علی(علیه السلام) در نهج البلاغه

مراجع

مراجع

دوره 8، شماره 15 - شماره پیاپی 15خرداد 1396صفحه 43-70

دوره 8، شماره 15 - شماره پیاپی 15
خرداد 1396
صفحه 43-70