نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• نوذر عباسی عباسی ¹
• مرتضی قائمی ²
• مسیّب یارمحمدی واصل ³

¹ دانش‌جوی دکتری زبان و ادبیات عرب/دانشگاه سمنان

² دانشیار زبان و ادبیات عرب/دانشگاه بوعلی سینا

³ استادیار گروه روان‌شناسی/ دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

هوش هیجانی یا «EQ» و به زبان عربی «الذکاء العاطفی» مبحثی روان‌شناختی است که به شناخت و کنترل عواطف و هیجان‌های انسان می‌پردازد. این اصطلاح برای اولین‌بار در دهة 1990 از سوی روان‌شناسی به نام «سالووی» برای بیان کیفیت و درک احساسات افراد، هم‌دردی با احساسات دیگران و توانایی کنترل صحیح خلق‌ و‌‌ خو به کار رفت. عاطفه، به منزلة پل ارتباطی میان روان‌شناسی و ادبیات، از مهم‌ترین عناصر چهارگانة ادبی به شمار می‌رود که در آثار ادبی نقشی حیاتی دارد. نهج‌البلاغه نیز یادگار امام علی (ع)، سرچشمه و آبشخور فصاحت و بلاغت است که به عنوان اثر علمی و ادبی بسیار مهم شناخته شده است. بررسی خطبه‌های نهج‌البلاغه نشان می‌دهد که علی (ع) از هر دو شایستگی فردی و اجتماعی هوش عاطفی برخوردار بوده است؛ زیرا شناخت و کنترل هیجانات و مدیریت آن برای پیش‌برد امور در تدابیر، اندرزها و شکوه‌های ایشان کاملاً مشهود است. بررسی هوش عاطفی و مدیریت هیجانات امام علی (ع) در دو خطبة «شقشقیه» و «جهاد»، به عنوان مشتی نمونه از خروار، نشان می‌دهد که ایشان تا چه اندازه در مدیریت هیجانات خویش و کنترل صحیح آن‌ها موفق بوده‌ است

کلیدواژه‌ها

• هوش هیجانی
• نهج‌البلاغه
• شقشقیه
• جهاد
• امام علی (ع)

عنوان مقاله [English]

Imam Ali and Emotional Management From the “Shaqshaqiah” and “Jihad” sermons

نویسندگان [English]

• NozarAbbasi Abbasi ¹
• Morteza Qaemi ²
• MosYaayeb MosYaayebr-MohammadiVasel ³

¹ Corresponding Author: PhD Candidate of the Arabic Language and Literature at Semnan University, Semnan, Iran

² Associate Professor of the Arabic Language and Literature/ Bu-Ali University of Semnan, Iran

³ Assistant Professor of Psychology/ Bu-Ali University of Semnan, Iran;

چکیده [English]

Emotional Quotient (EQ) which is also known as emotional intelligence, is a psychological concept that deals with recognizing and controlling human emotions and impulses. The term EQ was first employed in 1990s by a psychologist named Frank Sulloway to define the quality of human understanding and emotion; a term that was well utilized in reference to an individual’s ability to empathize with others, and control impulses and temperaments. Emotion is a bridge that connects psychology to literature and is considered one of the four most important elements of literature that plays a vital role in literary pieces. The book of Nahjal-Balaghah, as a token of Imam Ali, is the source and origin of eloquence and rhetoric, and considered to be a most impressive literary and scientific work. A study of the sermons in Nahjal-Balaghah reveals that Imam Ali was did not only have individual and social competence, but also emotional intelligence, because his ability to identify and control his emotions is apparent in his management of affairs, advisory addresses, and complaints. An analysis of Imam Ali’s emotional quotient and impulse management through the two sermons of “Shaqshaqiah” and “Jihad” as selected samples of many documented instances, reveals the extent of his ability to manage his impulses and control his emotions successfully

کلیدواژه‌ها [English]

• Emotional Quotient
• Nahjal-Balaghah
• Shaqshaqiah
• jihad
• Imam Ali