محمودرضا اسفندیار؛ علی دلشادنداف
دوره 7، شماره 14 ، آبان 1395، ، صفحه 1-18
چکیده
چکیده تشبیه و تنزیه از پیچیدهترین مباحث عرفانی و یکی از مسائل مهمّ اعتقادی مرتبط با عقیدة توحید اسلامی است که مورد توجة اکثر متفکّران و اندیشمندان مسلمان است. صورت مادی و انسانی دادن به خدا در طول تاریخ همواره وجود داشته و برخی برای شناخت خدا او را به انسان یا موجودات دیگری تشبیه میکرده و حتّی قائل به تجسّم خدا میشده اند و در مقابل ...
بیشتر
چکیده تشبیه و تنزیه از پیچیدهترین مباحث عرفانی و یکی از مسائل مهمّ اعتقادی مرتبط با عقیدة توحید اسلامی است که مورد توجة اکثر متفکّران و اندیشمندان مسلمان است. صورت مادی و انسانی دادن به خدا در طول تاریخ همواره وجود داشته و برخی برای شناخت خدا او را به انسان یا موجودات دیگری تشبیه میکرده و حتّی قائل به تجسّم خدا میشده اند و در مقابل عدّهای دیگر نیز برای در امان ماندن از تشبیه به تنزیه مطلق پناه برده و شناخت خدا را امری محال و دست نیافتنی میدانستهاند. امام علی (ع) با ارائة دلایلی چند نظیر همتا و همانند نداشتن خدا و مکانمند نبودن او تشبیه و تجسیم خداوند را رد کرده است. ایشان همچنین به تنزیه مطلق باور نداشته و قائل به شناخت خدا از طریق آیات و افعال اوست، اما در عین حال معتقدند به کنه ذات حق راهی نیست. گفتار حاضر بر آن است که به بررسی مسالة تشبیه و تنزیه از دیدگاه امام علی(ع) بپردازد.
رضا برنجکار؛ ابوذر نوروزی
دوره 7، شماره 13 ، خرداد 1395، ، صفحه 25-48
چکیده
مسأله اسماء و صفات الهی در رابطه انسان با خدا در جنبههای چون عقاید و راز و نیاز با معبود هستی اهمیت شایانی دارد. بعد معناشناسی این مسأله هم اکنون در فلسفه دین بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این جنبه از اسماء و صفات به این پرسش پاسخ میدهد که چگونه میتوان درباره صفات خداوند سخن گفت و این صفات چه نسبتی با ...
بیشتر
مسأله اسماء و صفات الهی در رابطه انسان با خدا در جنبههای چون عقاید و راز و نیاز با معبود هستی اهمیت شایانی دارد. بعد معناشناسی این مسأله هم اکنون در فلسفه دین بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این جنبه از اسماء و صفات به این پرسش پاسخ میدهد که چگونه میتوان درباره صفات خداوند سخن گفت و این صفات چه نسبتی با صفات انسان دارند؟ قرآن کریم واحادیث اهل بیت(ع)مضامین بلندپایه و رهگشایی در حل چالشهای فراروی این بحث دارند. نوشتار پیشرو به روش تحلیل گزارهای رهیافت قرآن و حضرت علی(ع) را درباره مسأله اسماء و صفات الهی میکاود. در نگاه قرآن و احادیثِ حضرت علی (ع) این بحث معطوف به دو حد نفی تعطیل و نفی تشبیه است؛ در بعد نفی تعطیل بهوسیله خلقت بهوجود آفریدگار رهنمون میشویم و پروردگار به روش قلبی–فطری خویش را به انسان معرفی و از طریق افعال و سلب کاستیها خود را توصیف میکند. در بعد نفی تشبیه به دلیل تباین آفریدگار و آفریدگان و به تصور در نیامدن پروردگار هرگونه توصیف از طرف آفریدگان پذیرفته نیست چرا که لوازم باطلی از قبیل احاطه بر خداوند، جزءداشتن، به شمارشآوردن، محدودکردن، شباهت و به تصور درآمدن حق تعالی را به دنبال خواهد داشت.